التاريخ الصغير

    از ویکی‌نور
    ‏التاريخ الصغير
    التاريخ الصغير
    پدیدآورانبخاری، محمد بن اسماعیل (نويسنده)

    زاید، محمود ابراهیم (محقق)

    مرعشلی، یوسف عبدالرحمن (محقق)
    ناشردار المعرفة
    مکان نشرلبنان - بیروت
    سال نشر1406ق - 1986م
    چاپ1
    شابک-
    موضوعحدیث - علم الرجال - محدثان اهل سنت
    زبانعربی
    تعداد جلد2
    کد کنگره
    ‎‏/‎‏ب‎‏3‎‏ ‎‏ت‎‏26 114 BP
    نورلایبمطالعه و دانلود pdf

    التاريخ الصغير، از آثار محدث‌ مشهور قرن سوم قمری، محمد بن اسماعیل بخاری (199-256ق)، به معرفی راویان احادیث بر اساس ترتیب زمانی از آغاز اسلام تا نیمه قرن سوم هجری می‌پردازد. پژوهشگر معاصر، محمود ابراهیم زاید این اثر را تحقیق کرده و برای آن مقدمه نوشته و یوسف مرعشلی نیز فهرست‌نویسی کتاب را انجام داده است.

    ارتباط با آثار دیگر

    کتاب حاضر با اثر دیگر نویسنده به نام التاريخ الكبير ارتباط متقابل و تکمیلی دارد؛ به‌گفته محمود ابراهیم زاید هرچند بخاری این کتاب را از التاريخ الكبير برگزیده و خلاصه کرده است، ولی در مواردی به آنچه در مفصل گفته بسنده می‌کند و در این مختصر هیچ نمی‌آورد و گاهی در اینجا مطلبی می‌افزاید که در هیچ‌یک از آثارش حتی التاريخ الكبير نیز بیان نکرده است[۱].

    هدف و روش

    • بخاری نوشته است: این کتابی مختصر درباره تاریخ پیامبر(ص) و مهاجرین و انصار و طبقات تابعین و دیگران و زمان وفاتشان و نسب و کنیه‌هایشان است و کسانی که مردم به روایات آنها علاقه دارند...[۲].
    • محمود ابراهیم زاید این اثر را همانند التاريخ الكبير دانسته و افزوده است: نویسنده از آغاز تألیف کتاب‌هایش و نزد قبر پیامبر(ص) در شب‌های مهتابی به نگارش این دو اثر پرداخت و تا آخرین روزهای زندگی ملازم هر دو بود. این دو کتاب، ارتباط محکمی باهم دارند و هیچ‌یک، خواننده را از دیگری بی‌نیاز نمی‌کند[۳].

    ساختار و محتوا

    این اثر 2 جلدی، به‌ترتیب تاریخ وفات راویان احادیث تنظیم شده است. نویسنده مطالبش را با اشاره‌ای به تاریخ زندگی پیامبر(ص) و حضرت خدیجه(س) آغاز کرده و با کسانی که در دوره نبوت، از دنیا رفتند، ادامه داده و به همین ترتیب بعد از وفات رسول خدا(ص)، از افرادی سخن گفته که در دوران خلفا به‌ترتیب سال‌ها به دیار باقی شتافتند و سرانجام با بیان اسامی درگذشتگان سال 255ق، کتاب پایان یافته است.

    نمونه مباحث

    • بخاری با سند نقل کرده است که انس بن مالک - خادم پیامبر(ص) - 99 سال زندگی کرد و در سال 91ق و در روایت دیگری، سال 92ق و در روایتی دگر، سال 93ق، از دنیا رفت[۴].

    پانویس

    1. ر.ک: مقدمه محقق، ج1، ص22
    2. ر.ک: مقدمه مؤلف، همان، ص27
    3. ر.ک: مقدمه محقق، همان، ص22
    4. ر.ک: متن کتاب، همان، ص240-241

    منابع مقاله

    مقدمه و متن کتاب.

    وابسته‌ها