گل‌گلاب، حسین
| نام | گل‌گلاب، حسین |
|---|---|
| نام‌های دیگر | |
| نام پدر | ابوتراب خان (مصور الملک) |
| متولد | 1276 ش |
| محل تولد | تهران |
| رحلت | 22 اسفند ماه 1363ش |
| اساتید | |
| برخی آثار | کتاب گیا (راهنمای گیاهی) |
| کد مؤلف | AUTHORCODE03069AUTHORCODE |
حسین گل گلاب (1276- 1363ش)، ادیب، شاعر، ترانه سرا، مترجم، گیاه‌شناس، عکاس، هنرمند، استاد دانشگاه، نوازنده، موسیقی‌دان، سازنده سرود معروف«ای ایران، ای، مرز پرگهر»
ولادت
در سال 1276ش در شهر تهران متولد شد.
تحصیلات
تحصیلات را در مدرسه علمیه و دارالفنون طى کرد. او فرزند ابوتراب خان (مصور الملک)، نقاش زمان قاجار بود که به ادامه تحصیل فرزندش خیلى علاقه داشت.
چند تن از معلمین دارالفنون فرانسوى بودند که حسین نزد آن‌ها فرانسه آموخت و چون شاگرد برجسته‌اى بود، ضمن تحصیل به کار تدریس هم پرداخت.
وى با همکارى کلنل کاظم وزیرى و علینقى خان وزیرى، به کار موسیقى پرداخت و براى تعلیم تار به کلاس او مى‌رفت. پس از سرودن سرود «ای ایران، ای، مرز پرگهر» که تحت تاثیر اشغال ایران توسط متفقین ساخته شد، روح الله خالقى آهنگ آن را ساخت و بنان نیز آن را خواند که جاودانه شد.
حسین گل‌گلاب اولین نویسنده کتاب درسى طبیعى در ایران بود. او از سال 1304ش تا سال 1317ش دوازده جلد کتاب در رشته جغرافیا و طبیعى تهیه کرد که در مدارس تدریس مى‌شد. وى از سال 1307ش مسؤول تحقیقات علمى گیاه‌شناسى شد و از زمان تاسیس دانشگاه تهران تا سال 1345ش به تدریس اشتغال داشت و هیچ‌گاه گرد سیاست و تجارت نگشت.[۱]
وى در فرهنگستان ایران عضویت داشت و لغات زیادى خصوصاً در رشته علوم طبیعى پیشنهاد کرد که تصویب شد و اکنون در زبان فارسى رواج کامل دارد. وى آثار گران‌بهائى از خود به یادگار نهاده است.[۲]
وفات
وى در 22 اسفند ماه 1363ش در حالى که به تنظیم فرهنگ‌نامه و بیولوژى و گیاهان ایران اشتغال داشت، در سن 87 سالگى درگذشت و در بهشت زهرای تهران قطعه 8، ردیف 106، شماره 13 به خاک سپرده شد.
آثار
از آثار او مى‌توان به این نگاشته‌ها اشاره کرد:
- کتاب راهنماى گیاه‌شناسى با عنوان «گیا».
- ترجمه پنجاه قطعه نمایش کلاسیک.
- ترجمه کامل «اپراى کارمن» به نظم فارسى که برابر آهنگ‌هاى اصلى است.
- ترجمه «اپراى فاوست» به نظم فارسى و تحریر نُت آن.
- تاریخ اشکانیان از متنى روسى.
- فرهنگ‌نامه بیولوژى.
- تاریخ طبیعی برای دوم متوسطه
- تشریح و فیزیولوژی حیوانی برای چهارم متوسطه
- جانور شناسی
- جغرافیای نظامی آسیا همراه با سرلشکر احمد وثوق
- دوره جغرافیا در سه جلد، فرهنگ اصطلاحات جغرافیایی با همکاری احمد آرام، صفی اصفیا و غلامحسین مصاحب و مصطفی مغربی
- ترجمه مشخصات جغرافیای طبیعی ایران[۳]
پانويس