الفقه علی المذاهب الخمسة: الجعفري - الحنفي - المالكي - الشافعي - الحنبلي

    از ویکی‌نور
    الفقه علی المذاهب الخمسة: ‏الجعفري - الحنفي - المالکي - الشافعي - الحنبلي
    الفقه علی المذاهب الخمسة: الجعفري - الحنفي - المالكي - الشافعي - الحنبلي
    پدیدآورانمغنیه، محمدجواد (نویسنده)
    عنوان‌های دیگر‏الجعفري - الحنفي - المالکي - الشافعي - الحنبلي
    ناشردار التيار الجديد
    مکان نشربیروت - لبنان
    سال نشر1421 ق
    موضوعفقه تطبیقی
    زبانعربی
    کد کنگره
    ‏‎‏BP‎‏ ‎‏169‎‏/‎‏7‎‏ ‎‏/‎‏م‎‏6‎‏ف‎‏7
    نورلایبمطالعه و دانلود pdf

    الفقه على المذاهب الخمسة: الجعفري، الحنفي، المالكي، الشافعي، الحنبلي اثر شيخ محمدجواد مغنيه، خلاصه‌اى از نظرات مذاهب پنجگانه در عبادات و احوال شخصى است كه از مصادر و مآخذ عربى، گردآورى شده است.

    انگيزه نویسنده از نگارش كتاب، مخالفت با اهداف استعمار و دشمنان اسلام است كه به دنبال تفرقه و جدايى مسلمانان هستند تا بدين‌وسيله بر مسلمانان سيطره يابند.[۱]

    ساختار

    كتاب با مقدمه نویسنده آغاز و مطالب در دو بخش عبادات و احوال شخصى تنظيم شده است. بخش عبادات در ضمن شش بحث فقهى و بخش احوال شخصى در ضمن هفت بحث مطرح شده است.

    نویسنده در نقل آراء شيعه، معيار را «اجماع» و در موارد اختلافى، معيار را «مشهور» قرار داده و در اختلاف رأى مذاهب ديگر، «رأى اسبق» را رجحان داده و به نقل آن پرداخته است.

    در اين كتاب بيشتر به نقل اقوال پرداخته شده تا ذكر ادله و لذا نقادى نسبت به ادله در آن به چشم نمى‌خورد. همچنين به ذكر مآخذ و منابع به‌ندرت اشاره شده است.

    گزارش محتوا

    در مقدمه، ضمن توضيح موضوع كتاب، به انگيزه نگارش آن اشاره شده است.[۲]

    در بخش عبادات، موضوعات فقهى طهارت، نماز، روزه، زكات، خمس و حج مورد بحث و بررسى قرار گرفته كه به چند مورد اشاره مى‌شود:

    1. طهارت: اين مبحث، داراى موضوعى است كه تأليفات بسيارى را به خود اختصاص داده و اولين مبحثى است كه در فقه، تدريس شده و پيشوايان فقه، آن را شرط اساسى در صحت عبادات مى‌دانند.[۳] انواع آب‌ها، نجاسات، مطهرات، موجبات وضو و نواقض آن، غسل و تيمم، موضوعات مطرح شده در اين مبحث مى‌باشد.[۴]
    2. نماز: در ابتداى اين مبحث، به اهميت نمازهاى يوميه و سپس، به اختلاف مذاهب در تعداد ركعات نوافل نمازهاى يوميه، اشاره شده است.[۵]
    3. زكات: در اين مبحث، ابتدا شروط زكات بنا بر مذاهب مختلف بيان و سپس، اموالى كه زكات بدان تعلق مى‌گيرد، معرفى شده است. در همه اين موارد، اختلافاتى ذكر گرديده است.[۶]

    در بخش دوم، تحت مباحث زير، به احكام مربوط به احوال شخصى و اختلاف مذاهب در موضوعات ازدواج، طلاق، ظهار و ايلاء، وصايا، مواريث، وقف و حجر پرداخته شده است. برخى از اين موضوعات به اختصار بدين شرح است:

    1. ازدواج: اينكه عقد به وسيله ايجاب و قبول، محقق مى‌گردد، مورد اتفاق تمامى مذاهب مى‌باشد اما پيرامون چگونگى تحقق ايجاب و قبول، اختلافاتى وجود دارد كه نویسنده در اين مبحث، بدان پرداخته است.[۷]
    2. طلاق: نویسنده در اين مبحث ابتدا شرايط طلاق‌دهنده را كه عبارت است از: بلوغ، عقل، اختيار و قصد، مورد بررسى قرار داده است. پس از آن صيغه طلاق، شهادت گرفتن بر طلاق، طلاق بين مرد سنى و زن شيعه و انواع طلاق رجعى، بائن و خلع از ديدگاه مذاهب مختلف اسلامى مورد مطالعه قرار گرفته است.[۸]
    3. حجر: آخرين مبحث كتاب است. حجر در لغت به معناى منع و در اصطلاح به معناى منع انسان از تصرف در تمامى يا بخشى از اموالش مى‌باشد. جنون، صغر، سفه و افلاس به عنوان چهار مورد از اسباب حجر مورد بررسى قرار گرفته است.[۹]

    وضعيت كتاب

    فهرست مطالب در انتهاى كتاب و توضيح برخى مطالب و عبارات متن در پاورقى‌هاى كتاب ذكر شده است.

    پانویس

    1. مقدمه نویسنده، ج1، ص8- 9
    2. مقدمه، ص5- 12
    3. متن كتاب، ص15
    4. همان، ص15- 75
    5. همان، ص77-78
    6. همان، ص166
    7. همان، ص291
    8. همان، ص409- 451
    9. همان، ص627-645


    منابع مقاله

    مقدمه و متن كتاب.