گیاهان دارویی و نحوه کاربرد آنها برای بیماریهای مختلف در طب سنتی
| گیاهان دارویی و نحوه کاربرد آنها برای بیماریهای مختلف در طب سنتی | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | خسروی، مهدی (نویسنده) خسروی، احمد علی (زير نظر) |
| ناشر | فروشگاه اينترنتي نشر محمد |
| مکان نشر | تهران - ایران |
| سال نشر | 1386 ش |
| چاپ | 9 |
| شابک | 978-964-5566-03-4 |
| موضوع | پزشکی - نسخه‌ها و دستور العملها
پزشکی سنتی - نسخه‌ها و دستور العملها گیاهان دارویی |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | RS 164 /خ5گ9 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
گياهان دارويى و نحوه كاربرد آنها براى بيمارى‌هاى مختلف در طب سنتى، نوشته آقاى مهدى خسروى، نگاشته‌اى به زبان فارسى، پيرامون شناخت گياهان دارويى و خواص آنها در درمان بيمارى‌هاست.
مؤلف، انگيزه‌اش را از نگارش اين اثر چنين بيان مى‌كند: «و اما عواملى كه سبب نوشتن كتاب گياهان دارويى بعد از تأليف كتاب طب سنتى سينا گرديد، اول اطلاعاتى بود كه اينجانب از گياهان دارويى داشتم و اين اطلاعات در خانواده ما نسل به نسل بوده و اجداد ما تحقيقات و تجربيات فراوانى هركدام در زمان حيات خود داشته‌اند؛ در ثانى رشته تحصيلى حقير در دانشگاه با اطلاعات اينجانب هماهنگى داشته؛ ثالثا احساس نمودم كه مردم عزيز كشور ما در حال دور شدن از علم گياهان دارويى مى‌باشند و اين سرمايه عظيم خدادادى ممكن است روزى به بوته فراموشى سپرده شود، لذا در حد فرصت، اقدام به نوشتن اين كتاب نمودم»[۱]
تاريخ پايان نگارش اين اثر، شهريور 1372ش است[۲]
ساختار
كتاب، در يك مقدمه و بيست و هشت بخش، بر اساس ترتيب الفبايى گياهان مورد استفاده در طب سنتى، به رشته تحرير درآمده است.
هر بخش از اين كتاب، با توجه به تعداد گياهان معرفى‌شده در آن، به چند قسمت تقسيم مى‌شود.
مؤلف، در ابتدا، نام مشهور هر گياه را ذكر مى‌كند، آن‌گاه نام علمى آن را و سپس نام‌هاى ديگرش را.
در ذيل هر گياه، به تيره گياه، شكل ظاهرى، طبيعت آن از لحاظ گرمى، سردى، خشكى و ترى، خواص و منافع آن، مضار و شيوه دفع زيان‌هاى احتمالى آن، شيوه و مقدار مصرف آن مى‌پردازد.
گزارش محتوا
در نگارش اين اثر - چنان‌كه از محتواى آن مى‌توان استنباط كرد - مؤلف از منابعى بهره برده، ولى مگر به ندرت، از اين منابع ياد نمى‌كند[۳]
به نظر مى‌رسد بيشتر همت مؤلف - چنان‌كه از مقدمه كتاب هم مى‌توان فهميد - نگارش كتابى در درمان بيمارى‌ها براى عموم مردم و بر اساس تجربيات و آموخته‌هاى خود است؛ ازاين‌رو، كمتر به سخنان ديگران استناد مى‌كند، همچنين در اين اثر، كمتر با استدلال و يا مطالب پيچيده علمى روبه‌رو مى‌شويم.
مؤلف، در اين اثر، تنها به بيان خصوصيات و فوايد گياهان مورد كاربرد در پزشکى سنتى پرداخته، ولى چنان‌كه خود در مقدمه كتاب متذكر شده است: «داروهاى طب سنتى، منحصر به گياهان دارويى نيست، بلكه اطباء طب سنتى از تمام امكانات موجود در محيط خود، از قبيل عامل فیزیکى و مواد شيميايى و گياهى و جانورى و تركيبات معدنى و غيره برحسب لزوم استفاده مى‌نمايند و اين اشتباه است كه فردى تصور كند داروهاى طب سنتى، منحصر به گياهان دارويى است»[۴]
نثر مؤلف در تحرير مطالب اين كتاب، نثرى امروزى و خالى از پيچيدگى است. از سوى ديگر، مؤلف، تنها به معرفى گياهانى مى‌پردازد كه امروزه در دسترس عموم است و برخلاف بسيارى از كتاب‌هاى ديگرى كه در اين موضوع نگاشته شده، تنها به صرف يك گزارش نامعتبر، مفردات گياهى ناشناخته و يا ناياب را در اين كتاب ذكر نمى‌كند. وى در اين باره مى‌گويد: «اين كتاب، گرچه همه داروهاى گياهى را شامل نمى‌شود، لكن اكثر داروهايى را كه در دسترس بوده و مى‌توانند نيازهاى دارويى را از نظر گياهان دارويى مرتفع نمايند، در بر دارد»[۵]
همچنين مؤلف از اطناب‌هاى بى‌فايده و پرگويى‌هاى ملال‌آور پرهيز مى‌كند.
عوامل مزبور، باعث مى‌شود خواننده‌اى كه حوصله و يا توان علمى مراجعه به منابع مفصل و قديمى را ندارد، به‌راحتى و با اندك آشنايى با مبانى علمى طب سنتى بتواند از اين كتاب بهره ببرد.
البته، مؤلف، بسيارى از اصطلاحات طب سنتى (مثل استرخاء، خفقان، اخلاط بلغمى) را در اين كتاب به كار برده، ولى متأسفانه - مگر در مواردى - نه در پاورقى و نه در فهرستى مجزا، به تبيين آنها نپرداخته است و اين امر تا حدى خواننده ناآشنا با اين اصطلاحات را دچار مشكل مى‌كند.
وضعيت كتاب
كتاب، فاقد فهرست و پاورقى است.
پانويس
منابع مقاله
مقدمه و متن كتاب.