التجري: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    بدون خلاصۀ ویرایش
    خط ۲۱: خط ۲۱:
    | شابک =
    | شابک =
    | تعداد جلد =1
    | تعداد جلد =1
    | کتابخانۀ دیجیتال نور =
    | کتابخانۀ دیجیتال نور =16408
    | کد پدیدآور =08027
    | کد پدیدآور =08027
    | پس از =
    | پس از =
    خط ۳۳: خط ۳۳:


    ==گزارش محتوا==
    ==گزارش محتوا==
    در مقدمه، به‎صورت کوتاه و مختصر، به موضوع کتاب، اشاره شده است<ref>ر.ک: مقدمه، ص5</ref>.
    در مقدمه، به‎صورت کوتاه و مختصر، به موضوع کتاب، اشاره شده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/16408/1/5 ر.ک: مقدمه، ص5]</ref>.


    نویسنده در ابتدا، به‎منظور بررسی اصولی بودن مسئله تجری، به ذکر عناوینی که با آنها از این مسئله یاد شده، پرداخته است. در این‎باره، چهار عنوان زیر، مطرح شده است:
    نویسنده در ابتدا، به‎منظور بررسی اصولی بودن مسئله تجری، به ذکر عناوینی که با آنها از این مسئله یاد شده، پرداخته است. در این‎باره، چهار عنوان زیر، مطرح شده است:
    خط ۴۰: خط ۴۰:
    # عنوان [[انصاری، مرتضی بن محمدامین|شیخ انصاری]]: «لكن الكلام في أن قطعه هل هو حجة عليه من الشارع و إن كان مخالفان للواقع».
    # عنوان [[انصاری، مرتضی بن محمدامین|شیخ انصاری]]: «لكن الكلام في أن قطعه هل هو حجة عليه من الشارع و إن كان مخالفان للواقع».
    # عنوان برخی دیگر از علما: «بأن الخطابات الأولية تعم صورتي الإصابة و الخطأ أم لا».
    # عنوان برخی دیگر از علما: «بأن الخطابات الأولية تعم صورتي الإصابة و الخطأ أم لا».
    # عنوان گروهی دیگر: «بإنه قبيح أم لا»<ref>ر.ک: متن کتاب، ص6</ref>.
    # عنوان گروهی دیگر: «بإنه قبيح أم لا»<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/16408/1/6 ر.ک: متن کتاب، ص6]</ref>.


    وی در ادامه، به بررسی و مناقشه در این عناوین پرداخته که آیا بر اساس این تعابیر، تجری از مسائل اصولی خواهد بود یا نه؟ به‎عنوان مثال، وی تعبیر نخست را به دلیل اینکه با این تعبیر، تجری از عوارض فعل مکلف خواهد بود، خارج از مسئله اصولی دانسته است<ref>ر.ک: همان، ص7</ref> و یا معتقد است بر اساس تعبیر دوم، بحث از تجری، بحث از استحقاق عقاب یا عدم آن بوده و در این صورت، بحث از آن، همانند بحث حسن و قبح، یک بحث کلامی است نه اصولی<ref>ر.ک: همان، ص10</ref>.
    وی در ادامه، به بررسی و مناقشه در این عناوین پرداخته که آیا بر اساس این تعابیر، تجری از مسائل اصولی خواهد بود یا نه؟ به‎عنوان مثال، وی تعبیر نخست را به دلیل اینکه با این تعبیر، تجری از عوارض فعل مکلف خواهد بود، خارج از مسئله اصولی دانسته است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/16408/1/7 ر.ک: همان، ص7]</ref> و یا معتقد است بر اساس تعبیر دوم، بحث از تجری، بحث از استحقاق عقاب یا عدم آن بوده و در این صورت، بحث از آن، همانند بحث حسن و قبح، یک بحث کلامی است نه اصولی<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/16408/1/10 ر.ک: همان، ص10]</ref>.


    نویسنده به تعبیر سوم، دو اشکال وارد کرده است:
    نویسنده به تعبیر سوم، دو اشکال وارد کرده است:
    # این تعبیر با اعتقاد شیخ مبنی بر حجیت ذاتی قطع منافات دارد.
    # این تعبیر با اعتقاد شیخ مبنی بر حجیت ذاتی قطع منافات دارد.
    # بر طبق این تعریف، تجری از مسائل اصولی نخواهد بود؛ زیرا شیخ مسائل اصولی را قواعدی می‎داند که به‎وسیله مجتهد تطبیق می‎شود؛ درحالی‎که تجری با عنوان مزبور چنین نیست<ref>ر.ک: همان، ص14-‎15</ref>.
    # بر طبق این تعریف، تجری از مسائل اصولی نخواهد بود؛ زیرا شیخ مسائل اصولی را قواعدی می‎داند که به‎وسیله مجتهد تطبیق می‎شود؛ درحالی‎که تجری با عنوان مزبور چنین نیست<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/16408/1/14 ر.ک: همان، ص14-‎15]</ref>.


    نویسنده در ادامه ابتدا تعبیر چهارم را توضیح داده و سپس چهار اشکال بر آن گرفته و سپس، جواب و نظریه نائینی را مطرح نموده و در پایان، بر آن نیز اشکال گرفته است<ref>ر.ک: همان، ص16-‎17</ref>.
    نویسنده در ادامه ابتدا تعبیر چهارم را توضیح داده و سپس چهار اشکال بر آن گرفته و سپس، جواب و نظریه نائینی را مطرح نموده و در پایان، بر آن نیز اشکال گرفته است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/16408/1/16 ر.ک: همان، ص16-‎17]</ref>.


    برخی از اصولیون به دنبال تصحیح و اصولی کردن مسئله تجری، موضوع قبح عقلی فعل متجری‎به (عنوان پنجم) را مطرح نموده و از آن، حرمت شرعی تجری را استنتاج کرده‎اند. در این صورت تجری، به دلیل وقوع حکم شرعی در نتیجه آن، از مسائل اصولی می‎شود. در ادامه، چند اشکال به این تعبیر شده که نویسنده به بحث و بررسی آنها پرداخته و موضوع قاعده ملازمه و سلسله معالیل را به‎صورت مفصل، توضیح داده است<ref>ر.ک: همان، ص17-‎34</ref>.
    برخی از اصولیون به دنبال تصحیح و اصولی کردن مسئله تجری، موضوع قبح عقلی فعل متجری‎به (عنوان پنجم) را مطرح نموده و از آن، حرمت شرعی تجری را استنتاج کرده‎اند. در این صورت تجری، به دلیل وقوع حکم شرعی در نتیجه آن، از مسائل اصولی می‎شود. در ادامه، چند اشکال به این تعبیر شده که نویسنده به بحث و بررسی آنها پرداخته و موضوع قاعده ملازمه و سلسله معالیل را به‎صورت مفصل، توضیح داده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/16408/1/17 ر.ک: همان، ص17-‎34]</ref>.


    پس از روشن شدن موضوع تعابیر مطرح‎شده پیرامون تجری، به ذکر هفت تنبیه در مسئله جری، پرداخته شده است که از جمله موضوعات آنها عبارتند از: تجری در قطع طریقی و موضوعی؛ توضیح اقسام قطع؛ بازگشت بحث تجری به حرمت یا استحقاق عقاب یا غیر این دو به‎حسب اختلاف در مبانی؛ محل نزاع نبودن تأثیر یا عدم تأثیر علم در آنچه واقعا حرام نیست و آنچه واقعا واجب نیست؛ عدم اختصاص حکم تجری به قطع و جریان حکم آن در مخالفت با طرق، امارات و اصول شرعیه؛ موجب فسق بودن یا نبودن ارتکاب تجری بنا بر حرمت آن<ref>ر.ک: همان، ص39-‎58</ref>.
    پس از روشن شدن موضوع تعابیر مطرح‎شده پیرامون تجری، به ذکر هفت تنبیه در مسئله جری، پرداخته شده است که از جمله موضوعات آنها عبارتند از: تجری در قطع طریقی و موضوعی؛ توضیح اقسام قطع؛ بازگشت بحث تجری به حرمت یا استحقاق عقاب یا غیر این دو به‎حسب اختلاف در مبانی؛ محل نزاع نبودن تأثیر یا عدم تأثیر علم در آنچه واقعا حرام نیست و آنچه واقعا واجب نیست؛ عدم اختصاص حکم تجری به قطع و جریان حکم آن در مخالفت با طرق، امارات و اصول شرعیه؛ موجب فسق بودن یا نبودن ارتکاب تجری بنا بر حرمت آن<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/16408/1/39 ر.ک: همان، ص39-‎58]</ref>.


    در پایان کتاب، به ذکر اقوال مطرح‎شده پیرامون تجری و بررسی ادله هریک، پرداخته شده است. در این زمینه، سه قول زیر، مطرح شده است:
    در پایان کتاب، به ذکر اقوال مطرح‎شده پیرامون تجری و بررسی ادله هریک، پرداخته شده است. در این زمینه، سه قول زیر، مطرح شده است:
    # تجری حرام نیست، بلکه فقط بر سوء سریره و خبث باطن مرتکب آن دلالت داشته و و مرتکب آن، فقط مستحق سرزنش و مذمت است؛ این نظریه را شیخ انصاری تأیید کرده است.
    # تجری حرام نیست، بلکه فقط بر سوء سریره و خبث باطن مرتکب آن دلالت داشته و و مرتکب آن، فقط مستحق سرزنش و مذمت است؛ این نظریه را شیخ انصاری تأیید کرده است.
    # تجری عقلا قبیح و شرعا حرام است؛ این قول را صاحب کفایه برگزیده است.
    # تجری عقلا قبیح و شرعا حرام است؛ این قول را صاحب کفایه برگزیده است.
    # تجری در برخی از موارد، عقلا قبیح و شرعا حرام است و حرمت آن، به‎واسطه وجوه و اعتبارات خاصی است؛ این نظریه را صاحب فصول اختیار نموده است<ref>ر.ک: همان، ص62</ref>.
    # تجری در برخی از موارد، عقلا قبیح و شرعا حرام است و حرمت آن، به‎واسطه وجوه و اعتبارات خاصی است؛ این نظریه را صاحب فصول اختیار نموده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/16408/1/62 ر.ک: همان، ص62]</ref>.


    در خاتمه، به ذکر بعضی از فروع فقهی که ادعا شده و یا ممکن است که ادعا شود مبتنی بر مسئله تجری می‎باشند، پرداخته شده است<ref>ر.ک: همان، ص97</ref>.
    در خاتمه، به ذکر بعضی از فروع فقهی که ادعا شده و یا ممکن است که ادعا شود مبتنی بر مسئله تجری می‎باشند، پرداخته شده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/16408/1/97 ر.ک: همان، ص97]</ref>.


    ==وضعیت کتاب==
    ==وضعیت کتاب==

    نسخهٔ ‏۳ اوت ۲۰۱۹، ساعت ۲۳:۱۱

    ‏التجري
    التجري
    پدیدآورانشیرازی، جعفر (نويسنده)
    ناشردار الامام الرضا (عليه السلام)
    مکان نشرايران - قم
    سال نشرمجلد1: 1413ق,
    موضوعاصول فقه شیعه - قرن 14 تجری (اصول فقه)
    زبانعربی
    تعداد جلد1
    کد کنگره
    ‏‏‎‏BP‎‏ ‎‏163‎‏/‎‏3‎‏ ‎‏/‎‏ش‎‏9‎‏ت‎‏3
    نورلایبمطالعه و دانلود pdf

    التجري، اثر جعفر بن محمد شیرازی، رساله مختصری است پیرامون تجری و حرمت یا عدم حرمت آن و بررسی اقوال مطرح‎شده پیرامون این موضوع.

    ساختار

    کتاب با مقدمه کوتاهی از نویسنده آغاز و مطالب بدون تبویب یا فصل‎بندی خاصی، در ذیل عناوین مختلف، ارائه شده است.

    گزارش محتوا

    در مقدمه، به‎صورت کوتاه و مختصر، به موضوع کتاب، اشاره شده است[۱].

    نویسنده در ابتدا، به‎منظور بررسی اصولی بودن مسئله تجری، به ذکر عناوینی که با آنها از این مسئله یاد شده، پرداخته است. در این‎باره، چهار عنوان زیر، مطرح شده است:

    1. عنوان غالب: «إن تجري هل هو حرام أم لا».
    2. عنوان صاحب کفایه: «فهل يوجب استحقاقها - ‎أي العقوبة - ‎في صورة عدم الإصابة».
    3. عنوان شیخ انصاری: «لكن الكلام في أن قطعه هل هو حجة عليه من الشارع و إن كان مخالفان للواقع».
    4. عنوان برخی دیگر از علما: «بأن الخطابات الأولية تعم صورتي الإصابة و الخطأ أم لا».
    5. عنوان گروهی دیگر: «بإنه قبيح أم لا»[۲].

    وی در ادامه، به بررسی و مناقشه در این عناوین پرداخته که آیا بر اساس این تعابیر، تجری از مسائل اصولی خواهد بود یا نه؟ به‎عنوان مثال، وی تعبیر نخست را به دلیل اینکه با این تعبیر، تجری از عوارض فعل مکلف خواهد بود، خارج از مسئله اصولی دانسته است[۳] و یا معتقد است بر اساس تعبیر دوم، بحث از تجری، بحث از استحقاق عقاب یا عدم آن بوده و در این صورت، بحث از آن، همانند بحث حسن و قبح، یک بحث کلامی است نه اصولی[۴].

    نویسنده به تعبیر سوم، دو اشکال وارد کرده است:

    1. این تعبیر با اعتقاد شیخ مبنی بر حجیت ذاتی قطع منافات دارد.
    2. بر طبق این تعریف، تجری از مسائل اصولی نخواهد بود؛ زیرا شیخ مسائل اصولی را قواعدی می‎داند که به‎وسیله مجتهد تطبیق می‎شود؛ درحالی‎که تجری با عنوان مزبور چنین نیست[۵].

    نویسنده در ادامه ابتدا تعبیر چهارم را توضیح داده و سپس چهار اشکال بر آن گرفته و سپس، جواب و نظریه نائینی را مطرح نموده و در پایان، بر آن نیز اشکال گرفته است[۶].

    برخی از اصولیون به دنبال تصحیح و اصولی کردن مسئله تجری، موضوع قبح عقلی فعل متجری‎به (عنوان پنجم) را مطرح نموده و از آن، حرمت شرعی تجری را استنتاج کرده‎اند. در این صورت تجری، به دلیل وقوع حکم شرعی در نتیجه آن، از مسائل اصولی می‎شود. در ادامه، چند اشکال به این تعبیر شده که نویسنده به بحث و بررسی آنها پرداخته و موضوع قاعده ملازمه و سلسله معالیل را به‎صورت مفصل، توضیح داده است[۷].

    پس از روشن شدن موضوع تعابیر مطرح‎شده پیرامون تجری، به ذکر هفت تنبیه در مسئله جری، پرداخته شده است که از جمله موضوعات آنها عبارتند از: تجری در قطع طریقی و موضوعی؛ توضیح اقسام قطع؛ بازگشت بحث تجری به حرمت یا استحقاق عقاب یا غیر این دو به‎حسب اختلاف در مبانی؛ محل نزاع نبودن تأثیر یا عدم تأثیر علم در آنچه واقعا حرام نیست و آنچه واقعا واجب نیست؛ عدم اختصاص حکم تجری به قطع و جریان حکم آن در مخالفت با طرق، امارات و اصول شرعیه؛ موجب فسق بودن یا نبودن ارتکاب تجری بنا بر حرمت آن[۸].

    در پایان کتاب، به ذکر اقوال مطرح‎شده پیرامون تجری و بررسی ادله هریک، پرداخته شده است. در این زمینه، سه قول زیر، مطرح شده است:

    1. تجری حرام نیست، بلکه فقط بر سوء سریره و خبث باطن مرتکب آن دلالت داشته و و مرتکب آن، فقط مستحق سرزنش و مذمت است؛ این نظریه را شیخ انصاری تأیید کرده است.
    2. تجری عقلا قبیح و شرعا حرام است؛ این قول را صاحب کفایه برگزیده است.
    3. تجری در برخی از موارد، عقلا قبیح و شرعا حرام است و حرمت آن، به‎واسطه وجوه و اعتبارات خاصی است؛ این نظریه را صاحب فصول اختیار نموده است[۹].

    در خاتمه، به ذکر بعضی از فروع فقهی که ادعا شده و یا ممکن است که ادعا شود مبتنی بر مسئله تجری می‎باشند، پرداخته شده است[۱۰].

    وضعیت کتاب

    فهرست مطالب به‎همراه حواشی کتاب که به ذکر منابع اختصاص یافته، در انتهای کتاب آمده است.

    پانویس

    منابع مقاله

    مقدمه و متن کتاب.

    وابسته‌ها