الشيعة في الميزان

    از ویکی‌نور
    نسخهٔ قابل چاپ دیگر پشتیبانی نمی‌شود و ممکن است در زمان رندر کردن با خطا مواجه شوید. لطفاً بوکمارک‌های مرورگر خود را به‌روزرسانی کنید و در عوض از عمبکرد چاپ پیش‌فرض مرورگر خود استفاده کنید.
    الشيعة في الميزان
    الشيعة في الميزان
    پدیدآورانمغنیه، محمدجواد (نویسنده)
    ناشردار الجواد
    مکان نشربیروت - لبنان
    سال نشر1417 ق یا 1996 م
    چاپ11
    موضوعچهارده معصوم - سرگذشت‌نامه

    شیعه - تاریخ

    شیعه امامیه - عقاید

    کلام شیعه امامیه
    زبانعربی
    تعداد جلد1
    کد کنگره
    ‏BP‎‏ ‎‏239‎‏ ‎‏/‎‏م‎‏6‎‏ش‎‏9
    نورلایبمطالعه و دانلود pdf

    الشيعة في الميزان اثر محمدجواد مغنيه (متولد 1322ق)، به معرفى مذهب شيعه بر پايه آيات، احاديث و مستندات تاريخى و علمى پرداخته است. اين اثر به زبان عربى نگارش شده و مشتمل بر سه كتاب «الشيعة و التشيع»، «مع الشيعة الإمامية» و «الإثناعشرية» بوده كه در اثر كثرت درخواست خوانندگان در يك جلد با عنوان جديد منتشر شده است[۱].

    ساختار

    كتاب با مقدمه نویسنده آغاز و مطالب در سه بخش، تنظيم شده است. نویسنده ابتدا شيعه و تشيع را به‌طور مفصل از نظر معنى، از نگاه اصحاب شيعه، شروط و علوم امام معرفى نموده است. سپس در ادامه، مناطق شيعه‌نشين و حكومت‌هاى شيعى و تعداد آن‌ها را بيان كرده و امامان شيعه اثنی‌عشر را معرفى نموده است. در انتهاى كتاب، تحليل شيعه اماميه و جايگاه اهل‌بيت(ع) ذكر گرديده است[۲].

    گزارش محتوا

    نویسنده در مقدمه، نسبت دادن غلو، زندقه و باطنى‌گرى به تشيع را مردود و فاقد پايه و اساس و ناشى از تقليد و تعصب دانسته است؛ چراكه شيعه غلو را شرك، زندقه را الحاد و مخفى نمودن عقيده بدون دليلى از عقل و شرع را بدعت و ضلالت مى‌داند[۳].

    وى در مقدمه بخش اول كتاب به اين نكته اشاره دارد كه مطالب كتاب، نه به قصد پاسخ دادن به حملات و افترائاتى است كه بر عليه مذهب تشيع زده مى‌شود و نه بحثى انتقادى و يا تأملى فلسفى، بلكه مباحث مطرح شده، صرف عرضه و نماياندن عقايد شيعه است، همراه با اقامه دليل براى آن‌ها، البته بر مبنايى كه مورد توافق اهل سنت نيز مى‌باشد[۴].

    در بخش اول، به معرفى شيعه و مذهب تشيع، پرداخته شده است. نویسنده در ابتداى اين بخش، به منظور پاسخ به اين سؤال كه «آيا تشيع، عقيده و مكتبى است كه شیعیان آن را از جانب خود ابداع كرده و سپس، به دليل اهداف سياسى، به آن رنگ و بوى اسلامى بخشيده‌اند يا اينكه تشيع، عقيده‌اى اسلامى است كه از جانب خداوند آمده و پيامبر(ص) مأمور به ابلاغ آن مانند نماز، روزه، حج، زكات و... بوده است»، به معرفى معناى تشيع و بيان برخى از ادله و استدلالات شيعه مبنى بر اينكه خلافت امرى منصوص و نه انتخابى مى‌باشد، پرداخته است. اين ادله عبارتند از اينكه:

    1. احكامى كه خليفه صادر مى‌كند، به نام خداوند است نه به نام قوم و لذا لازم است كه خليفه از جانب خدا و با گفتار پيامبر(ص) انتخاب شود، نه اين‌كه از سوى قومش انتخاب شود.
    2. مطابق آيه شريفه «و ربك يخلق ما يشاء و يختار ما كان لهم الخيرة»(قصص، 68). اختيار را منحصر به خداوند دانسته و آن را از مردم نفى كرده است.
    3. اكثر مردم، غيرمعصوم مى‌باشند و لذا امكان خطا و احتمال انتخاب فرد ناشايستى كه داراى صفات لازم براى امام، از جمله علم و كمالات نفسانى نباشد، زياد است[۵].

    در ادامه، مباحثى چون شروط و علوم امام و برخى از عقايد شيعه، از جمله تقيه، بداء و مهدى منتظر(عج) مطرح شده است. سپس برخى از دولت‌هاى شيعى مانند: «ادارسه»، «علويين»، «آل بويه»، «فاطميين»، «حمدانيه» و «صفويه» و جمعيت و موقعيت شیعیان در برخى از شهرهاى شيعه‌نشين در عراق، ایران، افغانستان، آذربايجان، بحرين، قطر، روسيه، چين، هند، طرابلس و اندونزى بررسى شده است[۶].

    بخش دوم «با شيعه اماميه» نامگذارى شده است. در ابتداى اين بخش، مقدمه‌اى كوتاه افزوده شده كه به سال نگارش (1937م) و دليل تسميه اين بخش اشاره شده است[۷].

    در اين بخش ابتدا اصول شيعه اماميه و مسأله جبر و تفويض و اجتهادات اماميه بررسى شده و سپس مذهب تشيع از ديدگاه دكتر طه حسین، عبدالرحمن بدوى و مانند آن بررسى شده شده است[۸].

    علم حديث، اجماع، دليل عقلى و امامت نزد شيعه اماميه، تقليد در فروعات، متعه، اسلام و تفكر زهد از ديگر مباحث مطرح شده در اين بخش مى‌باشد.

    در آخرين بخش كتاب نيز شيعه اثنی‌عشر يه به اختصار معرفى شده است. نویسنده در ابتداى اين بخش مى‌نويسد: «اين واژه، صفتى است كه به شيعه اماميه‌اى اطلاق مى‌گردد كه قائل به وجود دوازده امام، همراه با تعيين نام آن‌ها هستند»[۹].

    فرقه‌هاى اسلامى، مسأله خلافت، چگونگى آغاز تشيع و اعتقادات شيعه از جمله مباحث مطرح شده در اين بخش است. همچنين مهم‌ترين موضوعات اختلافى ميان تشيع و اهل سنت مانند: معرفت و كلام خداوند، جبر و اختيار، حسن و قبح، اسباب و مسبب، عصمت انبيا، صحابه و اجتهاد مورد بررسى قرار گرفته است.

    از جمله ويژگى‌هاى كتاب، آن است كه نویسنده در خلال مباحث، به معرفى ديدگاه نويسندگان مختلف پيرامون مذهب شيعه اماميه پرداخته و بدين‌منظور، كتب مختلفى همچون «الشيعه في كتاب الحضارة الإسلامية في قرن الرابع الهجرى» نوشته آدام متز، «الدّيمقراطية» نوشته خالد محمد خالد و «تاريخ التشريع الإسلامي» نوشته عبداللطيف سبکی و ديگران، را مورد بحث، قرار داده است[۱۰].

    وضعيت كتاب

    فهرست مطالب، در انتهاى كتاب آمده است.

    در پاورقى‌ها، علاوه بر ذكر منابع و معرفى برخى اعلام مذكور در متن، به تاريخ و محل چاپ برخى از مطالب اشاره شده است.

    پانویس

    1. مقدمه نویسنده، ص8
    2. فهرست كتاب‌هاى منتشر شده در آبان ماه 1384، ص227
    3. ر.ک: مقدمه نویسنده، ص7
    4. مقدمه، ص9
    5. متن كتاب، ص13- 16
    6. همان، ص30- 194
    7. همان، ص265
    8. همان، ص267- 313
    9. همان، ص427
    10. همان، ص289- 304


    منابع مقاله

    1. مقدمه و متن كتاب.
    2. «فهرست كتاب‌هاى منتشر شده در آبان ماه 1384»، پايگاه مجلات تخصصى نور، كتاب ماه دين، آبان و آذر 1384، شماره 97 و 98.

    وابسته‌ها