اللهم وال من والاه و عاد من عاداه، كلام النبي صلي‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم لا من زيادة الناس

«اللهم وال من والاه و عاد من عاداه» كلام النبي صلي‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم لا من زيادة الناس اثر شیخ محمدجعفر طبسی، کتابی است که در آن، به اثبات این نکته پرداخته شده که فراز «اللهم وال من والاه و عاد من عاداه»، جزء حدیث شریف غدیر و کلام پیامبر(ص) بوده و از طرف مردم، به روایت اضافه نشده است.

«اللهم وال من والاه و عاد من عاداه» كلام النبي صلي‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم لا من زيادة الناس
اللهم وال من والاه و عاد من عاداه، كلام النبي صلي‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم لا من زيادة الناس
پدیدآورانمروجی طبسی، محمدجعفر (نویسنده)
ناشرمرکز فقهي ائمه اطهار عليهم‌السلام
مکان نشرایران - قم
چاپ1
شابک978-600-5694-33-8
موضوعاحاديث خاص (غدير) - مآخذ

علي بن ابي‌طالب(ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. - اثبات خلافت - احاديث پ

محدثان
زبانعربی
تعداد جلد1
کد کنگره
‏‎‏BP‎‏ ‎‏145‎‏ ‎‏/‎‏غ‎‏4‎‏ط‎‏2*
نورلایبمطالعه و دانلود pdf

ساختار

کتاب با مقدمه کوتاهی از نویسنده آغاز و مطالب در چهار فصل تنظیم شده است.

نویسنده در ابتدا، به نام راویانی که فقره «اللهم وال من والاه و عاد من عاداه» را جزء حدیث غدیر ذکر کرده‌اند اشاره نموده و سپس شرح‌حال مختصری از هر یک، ارائه کرده است و در ادامه، به روایاتی که این فقره را ذکر کرده‌اند اشاره و در پایان، الفاظ مختلفی از این حدیث که به طرق مختلف نقل شده، ذکر کرده است.

گزارش محتوا

در مقدمه به این نکته اشاره گردیده که واقعه غدیر خم، از مهم‌ترین وقایع تاریخی است که در آخرین سال حیات پیامبر اسلام(ص) رخ داد. در این روز پیامبر(ص) حضرت علی(ع) را به‌عنوان امام و جانشین خود، بر امت معرفی و حدیث معروف غدیر را روایت نمود که به‌اتفاق شیعه و سنی، حدیثی متواتر است. نکته مهم در این واقعه و در این حدیث شریف، آن است که برخی همچون ابن عدی در «الکامل فی ضعفاء الرجال» ادعا نموده‌اند که فقره «اللهم وال من والا و عاد من عاداه»، بعدها توسط علما، مردم و یا کذابین کوفه به آن اضافه شده و در اصل روایات موجود نیست. نویسنده ضمن رد کلام ابن عدی، به نام برخی از کتب روایی که این فقره از روایت در آن ذکر گردیده، اشاره کرده است ازجمله: «فضائل الصحابة» احمد بن حنبل (متوفی 240ق)؛ «سنن ابن ماجة»، ابن ماجه قزوينی (متوفی ٢٧٥ق)؛ أنساب الأشراف، بلاذری (متوفی ٢٧٩ق)؛ «سنن الترمذي» محمد بن عيسى ترمذی (متوفی ٢٩7ق)؛ «خصائص أميرالمؤمنين(ع)» نسائی (متوفی 303ق)؛ «المعجم الكبير»، «المعجم الأوسط» و «المعجم الصغير» سليمان بن أحمد طبرانی (متوفی 360ق)؛ «المستدرك على الصحيحين» حاكم نیشابوری (متوفی 405ق)؛ «الكشف و البيان»، ثعلبی (متوفی 427ق)؛ «السنن الكبرى» بيهقی (متوفی ٤٥٨ق).[۱]

در فصل نخست، نام 380 نفر از راویانی که این فقره از حدیث را روایت کرده‌اند، بدون توضیح یا مطلب خاصی در مورد هریک، به ترتیب حروف الفبا، ذکر گردیده است که ازجمله آن‌ها عبارتند از: ابراهیم بن ابی‌طالب، ابراهیم بن حجاج شامی؛ ابراهیم بن حسین همدانی؛ ابراهیم بن عبدالله بن محمد؛ ابراهیم بن عبدالله كجی ابومسلم؛ ابراهیم بن عبدالصمد هاشمی ابواسحاق؛ ابراهیم بن محمد بن بطحاء محتسب؛ ابراهیم بن منذر خرامی؛ ابراهیم بن منصور؛ ابراهیم بن مهاجر بن مسمار؛ ابن ابی‌السری؛ ابن ابی‌شیبه؛ ابن فُضَیل؛ ابن هبیره؛ ابواسحاق بن زید خطابی؛ ابواسحاق السبیعی؛ ابواسرائیل الملائی؛ ابوبكر بن مالک؛ ابوبكر بن مردویه؛ ابوبكر بن محمد بن عبدالله بن محمد؛ ابوبكر خطیب؛ ابوبكر قطیعی؛ ابوبكر مقری؛ ابوجعفر بن نفیل؛ ابوالحسن احمد بن محمد بن القاسم بن موسى بن القاسم بن الصلت؛ ابوالحسن دارقطنی؛ ابوالحسن عبدی؛ ابوالحسن فقیه و...[۲]

در فصل دوم، به ترجمه 118 نفر از این راویان با توجه به منابع اهل سنت پرداخته و جرح و تعدیل‌های هرکدام از آنان را ذکر نموده است.[۳]

در فصل سوم، با تذکر این نکته که خواننده پس از مطالعه دو فصل قبل، به این امر واقف خواهد گردید که این فقره از حدیث شریف غدیر، از سوی یک راوی روایت نگردیده و جزء حدیث بوده و توسط مردم، علما و یا کذابین، به اصل روایت اضافه نشده است، به پنج نمونه از احادیثی که این فقره در دل خود جای داده، اشاره گردیده است.[۴]

حدیث غدیر با الفاظ مختلفی در منابع ذکر شده است. نویسنده در آخرین فصل، به آن الفاظ مختلف که از زبان پیامبر(ص) درباره امیرالمؤمنین(ع) صادر شده است، اشاره می‌کند. به‌عنوان مثال: ابن عساکر به نقل از زید بن یثیع این فراز را این‌گونه روایت کرده: «من كنت مولاه فعلي مولاه اللهم وال من والاه و عاد من عاداه و أحبّ من احبّه و أبغض من أبغضه و انصر من نصره»؛ هرکسی را که من مولا و سرپرست اویم، پس از این علی مولا و سرپرست اوست. خداوندا دوست بدار هرکه او را دوست دارد و دشمن بدار کسی که با او دشمنی کند و دوست بدار دوستان او را و دشمنانش را دشمن بدار و یاری کنندگان او را یاری کن)؛ و به نقل از ابوطفیل، چنین نقل کرده است: «من کنت مولاه فإنّ علياً مولاه اللهم عاد من عاداه و وال من والاه»؛ هرکسی که من مولای اویم، علی مولای اوست، خداوندا دشمنانش را دشمن بدار و دوستانش را دوست.[۵]

وضعیت کتاب

فهرست مطالب به همراه فهرست منابع مورد استفاده نویسنده، در انتهای کتاب آمده است.

در پاورقی‌ها به ذکر منابع پرداخته شده است.

پانویس

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.

وابسته‌ها