۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'خطي' به 'خطی'
جز (جایگزینی متن - 'لسان الميزان (نسخه جدید)' به 'لسان الميزان (7 جلد)') |
جز (جایگزینی متن - 'خطي' به 'خطی') |
||
| خط ۶۱: | خط ۶۱: | ||
'''شهاب‌الدين‌ابوالفضل احمد بن على بن محمد بن محمد بن على بن احمد بن محمود بن احمد حجر عسقلانى كنانى مصرى''' (22 شعبان 773-ذيقعدۀ 16/852 فوريۀ 1372- ژانویۀ 1449)، یکى از علماى بزرگ حديث و فقه شافعى، موّرخ و شاعر. | '''شهاب‌الدين‌ابوالفضل احمد بن على بن محمد بن محمد بن على بن احمد بن محمود بن احمد حجر عسقلانى كنانى مصرى''' (22 شعبان 773-ذيقعدۀ 16/852 فوريۀ 1372- ژانویۀ 1449)، یکى از علماى بزرگ حديث و فقه شافعى، موّرخ و شاعر. | ||
از او به «حافظ العصر» و «شيخ الاسلام» و «امیرالمؤمنين در حديث» ياد كرده‌اند.<ref>ابن تغرى بردى، 532/15؛ ابن عماد، 270/7</ref>؛و در زمان او، بجز چند تن كه شرح آن خواهد آمد، همه به بزرگى و دانش و احاطۀ مسلم و بى چون و چراى او در حديث و فقه گواهى داده‌اند و او در میان حفّاظ بزرگ حديث نبوى در رديف كسانى مانند [[ابونعیم، احمد بن عبدالله|ابونعيم اصفهانى]] و [[دارقطنی، علی بن عمر|دار قطنى]] و [[ | از او به «حافظ العصر» و «شيخ الاسلام» و «امیرالمؤمنين در حديث» ياد كرده‌اند.<ref>ابن تغرى بردى، 532/15؛ ابن عماد، 270/7</ref>؛و در زمان او، بجز چند تن كه شرح آن خواهد آمد، همه به بزرگى و دانش و احاطۀ مسلم و بى چون و چراى او در حديث و فقه گواهى داده‌اند و او در میان حفّاظ بزرگ حديث نبوى در رديف كسانى مانند [[ابونعیم، احمد بن عبدالله|ابونعيم اصفهانى]] و [[دارقطنی، علی بن عمر|دار قطنى]] و [[خطیب بغدادى]] و [[ذهبى]] قرار دارد. | ||
سخاوى بزرگ‌ترين شاگرد و شرح حال نویس او، نام او و اجداد وى را به طريقى كه ذكر كرديم آورده است و تاريخ تولد او را در 22 شعبان 773 و تاريخ وفاتش را در اواخر ذيحجۀ 852 نوشته است.<ref>الضوء، 36/2-40</ref> | سخاوى بزرگ‌ترين شاگرد و شرح حال نویس او، نام او و اجداد وى را به طريقى كه ذكر كرديم آورده است و تاريخ تولد او را در 22 شعبان 773 و تاريخ وفاتش را در اواخر ذيحجۀ 852 نوشته است.<ref>الضوء، 36/2-40</ref> | ||
| خط ۸۷: | خط ۸۷: | ||
#:هنگامى كه پدرم درگذشت، من كودك بودم و او به ديدار ما مى‌آمد. | #:هنگامى كه پدرم درگذشت، من كودك بودم و او به ديدار ما مى‌آمد. | ||
#:بعدها كه در صدد آموختن حديث برآمدم، به او پيوستم. او مرا گرامى داشت و به صبر بر مداومت قرائت كتب وا مى‌داشت تا آنجا كه بيشتر روايات او را فرا گرفتم و [[صحيح مسلم]] را به روايت ابونعيم نزد او قرائت كردم.<ref>348/3</ref> | #:بعدها كه در صدد آموختن حديث برآمدم، به او پيوستم. او مرا گرامى داشت و به صبر بر مداومت قرائت كتب وا مى‌داشت تا آنجا كه بيشتر روايات او را فرا گرفتم و [[صحيح مسلم]] را به روايت ابونعيم نزد او قرائت كردم.<ref>348/3</ref> | ||
#ابن الصّائغ على بن محمد بن محمد الدمشقى (د 800 ق) كه به «ابن | #ابن الصّائغ على بن محمد بن محمد الدمشقى (د 800 ق) كه به «ابن خطیب عين شرما» نيز معروف بود. ابن حجر مى‌گوید: [[سنن ابن ماجة|سنن ابن ماجه]] و مسند شافعى و تاريخ اصفهان و غير آن از «کتاب كبار و اجزاء صغار» و نيز بيشتر مسموعاتش را نزد او خوانده است.<ref>همان، 407/3-408</ref> | ||
#زين‌الدين عمر بن محمد بن احمد البالسى الصالحى الملقّن (د 807 ق). ابن حجر مى‌گوید: «قرات عليه الكثير».<ref>همان، 311/4</ref> | #زين‌الدين عمر بن محمد بن احمد البالسى الصالحى الملقّن (د 807 ق). ابن حجر مى‌گوید: «قرات عليه الكثير».<ref>همان، 311/4</ref> | ||
#نورالدين على بن ابى‌بكر بن سليمان الهيثمى (د 807 ق). ابن حجر كتبى را كه پيش او خوانده است، ياد كرده است، از جمله نيمى از مجمع الزوائد تأليف خود او و یک ربع از زوائد [[مسند الإمام أحمد بن حنبل|مسند احمد]]. و مى‌گوید: اشتباهات او را در مجمع الزوائد جمع مى‌كردم و چون شنيدم كه این كار من بر او گران مى‌آيد به رعايت خاطرش دست از این كار برداشتم.<ref>همان، 256/5-260</ref> | #نورالدين على بن ابى‌بكر بن سليمان الهيثمى (د 807 ق). ابن حجر كتبى را كه پيش او خوانده است، ياد كرده است، از جمله نيمى از مجمع الزوائد تأليف خود او و یک ربع از زوائد [[مسند الإمام أحمد بن حنبل|مسند احمد]]. و مى‌گوید: اشتباهات او را در مجمع الزوائد جمع مى‌كردم و چون شنيدم كه این كار من بر او گران مى‌آيد به رعايت خاطرش دست از این كار برداشتم.<ref>همان، 256/5-260</ref> | ||
#ابن البرهان ابوهاشم احمد بن محمد بن اسماعيل الظّاهرى التيمىّ (د 808 ق). ابن حجر مى‌گوید: سمعت من فوائده كثيرا.<ref>همان، 317/5-318</ref> | #ابن البرهان ابوهاشم احمد بن محمد بن اسماعيل الظّاهرى التيمىّ (د 808 ق). ابن حجر مى‌گوید: سمعت من فوائده كثيرا.<ref>همان، 317/5-318</ref> | ||
#شهاب‌الدين‌احمد بن عمر جوهرى (د 809 ق). ابن حجر مى‌گوید: [[سنن ابن ماجة|سنن ابن ماجه]] را در جامع عمرو بن العاص پيش او خواندم و نيز قسمت بزرگى از [[تاریخ بغداد|تاريخ بغداد]] | #شهاب‌الدين‌احمد بن عمر جوهرى (د 809 ق). ابن حجر مى‌گوید: [[سنن ابن ماجة|سنن ابن ماجه]] را در جامع عمرو بن العاص پيش او خواندم و نيز قسمت بزرگى از [[تاریخ بغداد|تاريخ بغداد]] خطیب و طبقات الحفاظ [[ذهبى]] را نزد او خواندم.<ref>همان، 18/6</ref> | ||
#محمد بن انس الحنفى الطنتدائى يا طنتدى (د 809 ق). ابن حجر مى‌گوید: كتبت منه الكثير.<ref>همان، 43/6</ref> | #محمد بن انس الحنفى الطنتدائى يا طنتدى (د 809 ق). ابن حجر مى‌گوید: كتبت منه الكثير.<ref>همان، 43/6</ref> | ||
#مجدالدين محمد بن يعقوب فيروز آبادى شيرازى، مؤلف کتاب مشهور قاموس (د 817 ق). ابن حجر از او استماع حديث كرده است و او کتاب قاموس را به او داده و اجازه داده است كه آن را از خود او روايت كند.<ref>همان، 162/7</ref> | #مجدالدين محمد بن يعقوب فيروز آبادى شيرازى، مؤلف کتاب مشهور قاموس (د 817 ق). ابن حجر از او استماع حديث كرده است و او کتاب قاموس را به او داده و اجازه داده است كه آن را از خود او روايت كند.<ref>همان، 162/7</ref> | ||
| خط ۱۲۸: | خط ۱۲۸: | ||
ابن حجر به كثرت افتاء مشهور بود و مى‌گویند: غالباً در هر روز قريب به سى فتوا صادر مى‌كرد و كمتر اتفاق مى‌افتاد كه در یک مجلس بيست فتوا ننویسد. خود ابن حجر فتاواى یک ماه خود را در کتابى كه به نام عجب الدهر في فتاوى شهر جمع كرده است و در آن به كسانى كه به بعضى از فتواهاى او اعتراض كرده‌اند، پاسخ گفته است. سخاوى مى‌گوید كسى كه در یک ماه بيشتر از سيصد فتوا صادر مى‌كند عجيب نيست كه در سه فتوا يا حتى در سى فتوا اشتباه كند.<ref>عز‌الدين، 153</ref> | ابن حجر به كثرت افتاء مشهور بود و مى‌گویند: غالباً در هر روز قريب به سى فتوا صادر مى‌كرد و كمتر اتفاق مى‌افتاد كه در یک مجلس بيست فتوا ننویسد. خود ابن حجر فتاواى یک ماه خود را در کتابى كه به نام عجب الدهر في فتاوى شهر جمع كرده است و در آن به كسانى كه به بعضى از فتواهاى او اعتراض كرده‌اند، پاسخ گفته است. سخاوى مى‌گوید كسى كه در یک ماه بيشتر از سيصد فتوا صادر مى‌كند عجيب نيست كه در سه فتوا يا حتى در سى فتوا اشتباه كند.<ref>عز‌الدين، 153</ref> | ||
از جمله مناصب و وظايف او ايراد خطبه در مساجد مصر بود، از جمله در جامع الازهر و جامع عمرو بن العاص | از جمله مناصب و وظايف او ايراد خطبه در مساجد مصر بود، از جمله در جامع الازهر و جامع عمرو بن العاص خطیب بود. وظيفۀ خطابت در جامع الازهر را محمد بن محمد بن رزين به او واگذار كرده بود.<ref>سخاوى، الضوء، 235/9</ref>در آخر رمضان 838 نيمى از وظيفۀ خطابت در الازهر را با نيمى از وظيفۀ خطابت در جامع عمرو بن العاص با شيخ شمس‌الدين محمد بن يحيى معاوضه كرد و در همین روز در جامع عمرو خطبه خواند.<ref>انباء، 353/8</ref> | ||
از جمله وظايف او کتابدارى کتابخانۀ مدرسۀ محموديه بود كه محتوى نفيس‌ترين کتاب‌ها بود، و این کتاب‌ها را قاضى برهان‌الدين ابراهیم بن عبدالرحيم ابن جماعة جمع كرده و در آن، كتب به خط مؤلفان فراوان بود. بيشتر این کتاب‌ها را پس از او جمال‌الدين استادار گرفت و آن را وقف مدرسۀ خود كرد.<ref>انباء 293/20، 294</ref>ابن حجر پس از تصدّى کتابدارى کتابخانۀ مذكور دو فهرست برای آن تنظيم كرد: فهرستى موضوعى بر طبق علوم و فهرستى به ترتيب حروف الفباء برای اسامى كتب. ابن حجر هفته‌اى یک روز در این کتابخانه كار میكرد و توانست کتاب‌هایى را كه پيش از او از این کتابخانه مفقود شده بود، باز گرداند.<ref>عز‌الدين، 172، به نقل از سخاوى، الجواهر و الدرر</ref> | از جمله وظايف او کتابدارى کتابخانۀ مدرسۀ محموديه بود كه محتوى نفيس‌ترين کتاب‌ها بود، و این کتاب‌ها را قاضى برهان‌الدين ابراهیم بن عبدالرحيم ابن جماعة جمع كرده و در آن، كتب به خط مؤلفان فراوان بود. بيشتر این کتاب‌ها را پس از او جمال‌الدين استادار گرفت و آن را وقف مدرسۀ خود كرد.<ref>انباء 293/20، 294</ref>ابن حجر پس از تصدّى کتابدارى کتابخانۀ مذكور دو فهرست برای آن تنظيم كرد: فهرستى موضوعى بر طبق علوم و فهرستى به ترتيب حروف الفباء برای اسامى كتب. ابن حجر هفته‌اى یک روز در این کتابخانه كار میكرد و توانست کتاب‌هایى را كه پيش از او از این کتابخانه مفقود شده بود، باز گرداند.<ref>عز‌الدين، 172، به نقل از سخاوى، الجواهر و الدرر</ref> | ||