نمایش مبدأ برای الشيعة في كتاب بغية الطلب في تاريخ حلب لابن العديم (588 - 660 ق)

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR12175J1.jpg
| عنوان =الشیعه فی کتاب بغیه الطلب فی تاریخ حلب لابن العدیم (588 - 660 ق)
| عنوان‌های دیگر =بغیه الطلب فی تاریخ حلب. برگزیده
| پدیدآوران = 
[[واثقی، حسین]] (نویسنده)
| زبان =عربی
| کد کنگره =‏DS‎‏ ‎‏99‎‏ ‎‏/‎‏ح‎‏8‎‏ ‎‏الف‎‏22016
| موضوع =
حلب - تاریخ

شیعه - حلب - سرگذشت‌نامه

شیعه امامیه
| ناشر = 
دليل ما
| مکان نشر =قم - ایران
| سال نشر = 1384 ش 

| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE12175AUTOMATIONCODE
| چاپ =1
| شابک =964-397-159-7
| تعداد جلد =1
| کتابخانۀ دیجیتال نور =12175
| کتابخوان همراه نور =12175
| کد پدیدآور =
| پس از =
| پیش از =
}}
'''الشيعة في كتاب بغية الطلب في تاريخ حلب (لابن العديم 588 - 660ق)'''، گزيده‌اى است با موضوع «شيعه» از كتاب «[[بغية الطلب في تاريخ حلب]]»، نوشته [[ابن عدیم، عمر بن احمد|عمر بن احمد بن ابى‌جراده حلبى]]، معروف به «[[ابن عدیم، عمر بن احمد |ابن عديم]]» (588 - 660ق) كه با تحقيق شيخ حسین واثقى، با نام مذكور منتشر شده است.

==ساختار==
كتاب، مشتمل بر يك مقدمه و شش بخش است. هريك از بخش‌ها نيز خود مشتمل بر عناوينى است.

شيوه نگارش نویسنده، سليس و روان و همراه با ذكر آيات و احاديث نبوى(ص) است.

==گزارش محتوا==
يكى از علل بلندآوازگى [[ابن عدیم، عمر بن احمد |ابن عديم]] آثار و تحقيقات وسيع وى در موضوعات مختلف علمى، ادبى، فقهى، كلامى و تاريخى است. اثر معروف او درباره تاريخ حلب در آن روزگار و پس از آن از اقبال فراوان برخوردار شد و نزدیک به همه مورخان معاصر وى و سده‌هاى بعدى از آن بهره بردند. «بغية الطلب في تاريخ حلب» كه به‌صورت 40، 30 و 10 جلدى منتشر شده، نخستين اثر در تاريخ حلب است. اين كتاب دربردارنده احوال عالمان، حاكمان، سرزمين، مردم و ديگر مسائل جغرافيايى، سياسى، علمى و مذهبى حلب است.<ref>[https://www.cgie.org.ir/fa/publication/entryview/27463 دائرةالمعارف بزرگ اسلامى، جلد 1، ص546]</ref>

محقق كتاب در مقدمه مى‌نويسد: «شهر حلب از بزرگ‌ترين شهرهاى اسلامى و مراكز علمى از قرن اول هجرى تا زمان حاضر بوده است. از قرن دوم، مردان بزرگى از اصحاب [[امام جعفر صادق(ع)]] در اين شهر بوده‌اند كه رجاليون آنها را توثيق و تكريم كرده‌اند، اما در قرن چهارم تشيع در حلب نقش درخشانى داشته است و مبالغه نيست اگر بگوييم در آن زمان مذهب غالب مردم، تشيع بوده؛ چراكه سيف‌الدوله اظهار تشيع مى‌كرد، لذا غالب اهل حلب شيعه شدند.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/8049/1/7 مقدمه محقق، ص7]</ref>

محقق كتاب در مقدمه به كلامى از [[ابن عدیم، عمر بن احمد |ابن عديم]] اشاره مى‌كند كه از آن استفاده مى‌شود كه تشيع تنها مذهب مردم حلب در قرن پنجم هجرى بوده است. وى سپس برخلاف اعتقاد عده‌اى كه نویسنده كتاب را شيعه مى‌دانند، وى را سنى مى‌داند و بر اين موضوع ادله‌اى نيز اقامه مى‌كند.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/8049/1/13 همان، ص13]</ref>

از جمله ويژگى‌هاى اين اثر آن است كه شرح حال عده‌اى از علماى شيعه‌ى اماميه را كه شرح حال آنها سابقاً در هيچ كتاب شيعه و سنى ذكر نشده، مى‌توان در اين اثر يافت.

بخش اول كتاب با ذكر اسامى 141 تن از كسانى كه در صفين با اميرالمؤنين حاضر بوده‌اند، آغاز شده است. درباره برخى افراد، تنها به نام آنها بسنده شده است. در بين اسامى مذكور، اويس قرنى، حسین بن على بن ابى‌طالب(ع) و مالك اشتر نخعى و عمار بن ياسر نيز ديده مى‌شود. نویسنده، درباره عمار مى‌نويسد: شهادت عمار تأثير عظيمى در تمييز حق از باطل داشت؛ چراكه روايات متواترى از نبى اكرم(ص) درباره قتل عمار به دست گروه باطل ذكر شده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/8049/1/17 متن كتاب، ص17 - 47]</ref>

در بخش بعد، شرح حال 40 شخصيت از علماى شيعه حلب ذكر شده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/8049/1/48 همان، ص48 - 142]</ref>، سپس اسامى پنج نفر از علما كه شيعه بودن آنها محتمل است، آمده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/8049/1/143 همان، ص143 - 145]</ref>در بخش ديگرى از كتاب با نام فوائد پراكنده، هفت مطلب درباره تشيع ذكر شده كه از آن جمله است: اقامه عزاى امام حسین(ع) در روز عاشورا در مدينه منوره، جشن روز عيد غدير در بغداد، در رؤيا ديده شدن اميرالمؤمنين توسط مرد سنى و حزن و اندوه آن حضرت درباره اسيران كربلا.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/8049/1/145 همان، ص145 - 149]</ref>

بيوت بنوزهره، بنوحمدان و بنوخشاب، سه خانه‌اى است كه در كتاب به آنها اشاره شده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/8049/1/150 همان، ص150 - 156]</ref>آخرين بخش كتاب به اشراف و بزرگان علوى حلب به نقل از كتاب «موارد الأتحاف» عبدالرزاق كمونه حسینى، اختصاص دارد.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/8049/1/159 همان، ص159]</ref>

== وضعيت كتاب ==
فهارس آيات قرآنى، احاديث نبوى، اشعار، منابع مؤلف، امكنه، ايام، مذاهب اسلامى، اعلام، مصادر تحقيق و محتوا در انتهاى كتاب آمده است. در پاورقى‌هاى كتاب ارجاعات فراوانى ذكر شده است كه محققین را در پژوهش يارى مى‌رساند.

==پانويس ==
<references/>
==منابع مقاله==

#مقدمه و متن كتاب.
#[https://www.cgie.org.ir/fa/publication/entryview/27463 دائرةالمعارف بزرگ اسلامى، زير نظر كاظم موسوى بجنوردى، تهران، 1374].

==وابسته‌ها==
{{وابسته‌ها}}

[[بغية الطلب في تاريخ حلب]]

[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده: تاریخ (عمومی)]]
[[رده: تاریخ آسیا]]