نمایش مبدأ برای الأمكنة و المياه و الجبال و الآثار و نحوها المذكورة في الأخبار و الآثار

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR10123J1.jpg
| عنوان =الأمکنة و المیاه و الجبال و الآثار و نحوها المذکورة فی الأخبار و الآثار
| عنوان‌های دیگر =کتاب الامکنه و المیاه و الجبال و الآثار و نحوها المذکوره فی الاخبار و الاشعار
| پدیدآوران = 
[[اسکندری، ابوالفتح نصر بن عبدالرحمن]] (نویسنده)

[[جاسر، حمد]] (محقق)
| زبان =عربی
| کد کنگره =‏G‎‏ ‎‏93‎‏ ‎‏/‎‏الف‎‏5‎‏الف‎‏8
| موضوع =
جغرافیا - واژه‌نامه‌ها - متون قدیمی تا قرن 14

فرهنگ جغرافیایی - متون قدیمی تا قرن ۱۴

کشورهای اسلامی - جغرافیا - متون قدیمی تا قرن 14
| ناشر = 
مرکز الملک فيصل للبحوث و الدراسات الإسلامية
| مکان نشر =ریاض - عربستان
| سال نشر = 1425 ‌‎ق 

| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE10123AUTOMATIONCODE
| چاپ =1
| تعداد جلد =2
| کتابخانۀ دیجیتال نور =6204
| کتابخوان همراه نور =10123
| کد پدیدآور =
| پس از =
| پیش از =
}}
'''الامكنة و الحياد و الجبال و الاثار و نحوها المذكورة في الاخبار و الاشعار'''، اثر [[اسکندری، ابوالفتح نصر بن عبدالرحمن|ابوالفتح نصر بن عبدالرحمن اسكندرى]] ([[اسکندری، ابوالفتح نصر بن عبدالرحمن|نصر اسكندرى]] متوفاى 561 هجرى) مى‌باشد.

اين اثر فرهنگى است جغرافيايى و بزرگ كه به ترتيب حروف الفباء، درباره نام‌هاى گوناگون یک شهر و شهرهاى هم نام مرتب شده است. در اين كتاب استان‌ها، شهرها، محله‌ها، كاخ‌ها، مساجد، بيابان‌ها، كوه‌ها و هر نقطه كه در كتب نامى از آنها برده شده است، در كنار یکديگر نهاده شده و شناسانده مى‌شوند.

مؤلف برای تحرير اين اثر به كتب تاريخى، لغت، شعرا و علماء حديث و...مراجعه كه بعضى از آنها در نوع خود بى‌نظير است و به خط خود مؤلفين آنها مى‌باشد. در مورد برخى از جايگاه‌ها؛ از جمله به خط ابن اعرابى، ابن كوفى، ابن مقلة مراجعه و از كتبى كه نقل نموده؛ از جمله ابيات المعانى ابن سكيت، تفسير الابينة ثعلب، العين، الجمل و از بعضى از كتب نقل نموده، در حالى كه نام مؤلفان آنها را نمى‌برد؛ از جمله كتاب عبدالقيس، كتاب فهم و عدوان، كتاب مخارب بن حصفة است. و آنچه از مشاهير لغت مى‌آورد؛ از جمله ابومحمد اسود، اصمعى ابن اعرابى، العليل، ابوعبيد، ابوعبيده، النضر بن شميل و ابن‌دريد و از علماء حديث؛ من جمله ابوداود، [[ابن حزم، علی بن احمد|ابن‌حزم]] و عبدالرزاق است.

روش [[اسکندری، ابوالفتح نصر بن عبدالرحمن|اسكندرى]] اين گونه است كه شواهد و متن كتب فوق را آورده، ولى اسم شعراء و مؤلفين و كتب را ذكر نمى‌كند؛ مگر آنكه نام آن جايگاه نامعروف و غريب باشد و اگر جايگاهى معروف و مشهور و در كتب قديمى تكرار شده باشد، برای آن شاهدى ذكر نمى‌كند و مواردى زيادى را در اثر او مى‌توان ديد كه از كتابى نقل نموده ولى نام آن اثر را نمى‌برد؛ از جمله از رساله عرام نقل مى‌كند؛ ولى اسم آن را نمى‌آورد.

بنابراین، مى‌توان گفت كتاب الامكنه و الحياه دايراه المعراف جغرافيايى، به ترتيب حروف است كه يافتن مطلب مورد نظر، مانند لغت‌نامه‌ها به آسان‌ترين راه دست مى‌دهد.