نمایش مبدأ برای أضواء البيان في تاريخ القرآن

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR02920J1.jpg
| عنوان =أضواء البیان فی تاریخ القرآن
| عنوان‌های دیگر =
| پدیدآوران =  
[[ابوسلیمان، صابر حسن محمد]] (نویسنده)
| زبان =عربی
| کد کنگره =‏BP‎‏ ‎‏69‎‏/‎‏5‎‏ ‎‏/‎‏الف‎‏2‎‏الف‎‏6
| موضوع =
قرآن - تاریخ

قرآن - علوم قرآنی
| ناشر =  
دار عالم الکتب
| مکان نشر =ریاض - عربستان
| سال نشر =  1420 ق یا 2000 م
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE02920AUTOMATIONCODE
| چاپ =1
| شابک =9960-840-24-7
| تعداد جلد =1
| کتابخانۀ دیجیتال نور =02920
| کتابخوان همراه نور =02920
| کد پدیدآور =
| پس از =
| پیش از =
}}
{{کاربردهای دیگر|تاریخ قرآن (ابهام زدایی)}}

'''اضواءُ البيان في تاريخ القرآن''' نوشته [[صابر حسن محمد ابوسليمان]] به زبان عربی است. مؤلف كه از قرآن پژوهان معاصر اهل سنت و استاد دانشگاه، جامعه ام القرى مكه مى‌باشد در این کتاب برخى از مسائل مربوط به تاريخ قرآن را برای تدريس در دانشگاه تهيه و به چاپ رسانيده است.

==  ساختار ==
نویسنده مطالب را در نه فصل و یک خاتمه بيان كرده است.

==  گزارش محتوا ==
در فصل اول پيرامون لفظ قرآن<ref>[https://noorlib.ir/book/view/2920/%D8%A7%D8%B6%D9%88%D8%A7%D8%A1-%D8%A7%D9%84%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D9%81%DB%8C-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE-%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86?pageNumber=11&viewType=html ر.ک: متن کتاب، ص11]</ref>، معانى مختلف آن از ديدگاه لغت بررسى شده آنگاه معناى اصطلاحى را توضيح مى‌دهد و به دنبال آن اوصاف و ویژگی‌هاى قرآن را ذكر مى‌كند-در خاتمۀ این فصل، به مسالۀ وحى پرداخته، پس از تعريف آن، انواع آن و کیفیت تلقى وحى را توضيح مى‌دهد. 

در فصل دوم<ref>[https://noorlib.ir/book/view/2920/%D8%A7%D8%B6%D9%88%D8%A7%D8%A1-%D8%A7%D9%84%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D9%81%DB%8C-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE-%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86?pageNumber=33&viewType=html ر.ک: همان، ص33]</ref> مسالۀ جمع قرآن و کتابت آنرا توضيح داده كه پس از ذكر كاتبان وحى در زمان پيامبر(ص)گردآورى قرآن در زمان آن حضرت و نيز خليفۀ اول و سوم را به معناى کتابت آن دانسته و در این رابطه از روايات نيز استفاده كرده است.

در فصل سوم، ابتدا حافظان قرآن را بررسى كرده<ref>[https://noorlib.ir/book/view/2920/%D8%A7%D8%B6%D9%88%D8%A7%D8%A1-%D8%A7%D9%84%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D9%81%DB%8C-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE-%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86?pageNumber=61&viewType=html ر.ک: همان، ص61]</ref> و در ادامه ترتيب‌آيات و سوره‌ها را بحث مى‌كند كه آيا توقيفى هستند و يا اينكه به اجتهاد صحابه 

در فصل چهارم، مسالۀ توحيد مصاحف در زمان عثمان را تشريح و تعداد مصاحفى كه به شهرهاى مختلف فرستاده شده را بررسى مى‌كند<ref>[https://noorlib.ir/book/view/2920/%D8%A7%D8%B6%D9%88%D8%A7%D8%A1-%D8%A7%D9%84%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D9%81%DB%8C-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE-%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86?pageNumber=75&viewType=html ر.ک: همان، صص75-102]</ref>. 

در فصل پنجم، آيات مكى و مدنى، ملاك تشخيص آنها و ویژگی‌هاى هر كدام بيان شده است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/2920/%D8%A7%D8%B6%D9%88%D8%A7%D8%A1-%D8%A7%D9%84%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D9%81%DB%8C-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE-%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86?pageNumber=103&viewType=html ر.ک: همان، ص103-124]</ref>. 

در فصل ششم، بحث اسباب النزول وجود دارد كه پس از تعريف آن، چند فايده برای شناخت سبب نزول ذكر مى‌كند<ref>[https://noorlib.ir/book/view/2920/%D8%A7%D8%B6%D9%88%D8%A7%D8%A1-%D8%A7%D9%84%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D9%81%DB%8C-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE-%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86?pageNumber=125&viewType=html ر.ک: همان، ص125-144]</ref>. 

در فصل هفتم، حديث معروف سبعة احرف مورد بحث قرار گرفته، كه پس از ذكر اصل حديث از چند کتاب روايى، بيان مى‌كند كه این حديث از ده جهت قابل بحث مى‌باشد(مانند:مقصود از آن-علت ذكر-مراد از هفت حرف معناى حرف و...)كه برخى از آنها را بيان كرده است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/2920/%D8%A7%D8%B6%D9%88%D8%A7%D8%A1-%D8%A7%D9%84%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D9%81%DB%8C-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE-%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86?pageNumber=145&viewType=html ر.ک: همان، ص145-196]</ref>.

در فصل هشتم، بحث قرائت و قاريان وجود دارد كه در آن راویان معروف كه قاريان مشهور از طريق آنها قرائت كرده‌اند توضيح داده شده است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/2920/%D8%A7%D8%B6%D9%88%D8%A7%D8%A1-%D8%A7%D9%84%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D9%81%DB%8C-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE-%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86?pageNumber=197&viewType=html ر.ک: همان، ص197-214]</ref>. 

در فصل نهم كه كامل كنندۀ فصل قبل است، سه نفر از قاريان به عنوان كامل كنندۀ عدد عشره قاريان، ذكر و طريق اخذ قرائت آنها ذكر شده است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/2920/%D8%A7%D8%B6%D9%88%D8%A7%D8%A1-%D8%A7%D9%84%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D9%81%DB%8C-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE-%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86?pageNumber=215&viewType=html ر.ک: همان، ص215]</ref>.

==ویژگى‌ها==
# متن کتاب سليس و روان است بطوریکه برای غير عربها كه آشنايى مختصرى با زبان عربى داشته باشند قابل فهم مى‌باشد.
# از ديدگاه‌هاى مختلفى در بيان مطالب استفاده شده است
# برخى از مطالب را به صورت اشكال و جواب(ان قلت و قلت) بيان كرده است كه فهم مطالب را ساده‌تر مى‌كند.
# در توضيح مطالب از آيات فراوانى استفاده نموده است
# مطالب فصل‌بندى شده و در ابتداى هر فصل مهمترين عنوان‌هاى بحث آمده است
# به برخى از آراء مستشرقين همچون [[بلاشر، رژیس|رژى بلاشر]] اشاره شده است
# در بيان مطالب، روايات نيز به عنوان شاهد آورده شده است

==اشكالات==
# این کتاب، یک کتاب تحليلى نيست و بيشتر به ذكر اقوال اكتفاء نموده است
# از منابع اولیه كمتر استفاده نموده است
# منابع استفاده شده بسيار محدود مى‌باشد
# برخى از موضوعات مربوط به تاريخ قرآن همچون:وحى، كاتبان وحى و...لازم است در فصل جداگانه‌ايى بحث شود.

==نسخه‌شناسى==

کتاب یک جلد، متن آن عربى و داراى 239 صفحه مى‌باشد كه مشخصات آن به قرار زير است:

#نوع كاغذ:اعلا
#جلد:گالينگور
#نوبت چاپ:اول
#تاريخ انتشار:سال 1421 هجرى قمرى
#ناشر:دار عالم الكُتُب للطباعة و النشر و التوزيع-عربستان
#داراى مقدمه‌ايى از مؤلف
#داراى فهرست:
#:الف:منابع و مصادر و مراجع کتاب
#:ب:موضوعات کتاب
#مؤلف:صابر حسن محمد ابوسليمان

==پانويس ==
<references />


==منابع مقاله==
مقدمه و متن کتاب

==وابسته‌ها==
{{وابسته‌ها}}


[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:اسلام، عرفان، غیره]]
[[رده:قرآن و علوم قرآنی]]
[[رده:علوم قرآنی]]
[[رده:اسفند(1400)]]
[[رده:تاریخ قرآن]]