ابن دمامینی، محمد بن ابیبکر
محمد بن ابوبكر بن عمر بن ابوبكر بن محمد بن سليمان بن جعفر قرشى مخزومى مالكى (۷۶۳- شعبان ۸۲۷ق/ ۱۳۶۲- ژوئیه ۱۴۲۴م)، معروف به دمامینى يا ابن دمامینى و ملقب به بدرالدين، اديب، نحوى، عروضى، فقيه و شاعر، مالکی مذهب مصری.
| نام | ابن‌دمامینی، محمد بن ابیبکر |
|---|---|
| نام‌های دیگر | اب‍ن‌ال‍دم‍ام‍ی‍ن‍ی، محمد بن ابیبکر
ب‍در ال‍دم‍ام‍ی‍ن‍ی ب‍درال‍دی‍ن ال‍دم‍ام‍ی‍ن‍ی دمامینی، محمد بن ابیبکر م‍خ‍زوم‍ی ال‍ق‍رش‍ی، ب‍درال‍دی‍ن محمد |
| نام پدر | ابوبکر |
| متولد | 763ق |
| محل تولد | اسکندریه |
| رحلت | 827 ق |
| اساتید | بهاءالدین ابن دمامینی
عبدالوهاب قروی ابن عرفه ابن ملقّن |
| برخی آثار | شرح الدماميني علی مغني اللبيب |
| کد مؤلف | AUTHORCODE07767AUTHORCODE |
ولادت
در اسكندريه تولد يافت و در قاهره سكونت كرد. او را ازآن‌جهت كه در اصل اهل دمامین (دهى بزرگ نزدیک مصر) بوده، دمامینى يا ابن الدمامینى خوانده‌اند.
اساتید
دمامینی در زادگاه خود از درسهای بهاءالدین ابن دمامینی، عبدالوهاب قروی و ابن عرفه، در قاهره از ابن ملقّن و مجدالدین اسماعیل حنفی، و در مکه از قاضی ابوالفضل نویری و جز آنان علم آموخت، همچنین از مجلس درس ابن بلقینی و جمال‌الدین اُمیوطی دانش اندوخت.
او از کمال‌الدین دمیری نیز به عنوان شیخ خود یاد کرده است.
وى مدت‌ها ملازم عبدالرحمن بن خلدون بود. در الازهر مصر، سمت استادى قرائت داشت.[۱]
ازآنجا به اسكندريه رفت و به تدريس و هم به كار تجارت پرداخت و منصب قضا يافت، امّا روى دل به آن منصب نشان نداد و از آنجا به دمشق رفت و از آنجا به مكّه و پس از اداى مناسك حجّ به اسكندريّه رفت و خطیب جامع گرديد و به دو كار دل سپرد: تدريس علم و تحصيل مال و در تحصيل مال پيشه بافندگى را برگزيد و چرخ بزرگى به راه انداخت، امّا آتشى در كارگاه افتاد و اموالش بسوخت و از بيم وام‌خواهان به مصر گريخت و وام‌خواهان نيز او را دنبال كردند و در قاهره بر او ظفر يافتند، امّا تقى‌الدّين بن حجّه و ناصرالدّين بارزى مهمّش را كفايت كردند و از آنجا باز به مكّه رفت و از آنجا در يمن بار گرفت و در جامع زبيد تدريس كرد، امّا به دنيايى نرسيد و از آنجا به هندوستان رفت و مردم هند بر او رو آوردند و از محضرش استفاده كردند و اموالى از آن راه فراهم كرد.[۲]
وفات
در الأعلام و راهنماى دانشوران، تاريخ ولادت وى 763ق ثبت شده است.[۳]زركلى تاريخ وفات او را 827ق و زنوزى، شعبان 827 يا 828ق، در كلبرجا، از شهرهاى هند دانسته‌اند.[۴]؛ اما در راهنماى دانشوران، 837ق آمده است.[۵]
آثار
- تحفة الغريب في حاشية مغني اللبيب؛
- شرح بخارى؛
- شرح تسهيل؛
- شرح خزرجيه؛
- جواهر البحور در عروض؛
- مقاطع الشرب؛
- نزول الغيث؛
- عين الحياة (تلخيص کتاب حيوة الحيوان دمیرى)؛
و.[۶]
پانویس
- ↑ ر.ک: رياض الجنة، ج2، ص123؛ الأعلام: قاموس تراجم لأشهر الرجال و النساء من العرب و المستعربين و المستشرقين، ج6، ص57
- ↑ ر.ک: راهنماى دانشوران در ضبط نام‌ها، نسب‌ها و نسبت‌ها، ج1، ص282
- ↑ ر.ک: الأعلام، ج6، ص57؛ راهنماى دانشوران، ج1، ص282
- ↑ حسينى زنوزى، محمدحسن، ج2، ص123
- ↑ ر.ک: راهنماى دانشوران، ج1، ص282
- ↑ ر.ک: همان
منابع مقاله
- حسينى زنوزى، محمدحسن، رياض الجنة، تحقيق على رفيعى، قم، مكتبة آيت‌الله المرعشي النجفي، الطبعة الأولى، 1412ق1370/ش.
- زركلى، خيرالدين، الأعلام: قاموس الرجال لأشهر الرجال و النساء من العرب و المستعربين و المستشرقين، بيروت، دارالعلم للملايين، الطبعة السادسة عشرة، كانون الثاني/يناير 2005.
- برقعى قمى، على‌اكبر، راهنماى دانشوران در ضبط نام‌ها، نسب‌ها و نسبت‌ها، قم، دفتر انتشارات اسلامى، چاپ اول، زمستان 1384ش.