البحر المديد في تفسير القرآن المجيد (ابن عجیبه حسنی): تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    (لینک درون متنی)
    جز (جایگزینی متن - 'ني ' به 'نی')
    برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
     
    (۲۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
    خط ۶: خط ۶:
    [[ابن عجیبه، احمد]] (نويسنده)
    [[ابن عجیبه، احمد]] (نويسنده)


    [[عمراني خالدي، عبدالسلام]] (مصحح)
    [[عمرانیخالدي، عبدالسلام]] (مصحح)


    [[راوي، عمر احمد]] (محقق)
    [[راوي، عمر احمد]] (محقق)
    خط ۱۷: خط ۱۷:


    | مکان نشر =لبنان - بيروت  
    | مکان نشر =لبنان - بيروت  
    | سال نشر =مجلد1: 2010م,
    | سال نشر =مجلد1الی مجلد10= 2010م,
     
    مجلد2: 2010م,
     
    مجلد3: 2010م,
     
    مجلد4: 2010م,
     
    مجلد5: 2010م,
     
    مجلد6: 2010م,
     
    مجلد7: 2010م,
     
    مجلد8: 2010م,  


    | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE14622AUTOMATIONCODE
    | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE14622AUTOMATIONCODE
    خط ۳۷: خط ۲۳:
    | شابک =
    | شابک =
    | تعداد جلد =8
    | تعداد جلد =8
    | کتابخانۀ دیجیتال نور =
    | کتابخانۀ دیجیتال نور =14622
    | کتابخوان همراه نور =14622
    | کد پدیدآور =02699
    | کد پدیدآور =02699
    | پس از =
    | پس از =
    خط ۴۴: خط ۳۱:


    '''البحر المديد في تفسير القرآن المجيد'''، اثر [[ابن عجیبه، احمد|ابوالعباس احمد بن محمد بن مهدی بن عجیبه حسنی]] (متوفی 1224ق)، چاپ دوم این اثر است که از روی دو نسخه خطی تحقیق شده و با چاپ قبلی (چاپ قاهره در 1999 به نفقه استاد دکتر حسن عباس زکی و تحقیق و تعلیقه احمد عبدالله قرشی رسلان) مقایسه شده است. این چاپ در هشت جلد و به زبان عربی است. همان طور که از نام کتاب هم پیداست، البحر المديد کتابی است با موضوع علوم قرآنی و تفسیر.
    '''البحر المديد في تفسير القرآن المجيد'''، اثر [[ابن عجیبه، احمد|ابوالعباس احمد بن محمد بن مهدی بن عجیبه حسنی]] (متوفی 1224ق)، چاپ دوم این اثر است که از روی دو نسخه خطی تحقیق شده و با چاپ قبلی (چاپ قاهره در 1999 به نفقه استاد دکتر حسن عباس زکی و تحقیق و تعلیقه احمد عبدالله قرشی رسلان) مقایسه شده است. این چاپ در هشت جلد و به زبان عربی است. همان طور که از نام کتاب هم پیداست، البحر المديد کتابی است با موضوع علوم قرآنی و تفسیر.
    نسخه‎های خطی که در این چاپ مشاهده شده است، نسخه‎های تصویری (چهارجلدی) دارالكتب المصرية به شماره 26246، به خط شیخ عبدالغفور تهامی و نسخه دیگری در دارالكتب المصرية به شماره 541، ذیل تفسیر تیمور می‎باشد که به دلیل نقص و تصحیف در نسخه دوم و خواناتر بودن نسخه اول، نسخه اول مورد اعتماد و مبنا قرار گرفته است<ref>ر.ک: مقدمه ناشر، صفحه‎های الف و ب</ref>.
    نسخه‌های خطی که در این چاپ مشاهده شده است، نسخه‌های تصویری (چهارجلدی) دارالكتب المصرية به شماره 26246، به خط شیخ عبدالغفور تهامی و نسخه دیگری در دارالكتب المصرية به شماره 541، ذیل تفسیر تیمور می‌باشد که به دلیل نقص و تصحیف در نسخه دوم و خواناتر بودن نسخه اول، نسخه اول مورد اعتماد و مبنا قرار گرفته است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/21739/1/1 ر.ک: مقدمه ناشر، صفحه‌های الف و ب]</ref>.


    [[ابن عجیبه، احمد|ابن عجیبه]] در نگارش این تفسیر، از کتاب‎های مفسران سابق، مانند: [[أنوار التنزيل و أسرار التأويل (تفسير البيضاوي)|أنوار التنزيل بیضاوی]]، تفسیر ابی‎السعود، تفسیرهای [[ابن عطیه، عبدالحق بن غالب|ابن عطیه]]، [[ثعلبی، احمد بن محمد|ثعلبی]]، [[نسفی، عبدالله بن احمد|نسفی]]، [[ابن جزی، محمد بن احمد|ابن جزی اندلسی]]، حاشیه سیوطی بر تفسیر بیضاوی به نام «نواهد الأبكار و شوارد الأفكار»، حاشیه ابوزید فاسی بر تفسیر جلالین و... بهره برده است<ref>ر.ک: مقدمه چاپ اول کتاب، ص3</ref>.
    [[ابن عجیبه، احمد|ابن عجیبه]] در نگارش این تفسیر، از کتاب‌های مفسران سابق، مانند: [[أنوار التنزيل و أسرار التأويل (تفسير البيضاوي)|أنوار التنزيل بیضاوی]]، تفسیر ابی‌السعود، تفسیرهای [[ابن عطیه، عبدالحق بن غالب|ابن عطیه]]، [[ثعلبی، احمد بن محمد|ثعلبی]]، [[نسفی، عبدالله بن احمد|نسفی]]، [[ابن جزی، محمد بن احمد|ابن جزی اندلسی]]، حاشیه سیوطی بر تفسیر بیضاوی به نام «نواهد الأبكار و شوارد الأفكار»، حاشیه ابوزید فاسی بر تفسیر جلالین و... بهره برده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/21739/1/3 ر.ک: مقدمه چاپ اول کتاب، ص3]</ref>.


    شیوه [[ابن عجیبه، احمد|ابن عجیبه]] در تفسیرش را می‎توان این‎گونه خلاصه کرد: اول شروع به تفسیر سوره می‎کند و مکان نزول (مکی یا مدنی بودن)، تعداد آیات و اختلاف در آن را بیان می‎کند. سپس مناسبت سوره با سوره قبلی و سبب نزول و فضائل و مضمون اجمالی آن را بیان می‎دارد و پس از آن، شروع به تفسیر آیات می‎کند.
    شیوه [[ابن عجیبه، احمد|ابن عجیبه]] در تفسیرش را می‌توان این‌گونه خلاصه کرد: اول شروع به تفسیر سوره می‌کند و مکان نزول (مکی یا مدنی بودن)، تعداد آیات و اختلاف در آن را بیان می‌کند. سپس مناسبت سوره با سوره قبلی و سبب نزول و فضائل و مضمون اجمالی آن را بیان می‌دارد و پس از آن، شروع به تفسیر آیات می‌کند.


    او در تفسیر آیات به شیوه ذیل عمل می‎کند:
    او در تفسیر آیات به شیوه ذیل عمل می‌کند:


    الف)- تفسیر قرآن به قرآن: یعنی ذکر آیه دیگری از قرآن که به‎عنوان شرح و تفسیر آیه یا آیات مورد نظر به آن استناد می‎شود (شیوه رایج و مشهور میان مفسران نیز همین است).
    الف)- تفسیر قرآن به قرآن: یعنی ذکر آیه دیگری از قرآن که به‌عنوان شرح و تفسیر آیه یا آیات مورد نظر به آن استناد می‌شود (شیوه رایج و مشهور میان مفسران نیز همین است).


    ب)- ذکر قرائات مختلف در آیه مورد نظر.
    ب)- ذکر قرائات مختلف در آیه مورد نظر.
    خط ۶۰: خط ۴۷:
    د)- عنایت به تفسیر لغوی و نحوی و اعراب کلمه و همچنین توجه به شرح مفردات قرآنی و استشهاد به اشعار.
    د)- عنایت به تفسیر لغوی و نحوی و اعراب کلمه و همچنین توجه به شرح مفردات قرآنی و استشهاد به اشعار.


    ه)- عنایت به احکام فقهی در هنگام تفسیر آیات مربوط به احکام. وی در این موارد نظر ائمه مذاهب اربعه، خصوصا نظر مالک را در مسئله مورد نظر بیان می‎کند.
    ه)- عنایت به احکام فقهی در هنگام تفسیر آیات مربوط به احکام. وی در این موارد نظر ائمه مذاهب اربعه، خصوصا نظر مالک را در مسئله مورد نظر بیان می‌کند.


    و)- تفسیر ارشادی که همان طریقه متصوفه بوده است. شیخ زرقانی در تعریف ارشادی می‎گوید: این نوع از تفسیر، تأویل آیات قرآن به غیر ظاهرش است با اشاراتی خفی که برای ارباب سلوک و تصوف ظاهر شده است که البته تطبیق میان این شیوه و ظاهر معنی آیه باید در این موارد ممکن باشد<ref>ر.ک: همان، ص4</ref>.
    و)- تفسیر ارشادی که همان طریقه متصوفه بوده است. شیخ زرقانی در تعریف ارشادی می‌گوید: این نوع از تفسیر، تأویل آیات قرآن به غیر ظاهرش است با اشاراتی خفی که برای ارباب سلوک و تصوف ظاهر شده است که البته تطبیق میان این شیوه و ظاهر معنی آیه باید در این موارد ممکن باشد<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/21739/1/4 ر.ک: همان، ص4]</ref>.


    از جمله کارهای محقق این اثر می‎توان به: تخریج آیات قرآنی و ارجاعشان به سوره با شماره آیه، تطابق نصوصی که مؤلف نقل کرده با مصادر اصلی‎اشان به‎ویژه در تفسیرهای بیضاوی و ابن جزی کلبی و قشیری، شرح غرایب لغوی و موارد دشوار در حواشی کتاب با استناد به معاجم لغوی مشهور، تخریج احادیث نبوی و آثار و ضبط نص حدیث با استناد به کتاب‎های حدیثی معتبر، تخریج شواهد شعری، ترجمه اهم اعلام متن و... اشاره کرد<ref>ر.ک: همان</ref>.
    از جمله کارهای محقق این اثر می‌توان به: تخریج آیات قرآنی و ارجاعشان به سوره با شماره آیه، تطابق نصوصی که مؤلف نقل کرده با مصادر اصلی‌اشان به‌ویژه در تفسیرهای بیضاوی و ابن جزی کلبی و قشیری، شرح غرایب لغوی و موارد دشوار در حواشی کتاب با استناد به معاجم لغوی مشهور، تخریج احادیث نبوی و آثار و ضبط نص حدیث با استناد به کتاب‌های حدیثی معتبر، تخریج شواهد شعری، ترجمه اهم اعلام متن و... اشاره کرد<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/21739/1/4 ر.ک: همان]</ref>.


    [[عمراني خالدي، عبدالسلام|عبدالسلام عمرانی خالدی عرائشی]] (نقیب طریقه عجیبیه و جمع‎کننده مؤلفات [[ابن عجیبه، احمد|احمد بن محمد بن عجیبه]] و دارای اجازه از احفاد وی برای چاپ و نشر آثارش) در تنقیح و تصحیح این چاپ (چاپ دوم کتاب)، سعی و تلاش فراوانی کرده است. اساسا چاپ دوم این اثر، به دلیل رفع برخی نواقص و موارد ساقط‎شده در چاپ اول کتاب بوده است. در این چاپ، روایت ورش، مبنا قرار گرفته است. در حواشی کتاب، به موارد ساقط‎شده در چاپ قبلی که در این چاپ استدراک گردیده، اشاره شده است<ref>ر.ک: مقدمه چاپ دوم کتاب، ج1، صفحه و</ref>.
    [[عمرانیخالدي، عبدالسلام|عبدالسلام عمرانی خالدی عرائشی]] (نقیب طریقه عجیبیه و جمع‌کننده مؤلفات [[ابن عجیبه، احمد|احمد بن محمد بن عجیبه]] و دارای اجازه از احفاد وی برای چاپ و نشر آثارش) در تنقیح و تصحیح این چاپ (چاپ دوم کتاب)، سعی و تلاش فراوانی کرده است. اساسا چاپ دوم این اثر، به دلیل رفع برخی نواقص و موارد ساقط‎شده در چاپ اول کتاب بوده است. در این چاپ، روایت ورش، مبنا قرار گرفته است. در حواشی کتاب، به موارد ساقط‎شده در چاپ قبلی که در این چاپ استدراک گردیده، اشاره شده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/21739/1/6 ر.ک: مقدمه چاپ دوم کتاب، ج1، صفحه و]</ref>.


    ==پانویس==
    ==پانویس==
    <references />
    <references/>


    ==منابع مقاله==
    ==منابع مقاله==
    مقدمه‎های کتاب.
    مقدمه‌های کتاب.
    == وابسته‌ها ==
       
       
    ==وابسته‌ها==
    {{وابسته‌ها}}
    [[البحر المديد في تفسير القرآن المجيد]]
    [[رده:کتاب‌شناسی]]
    [[رده:کتاب‌شناسی]]
       
       
    [[رده:کتاب‌شناسی]]
    [[رده:اسلام، عرفان، غیره]]
       
       
    [[رده:کتاب‌شناسی]]
    [[رده:تفسیر]]
       
       
    [[رده:کتاب‌شناسی]]
    [[رده:متون تفاسیر]]
       
       
    [[رده:کتاب‌شناسی]]
    [[رده:قرن 11- 13 متون تفاسیر]]
    [[رده:قربانی-باقی زاده]]
    [[رده:سال97-25بهمن الی24اسفند]]

    نسخهٔ کنونی تا ‏۱ سپتامبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۰:۴۵

    البحر المديد في تفسير القرآن المجيد (ابن عجیبه حسنی)
    پدیدآورانابن عجیبه، احمد (نويسنده)

    عمرانیخالدي، عبدالسلام (مصحح)

    راوي، عمر احمد (محقق)
    ناشردار الکتب العلمية
    مکان نشرلبنان - بيروت
    سال نشرمجلد1الی مجلد10= 2010م,
    موضوعتفاسير اهل سنت - قرن 13ق.
    زبانعربی
    تعداد جلد8
    کد کنگره
    ‏‏BP‎‏ ‎‏97‎‏/‎‏5‎‏ ‎‏/‎‏الف‎‏27‎‏ ‎‏ب‎‏3
    نورلایبمطالعه و دانلود pdf

    البحر المديد في تفسير القرآن المجيد، اثر ابوالعباس احمد بن محمد بن مهدی بن عجیبه حسنی (متوفی 1224ق)، چاپ دوم این اثر است که از روی دو نسخه خطی تحقیق شده و با چاپ قبلی (چاپ قاهره در 1999 به نفقه استاد دکتر حسن عباس زکی و تحقیق و تعلیقه احمد عبدالله قرشی رسلان) مقایسه شده است. این چاپ در هشت جلد و به زبان عربی است. همان طور که از نام کتاب هم پیداست، البحر المديد کتابی است با موضوع علوم قرآنی و تفسیر. نسخه‌های خطی که در این چاپ مشاهده شده است، نسخه‌های تصویری (چهارجلدی) دارالكتب المصرية به شماره 26246، به خط شیخ عبدالغفور تهامی و نسخه دیگری در دارالكتب المصرية به شماره 541، ذیل تفسیر تیمور می‌باشد که به دلیل نقص و تصحیف در نسخه دوم و خواناتر بودن نسخه اول، نسخه اول مورد اعتماد و مبنا قرار گرفته است[۱].

    ابن عجیبه در نگارش این تفسیر، از کتاب‌های مفسران سابق، مانند: أنوار التنزيل بیضاوی، تفسیر ابی‌السعود، تفسیرهای ابن عطیه، ثعلبی، نسفی، ابن جزی اندلسی، حاشیه سیوطی بر تفسیر بیضاوی به نام «نواهد الأبكار و شوارد الأفكار»، حاشیه ابوزید فاسی بر تفسیر جلالین و... بهره برده است[۲].

    شیوه ابن عجیبه در تفسیرش را می‌توان این‌گونه خلاصه کرد: اول شروع به تفسیر سوره می‌کند و مکان نزول (مکی یا مدنی بودن)، تعداد آیات و اختلاف در آن را بیان می‌کند. سپس مناسبت سوره با سوره قبلی و سبب نزول و فضائل و مضمون اجمالی آن را بیان می‌دارد و پس از آن، شروع به تفسیر آیات می‌کند.

    او در تفسیر آیات به شیوه ذیل عمل می‌کند:

    الف)- تفسیر قرآن به قرآن: یعنی ذکر آیه دیگری از قرآن که به‌عنوان شرح و تفسیر آیه یا آیات مورد نظر به آن استناد می‌شود (شیوه رایج و مشهور میان مفسران نیز همین است).

    ب)- ذکر قرائات مختلف در آیه مورد نظر.

    ج)- اعتماد بر سنت و روایات و آثار در تفسیر آیات.

    د)- عنایت به تفسیر لغوی و نحوی و اعراب کلمه و همچنین توجه به شرح مفردات قرآنی و استشهاد به اشعار.

    ه)- عنایت به احکام فقهی در هنگام تفسیر آیات مربوط به احکام. وی در این موارد نظر ائمه مذاهب اربعه، خصوصا نظر مالک را در مسئله مورد نظر بیان می‌کند.

    و)- تفسیر ارشادی که همان طریقه متصوفه بوده است. شیخ زرقانی در تعریف ارشادی می‌گوید: این نوع از تفسیر، تأویل آیات قرآن به غیر ظاهرش است با اشاراتی خفی که برای ارباب سلوک و تصوف ظاهر شده است که البته تطبیق میان این شیوه و ظاهر معنی آیه باید در این موارد ممکن باشد[۳].

    از جمله کارهای محقق این اثر می‌توان به: تخریج آیات قرآنی و ارجاعشان به سوره با شماره آیه، تطابق نصوصی که مؤلف نقل کرده با مصادر اصلی‌اشان به‌ویژه در تفسیرهای بیضاوی و ابن جزی کلبی و قشیری، شرح غرایب لغوی و موارد دشوار در حواشی کتاب با استناد به معاجم لغوی مشهور، تخریج احادیث نبوی و آثار و ضبط نص حدیث با استناد به کتاب‌های حدیثی معتبر، تخریج شواهد شعری، ترجمه اهم اعلام متن و... اشاره کرد[۴].

    عبدالسلام عمرانی خالدی عرائشی (نقیب طریقه عجیبیه و جمع‌کننده مؤلفات احمد بن محمد بن عجیبه و دارای اجازه از احفاد وی برای چاپ و نشر آثارش) در تنقیح و تصحیح این چاپ (چاپ دوم کتاب)، سعی و تلاش فراوانی کرده است. اساسا چاپ دوم این اثر، به دلیل رفع برخی نواقص و موارد ساقط‎شده در چاپ اول کتاب بوده است. در این چاپ، روایت ورش، مبنا قرار گرفته است. در حواشی کتاب، به موارد ساقط‎شده در چاپ قبلی که در این چاپ استدراک گردیده، اشاره شده است[۵].

    پانویس

    منابع مقاله

    مقدمه‌های کتاب.

    وابسته‌ها