پیچک انحراف

    از ویکی‌نور
    پیچک انحراف
    پیچک انحراف
    پدیدآوراناسحاقیان، جواد (نویسنده)
    عنوان‌های دیگرزمینه‏‌های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی گرایش برخی از مردم به مدعیان مهدویت و نیابت در دو قرن اخیر
    ناشربنياد فرهنگی حضرت مهدی موعود(عج)
    مکان نشرقم - ایران
    سال نشر1388 ش
    چاپ1
    شابک978-964-7428-58-3
    موضوعبهایی‏گری - ایران - دفاعیه‌‏ها و ردیه‌‏ها

    فرقه‌‏ها - ایران

    مهدویت - مدعیان - نقد و تفسیر
    زبانفارسی
    تعداد جلد1
    کد کنگره
    ‏BP‎‏ ‎‏224‎‏/‎‏6‎‏ ‎‏/‎‏الف‎‏5‎‏پ‎‏9
    نورلایبمطالعه و دانلود pdf

    پيچك انحراف(زمينه‌هاى سياسى، اجتماعى و فرهنگى گرايش برخى از مردم به مدعیان مهدویت و نيابت در دو قرن اخير)، اثر جواد اسحاقيان، برخى آسيب‌ها و انحرافات دهه‌هاى اخير در زمينه مهدویت را به صورت جزئى و مصداقى معرفى مى‌كند.

    كتاب به زبان فارسى و در سال 1378ش نوشته شده است.

    دغدغه تخريب مهدویت از درون توسط دشمنان و فرقه‌سازى‌هاى آن‌ها، انگيزه تأليف بوده است.

    ساختار

    كتاب با مقدمه مؤلف در انتقاد از مدعیان نيابت از ائمه(ع) آغاز شده و مطالب در هشت بخش و هر بخش در چندين فصل ارائه شده است.

    مباحث به بررسى و تحقيق در زمينه‌هاى گرايش برخى از مردم به انحرافات مربوط به مهدویت در دو قرن گذشته پرداخته و در بخشى جداگانه، بررسى‌ها و تحقيق‌هاى ميدانى، كه در بين سنين و اقشار مختلف در سال 1386ش انجام شده، به اين مجموعه اضافه گشته و در مجموع تلاش شده است كه ريشه‌هاى اصلى ايجاد و انحراف در مدعیان و پيروان، معرفى گردد.

    به لحاظ رعايت موازين شرعى، اخلاقى و قانونى، نام برخى از گروه‌ها و جريانات، به صورت حروف رمزى و اختصارى آمده است.

    در پايان كتاب تعدادى تصوير مربوط به مدعیان و ارتباط آن‌ها با استعمار غرب وجود دارد.

    گزارش محتوا

    بخش اول، در دو فصل، بعد از بيان منظور از واژه‌هاى «زمينه‌ها، فرهنگى، سياسى و اجتماعى»، انگيزه انتخاب موضوع، ضرورت بحث درباره آن و پيشينه موضوع، تاريخچه كوتاه مدعیان مهدویت و نيابت در دو قرن اخير در ايران، هند، پاکستان و سودان را به طور مختصر بررسى كرده و در بخش‌هاى ديگر، به تفصيل آن‌ها پرداخته است.

    دوم، گرايش مردم به مدعیان شيخيه کرمانيه و خصوصيات مدعیان آن‌ها؛ از جمله حاج محمدكريم خان کرمانى، حاج محمد خان کرمانى، ملا حسين بشرويه را بررسى كرده و بعد از نقل برخى ادعاهاى نقل شده، براى شيخ احمد احسانى و بعضى از عقايد شيخيه کرمانيه در فروع دين، زمينه‌هاى گرايش مردم به اين فرقه را بيان مى‌كند؛ از جمله: زمينه‌هاى فكرى جامعه ديندار ايرانى، زمينه‌هاى قومى، نژادى، سياسى و اجتماعى، متون دينى ضعيف يا تحليل نشده، سوء استفاده از متون ضعيف يا جعلى و نقش بيگانگان و استعمار.

    پس از ذكر بيوگرافى كامل محمدعلى باب و برخى ادعاهاى مربوط به حسينعلى بهاء(مؤسس بهاییت) سوم، عوامل و زمينه‌هاى گرايش مردم به مدعیان بابيه و بهاییه را برشمرده و مفصلا توضيح داده است كه عبارتند از:

    1. سوء استفاده از متون روايى و تاريخى و انجام جعل و تحريف در آن‌ها
    2. جهل مردم و عوام فريبى مدعیان با استفاده از شخصيتى فريبنده، مرحله‌اى بودن ادعاها، غفلت و عدم توجه به تناقضات، عوام فريبى با تخريب رقبا و...
    3. دين فروشى براى جاذبه‌هاى نفسانى
    4. نقش استبداد و حكومت‌هاى داخلى با استفاده از نابرابرى‌هاى اجتماعى، اختناق، فشار و نجات‌باورى مردم و همچنين مطرح كردن مدعیان توسط خود حكومت.
    5. نقش استعمار در تقويت فرق بابيه و بهاییه براى جلب مردم.

    زمينه‌هاى گرايش به «قاديانيه»، بعد از ذكر مختصر زندگى‌نامه «غلام احمد»(مؤسس اين فرقه) در چهارم ذكر شده است.

    ادعاى ارتباط با غيب و دارا بودن تأييدات الهى و قدرت پيش‌گويى غيبى، شخصيت فريبنده غلام احمد، تلفيق مطالب و مسلم جلوه دادن ادعاها، سوء استفاده از متون دينى يا منابع تاريخى و نيز نقش استعمار و فرهنگ غربى در جريان قاديانى از جمله اين زمينه‌ها بوده كه به طور مفصل در اين بخش توضيح داده شده است.

    «مهدى سودانى» و حركت او در تشكيل فرقه سودانى در پنجم مورد بررسى قرار گرفته و عامل گرايش به اين جريان در سه بخش ذكر شده است:

    1. عوام فريبى كه علاوه بر سوء استفاده از متون دينى و تاريخى و آميختگى آن‌ها با شخصيت مهدى سودانى، مسلم جلوه دادن ادعاها در آثار وى را شامل مى‌شود.
    2. زمينه‌هاى اجتماعى؛ از جمله انتظار عمومى و فراگير بودن ظهور مهدى(عج)، گرايش به بازگشت به دوران پاکى اسلام، جهالت و تحليل غلط اجتماعى از افزايش نفوذ و پيروزى وى در برابر قواى حكومتى.
    3. عوامل سياسى و آن اين كه حكومت انگلستان كه در ظاهر فرماندهى قشون مخالفان مهدى سودانى را بر عهده داشت؛ ولى در نهان، عامل تجزيه سودان و مصر بود و در واقع سودانى را هدايت مى‌كرد.

    ششم، ادعاهاى برخى از مدعیان دهه‌هاى قبل و پس از انقلاب را در دو فصل مدعیان سازمان يافته؛ افرادى كه توانستند با جذب پيروان فراوان، انسجام و تشكيلات بالا و نيز جذب امكانات مادى و معنوى به صورت فرقه‌اى و گروهى به قسمتى از اهداف خود برسند و داراى انشعاب و شاخه‌هايى در قسمت‌هاى مختلف كشور بشوند، و غير سازمان يافته مورد بررسى و تحقيق قرار داده است.

    هفتم و هشتم، به پژوهش ميدانى، جمع‌بندى و تحليل نهايى اختصاص دارد كه به علت محدوديت زمانى و دسترسى به مدعیان يا پيروان آن‌ها، مؤلف به نوع پرسش‌نامه‌اى اكتفا نموده است.

    اين پرسش‌نامه‌ها در ساكنان يا متولدان استان‌هاى مختلف صورت گرفته و لذا از تنوع قوميت‌ها و فرهنگ‌هاى ايرانى برخوردار است.

    وضعيت كتاب

    فهرست مطالب در ابتدا و فهرست منابع در انتهاى كتاب آمده است.

    پاورقى‌ها به ذكر منابع و توضيح برخى عبارات متن پرداخته است.

    منابع مقاله

    1. مقدمه و متن كتاب.
    2. سايت نور پرتال.