المسترشد في إمامة أميرالمؤمنين علي بن أبي‌طالب عليه‌السلام

المسترشد في إمامة أميرالمؤمنين علي بن أبي‌طالب عليه‌السلام نوشته محمد بن جریر طبرى از مؤلفان اماميه در قرن چهارم هجرى است.

المسترشد في إمامة أمير المؤمنين علي بن أبي‌طالب عليه‌السلام
المسترشد في إمامة أميرالمؤمنين علي بن أبي‌طالب عليه‌السلام
پدیدآورانمحمودی، احمد (محقق) طبری (کبیر)، محمد بن جریر (نویسنده)
ناشرمؤسسة الثقافة الإسلامیة لکوشانپور
مکان نشرتهران - ایران
سال نشر1415 ق
چاپ1
موضوععلی بن ابی‌طالب(ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. - اثبات خلافت - احادیث علی بن ابی‌طالب(ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. - امامت
زبانعربی
تعداد جلد1
کد کنگره
‏BP‎‏ ‎‏223‎‏/‎‏54‎‏ ‎‏/‎‏ط‎‏2‎‏م‎‏5
نورلایبمطالعه و دانلود pdf

المسترشد اثرى كلامى تاريخى است كه در صدد اثبات امامت علی عليه‌السلام است و به بيان احاديثى از رسول خدا و مطاعن خلفا و عدم شايستگى آنان براى امامت مى‌پردازد. مؤلف در آغاز كتاب می‌نويسد: برخى دشمنان خدا و رسولش گفته‌اند امامت پس از پيامبر جز شايسته ابوبكر نيست و او بهترين فرد پس از آن حضرت است. ما به نقد اين نشسته و توضيح مى دهيم كه جانشين پيامبر در نماز دلالتى بر امامت ندارد.

روش تأليف

او در این اثر کوشیده است که با استدلال به آیات قرآن و احادیث نبوی و بهره گرفتن از دلایل عقلی، شایستگی علی(ع) برای امامت و حق وی بودن مقام خلافت پس از رسول خدا(ص) را، برای وی به اثبات برساند.[۱]

طبرى در اين كتاب به شيوه حديثى با ذكر سلسله اسناد اقدام كرده و گاه به نقد راويان می‌پردازد. كتاب نظم خاصى ندارد و كرامات ائمه و مطاعن بنى اميه و موضوعات كلامى را در كنار هم آورده است.

نجاشى و طوسى از اين كتاب و مؤلف آن نام برده‌اند و در طول تاريخ شيعه محل توجه علما و مؤلفان بوده است.

گزارش محتوا

کتاب در ده باب تنظیم شده است:

باب نخست در نماز گزاردن پیامبر پشت سر ابوبکر و باب دوم در فاضل و عالم نمایاندن کسی که خود نیز مدعی آن نبوده است. باب سوم در ذکر فضایل امیر مؤمنان(ع) و باب چهارم در اثبات امامت امام و نفی صلاحیت دیگران برای این مقام است.

دفاع از سکوت امام پس از درگذشت پیامبر(ص) و اقدام نکردن آن حضرت برای طلب حق خویش، موضوع باب بعدی کتاب است. در باب دیگری، ماجرای غار ثور و همراه پیامبر(ص) در آن، مورد کاوش قرار گرفته است.

تشریح حدیث منزلت و پس از آن، شرح اسلام آوردن امام علی(ع) در دوران نوجوانی و فضیلت آن، موضوع باب دیگری از کتاب است. وجوب امر امامت و تثبیت آن، بحث دیگری است که نویسنده با استناد به دلایل عقلی و نقلی به آن پرداخته و پایان بخش کتاب مربوط به وصیت پیامبر(ص) و وصایت و وصی او است.

محقق این اثر، در تحقیقی گسترده، مأخذ کتاب را مشخص کرده و طی مقدمه‌ای در باره مؤلف آن، چگونگی استنساخ کتاب از نسخه‌های موجود و این کتاب، توضیحات مبسوطی را ارائه کرده است.

تکثیر شواهد در موضوع‌های مورد بحث در کتاب، ترمیم افتادگی، اعراب گذاری آیه‌های قرآن و خطبه‌ها و حدیث‌ها، و تکمیل آنها در صورت وجود نقص، تصحیح نام‌های کسان، راویان و ضبط آنها، ترجمه رجال و تدوین چند فهرست فنی، از جمله تلاش‌های محقق در این تحقیق پر بار است.[۲]

پانويس

  1. ر.ک: معاونت فرهنگی مجمع جهانی اهل‌بیت(ع)، ص321
  2. ر.ک: همان


منابع مقاله

معاونت فرهنگی مجمع جهانی اهل‌بیت(ع)، کتاب‌شناسی توصیفی اهل‌بیت علیهم‌السلام، قم، مرکز چاپ و نشر مجمع جهانی اهل‌بیت(ع)، چاپ اول، 1383ش.


وابسته‌ها