نمایش مبدأ برای الشيعة في التاريخ (10 - 1421 هجرية= 632 - 2000 ميلادية)

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR16574J1.jpg
| عنوان =الشیعه فی التاریخ (10 - 1421 هجریه = 632 - 2000 میلادیه)
| عنوان‌های دیگر =
| پدیدآوران = 
[[موسوی، عبدالرسول]] (نویسنده)
| زبان =عربی
| کد کنگره =‏BP‎‏ ‎‏239‎‏ ‎‏/‎‏م‎‏8‎‏ش‎‏9‎‏
| موضوع =
شیعه - تاریخ

شیعه - سرگذشت‌نامه

شیعه - عقاید

شیعه- فرقه‌ها
| ناشر = 
مکتبة مدبولی
| مکان نشر =قاهره - مصر
| سال نشر = 2002 ق 

| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE16574AUTOMATIONCODE
| چاپ =1
| تعداد جلد =1
| کتابخانۀ دیجیتال نور =16574
| کتابخوان همراه نور =16574
| کد پدیدآور =
| پس از =
| پیش از =
}}
'''الشيعة في التاريخ'''، تأليف [[موسوی، عبدالرسول|سيد‌ ‎عبدالرسول موسوى]]، از جمله آثار معاصرى است كه با بررسى تاريخ تشيع، به معرفى وقايع و شخصيت‌هاى علمى و فرهنگى در طول سال‌هاى 10 - 1421ق، پرداخته است.

==ساختار==
كتاب، مشتمل بر يك مقدمه و ده فصل است. در فصول اولیه كتاب، كلياتى به‌اختصار ذكر شده و در بيشتر آنها نيز مطالب در ضمن جداولى ارائه شده است.

==گزارش محتوا==
نویسنده بناى بر تحليل مطالب نداشته و سعى در معرفى تاريخ تشيع به شيوه گزارشى داشته است. خلاصه مباحث فصول كتاب بدين شرح است:

#نویسنده، كتاب را با معناى لغوى و اصطلاحى «شيعه» آغاز كرده است. معناى لغوى شيعه پيروى و يارى كردن است كه بر پيروان امام [[امام على(ع)|على بن ابى‌طالب(ع)]] و اهل‌بيت شريف ايشان اطلاق شده تا اينكه اسم خاص براى آنها شده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/16840/1/11 متن كتاب، ص11]</ref>
#:نویسنده معناى اصطلاحى شيعه را نيز با استناد به چند منبع ذكر كرده و آن را به معناى پيروان [[امام على(ع)|على(ع)]] و معتقدين به امامت آن حضرت بنا به وصيت پيامبر(ص) و به اراده الهى دانسته است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/16840/1/12 همان، ص12]</ref>
#:در ادامه اين فصل از كتاب، شجره‌نامه طيبه پيامبر(ص) و [[امام على(ع)|على(ع)]] و فرزندان و نوادگان امام حسن مجتبى(ع) و نيز شجره‌نامه برخى از علما چون [[بحرالعلوم، سید محمدمهدی بن مرتضی|سيد‌ ‎محمدمهدى بحرالعلوم]]، سيد‌ ‎[[بروجردی، حسین|حسين بروجردى]]، همچنين سادات حسنى طبرستان، ایران، عراق، ليبى و اردن ذكر شده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/16840/1/15 همان، 15 - 35]</ref>
#آغاز و شكل‌گیرى تشيع از موضوعاتى است كه مورخين در آثار خود ديدگاه‌هاى متفاوتى درباره آن ابراز داشته‌اند. بارزترين رأى شيعه در اين موضوع، تأسيس شيعه از زمان رسول خدا(ص) است كه نویسنده به آراء تعدادى از علماى شيعه در اين رابطه اشاره كرده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/16840/1/39 همان، ص39 - 40]</ref>اينكه تشيع از زمان سقيفه، كشته شدن عثمان، شهادت امام حسین(ع) شكل گرفته باشد، از جمله ديگر آرائى است كه نویسنده به بررسى آن‌ها پرداخته است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/16840/1/41 همان، ص41 - 43]</ref>در انتهاى اين فصل به دو موضوع مهم پرداخته شده: ابتدا شش فرقه كيسانيه، ناووسيه، اسماعيليه، فطحيه، واقفيه و زيديه و سپس تعدادى از نهضت‌هاى شيعى مانند: نهضت يحيى بن زيد، محمد نفس زكيه و ادريس بن عبدالله به‌اختصار معرفى شده‌اند.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/16840/1/72 همان، ص72 - 86]</ref>
#نویسنده در اين فصل به معرفى علماى شيعى بر طبق خاندان (آل) پرداخته است. وى سعى داشته كه در هر مورد، محل جغرافيايى، مؤسس و تعدادى از معروفين آن خاندان را ذكر كند. آل آشتيانى، آل آقا، آل بويه، آل بحرالعلوم و آل حكيم از جمله خانواده‌هاى مشهورى هستند كه نام آنها در اين فصل آمده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/16840/1/89 همان، ص89 - 200]</ref>
#دسته‌بندى مفسرين شيعه از قرن اول تا چهاردهم، اين فصل از كتاب را تشكيل داده است. [[امام على(ع)|اميرالمؤمنين على(ع)]] به‌عنوان اولین مفسر شيعى در اين بخش معرفى شده است. همچنين ميثم تمار، عبدالله بن عباس و جابر بن عبدالله انصارى از جمله مفسرين قرن اول و [[مغنیه، محمدجواد|محمدجواد مغنيه]]، [[طباطبایی، سید محمدحسین|علامه طباطبايى]] و [[خویی، ابوالقاسم|سيد‌ ‎ابوالقاسم خويى]] از مفسرين قرن چهاردهم هستند كه نام آنها به‌همراه كتب تفسيرى آنان ذكر شده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/16840/1/203 همان، ص203 - 294]</ref>
#در اين فصل، معروف‌ترين مفسرين شيعه در ضمن جداولى ارائه شده است. در اين جداول، نام، اثر و سال وفات مفسر به هجرى و ميلادى ذكر شده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/16840/1/297 همان، ص297 - 304]</ref>
#معرفى 114 شاعر شيعى با ذكر سال وفات در اين فصل آمده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/16840/1/207 همان، ص207 - 318]</ref>
#نهضت‌هایى در دو عصر اموى و عباسى رخ داده است كه نویسنده در فصل هفتم كتاب در ضمن جداولى و در چهار ستون نام نهضت، اقليم، سال و نتيجه آن را ذكر كرده است.<ref>همان، ص321</ref>در ادامه اين فصل، اطلاعات مربوط به حكومت‌هاى شيعى در جداولى آمده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/16840/1/322 همان، ص322 - 324]</ref>
#نویسنده با تقسيم تاريخ حكومت‌هاى اسلامى به چند مرحله، اجمالى از اطلاعات مربوط به حكومت‌هاى زمان رسول اكرم(ص) و خلفا، حكومت اموى، حكومت عباسى، ائمه معاصرين امويان و عباسيان و وكلاى امام مهدى(عج) را در ضمن جداولى آورده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/16840/1/327 همان، ص327 - 332]</ref>
#فصل نهم به ذكر حوادث سال 10 تا 1241ق، اختصاص دارد كه همانند قبل در ضمن جداولى آمده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/16840/1/335 همان، ص335 - 345]</ref>
#نویسنده، حوادث قرن اخير را نيز مورد توجه قرار داده و اتفاقات سال‌هاى 1301ق تا 1420 را در آخرين فصل كتاب ذكر كرده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/16840/1/349 همان، ص349 - 355]</ref>

== وضعيت كتاب ==
منابع بحث به ترتيب حروف الفبا و نيز فهرست مطالب در انتهاى كتاب آمده است. در پاورقى‌هاى اندك كتاب، برخى منابع معرفى شده است.

==پانویس==
<references/>

==منابع مقاله==
مقدمه و متن كتاب.

==وابسته‌ها==
{{وابسته‌ها}}

[[الشيعة في التاريخ]]

[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:اسلام، عرفان، غیره]]
[[رده: فرق اسلامی]]
[[رده: فرق شیعه]]