الإستدلال النحوي في کتاب سيبويه و أثره في تاريخ النحو

    از ویکی‌نور
    (تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)
    الإستدلال النحوي في کتاب سيبويه و أثره في تاريخ النحو
    الإستدلال النحوي في کتاب سيبويه و أثره في تاريخ النحو
    پدیدآورانحتحات، أمان ‌الدین محمد (نویسنده)
    ناشردار الرفاعي دار القلم العربي
    مکان نشرسوریه - حلب
    سال نشر1427ق. = 2006م.
    چاپچاپ یکم
    زبانعربی
    تعداد جلد1
    کد کنگره

    الاستدلال النحوي في كتاب سيبويه و أثره في تاريخ النحو، اثر امان‌الدین محمد حتحات (معاصر)، پژوهشی است پیرامون استدلالات نحوی موجود در «الكتاب» سیبویه و تأثیرات وی در تاریخ نحو، اعم از معاصرین و پسینیان او.

    نویسنده، سیبویه را از جمله علمایی می‌داند که دارای تأثیر و تأثر زیادی بوده‌اند؛ وی از دانشمندان و اندیشمندانی که پیش از خود بودند، تأثیر پذیرفته و به‌مراتب، تأثیر بسیار بیشتری بر کسانی داشته است که پس از وی، پا به عرصه وجود گذاشته‌اند. به اعتقاد نویسنده، این تأثیر و تأثر، سیبویه را به داشتن روشی خاص و مذهب و آموزه‌ای منحصربه‌فرد در مباحث نحوی، متمایز نمود تا دستیابی او به اهدافش در تقعید و منظم ساختن دستور زبان عربی و تعیین ابعاد آن را آسان نماید[۱].

    نویسنده در این کتاب، به دنبال اثبات این نکته است که دکترین و مکتبی که سیبویه تأسیس نمود، صرفا طرح شخصی او نبوده، بلکه مولود عصر وی و همراه با مضامینی از گرایش‌ها، عقاید، اصول دینی و فلسفی و کلامی او بود که ویژگی‌های تفکر او را ترسیم نموده و نبوغ او را تا رسیدن به جایگاه نحوی وی، شکوفا نمود[۲].

    وی معتقد است سیبویه تحت تأثیر عوامل متعددی قرار گرفت که شخصیت او را در استنباط نحوی ترسیم کرد که از جمله مهم‌ترین آنها، متأثر گردیدن وی از نحات و فقها می‌باشد و این همان چیزی است که اهمیت کتاب حاضر را نشان می‌دهد. این کتاب، نشان‌دهنده پیوندی است که بین سیبویه از یک‌سو و علمای فقه از سوی دیگر وجود داشته و نشان‌دهنده تأثر وی از آنها و از طرق استدلال آنهاست. همچنین این کتاب، نگاهی جدید به کتاب سیبویه به‌منظور کشف استدلال نحوی در آن و طرق و انواع و قواعد آن دارد[۳].

    نویسنده در بخشی از کتاب، به بررسی استدلالات نحوی قبل از سیبویه اعم از استدلالات غیر نحویین مانند فقها، متکلمین و منطقیون و نیز استدلالات نحویون و طرق استدلال آنها (سماع، قیاس و علت) پرداخته و به مصادر این استدلال، شامل قرآن، حدیث و نثر و شعر عرب اشاره نموده است[۴].

    پانویس

    1. ر.ک: مقدمه، صفحه الف-ب
    2. ر.ک: همان، صفحه ب
    3. ر.ک: همان
    4. ر.ک: همان

    منابع مقاله

    مقدمه کتاب.


    وابسته‌ها