المولود في بيت‌الله الحرام علي(ع) أم حكيم بن حزام: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    جز (جایگزینی متن - 'حسني، نبيل ' به 'حسنی، نبیل')
    (۴۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
    خط ۱: خط ۱:
    <div class='wikiInfo'>
    {{جعبه اطلاعات کتاب
    [[پرونده:NUR51357J1.jpg|بندانگشتی|المولود في بيت الله الحرام علي(ع) أم حكيم بن حزام]]
    | تصویر =NUR51357J1.jpg
    {| class="wikitable aboutBookTable" style="text-align:Right"
    | عنوان =المولود في بيت‌الله الحرام علي(ع) أم حكيم بن حزام
    |+ |
    | عنوان‌های دیگر =
    |-
    | پدیدآوران =  
    ! نام کتاب!! data-type='bookName'|المولود في بيت الله الحرام علي(ع) أم حكيم بن حزام
    [[حسنی، نبیل]] (نویسنده)
    |-
    |نام های دیگر کتاب
    |data-type='otherBookNames'|
    |-
    |پدیدآورندگان
    |data-type='authors'|[[حسنی، نبیل]] (نويسنده)
       
       
    [[العتبة الحسينية المقدسة. قسم الشؤون الفکرية و الثقافية. شعبة الدراسات و البحوث الإسلامية ]] (تهيه کننده)
    [[العتبة الحسينية المقدسة. قسم الشؤون الفکرية و الثقافية. شعبة الدراسات و البحوث الإسلامية]] (تهيه کننده)
    |-
    | زبان =عربی
    |زبان  
    | کد کنگره =
    |data-type='language'|عربي
    | موضوع =
    |-
    |کد کنگره  
    |data-type='congeressCode' style='direction:ltr'|
    |-
    |موضوع  
    |data-type='subject'|
    |-
    |ناشر
    |data-type='publisher'|العتبة الحسينية المقدسة، قسم الشؤون الفکرية و الثقافية
    |-
    |مکان نشر
    |data-type='publishPlace'|عراق - کربلاي معلي
    |-
    ||سال نشر
    |ata-type='publishYear'|مجلد1: 2012م , 1433ق
    |-class='articleCode'


    |کد اتوماسیون
    | ناشر =
    |data-type='automationCode'|AUTOMATIONCODE51357AUTOMATIONCODE
    العتبة الحسينية المقدسة، قسم الشؤون الفکرية و الثقافية
    |}
    | مکان نشر =عراق - کربلای معلی
    </div>
    | سال نشر =مجلد1: 2012م , 1433ق
    ==معرفی اجمالی==
    '''المولود في بيت الله الحرام علي(ع) أم حكيم بن حزام'''، اثر سید نبیل حسنی، پژوهشی است پیرامون این نکته که آیا مولود کعبه، حضرت علی(ع) است یا حکیم بن حزام.


    ===زبان و زمان نگارش===
    | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE51357AUTOMATIONCODE
    کتاب به زبان عربی و مقدمه آن در سال 1432ق، نوشته شده است.<ref>ر.ک: مقدمه مؤلف، ص13</ref>.
    | چاپ =1
    | تعداد جلد =1
    | کتابخانۀ دیجیتال نور =
    | کتابخوان همراه نور =51357
    | کد پدیدآور =
    | پس از =
    | پیش از =
    }}
     
    '''المولود في بيت‌الله الحرام علي(ع) أم حكيم بن حزام'''، اثر سید [[حسنی، نبیل|نبیل حسنی]]، پژوهشی است پیرامون این نکته که آیا مولود کعبه، [[امام على(ع)|حضرت علی(ع)]] است یا حکیم بن حزام. کتاب به زبان عربی و مقدمه آن در سال 1432ق، نوشته شده است.<ref>ر.ک: مقدمه مؤلف، ص13</ref>


    ==ساختار==
    ==ساختار==
    کتاب با دو مقدمه از ناشر و نویسنده آغاز و مطالب در پنج مبحث و هر مبحث در چندین مسئله، تنظیم شده است.
    کتاب با دو مقدمه از ناشر و نویسنده آغاز و مطالب در پنج مبحث و هر مبحث در چندین مسئله، تنظیم شده است.


    نویسنده در ابتدا به مطالعه و بررسی نصوصی پرداخته که مبین شخصیت حکیم بن حزام بوده و سپس به بررسی خصوصیت ولادت در کعبه پرداخته و پس از آن، اقوال مختلف پیرامون ولادت در کعبه و مناقشات واردشده درباره هریک را بررسی نموده است. در پایان، به بررسی اقوال واردشده پیرامون ولادت حکیم بن حزام در کعبه و نیز نصوصی که بر ولادت حضرت علی(ع) در خانه خدا تأکید دارند، پرداخته است.
    نویسنده در ابتدا به مطالعه و بررسی نصوصی پرداخته که مبین شخصیت حکیم بن حزام بوده و سپس به بررسی خصوصیت ولادت در کعبه پرداخته و پس از آن، اقوال مختلف پیرامون ولادت در کعبه و مناقشات واردشده درباره هریک را بررسی نموده است. در پایان، به بررسی اقوال واردشده پیرامون ولادت حکیم بن حزام در کعبه و نیز نصوصی که بر ولادت [[امام على(ع)|حضرت علی(ع)]] در خانه خدا تأکید دارند، پرداخته است.


    ==گزارش محتوا==
    ==گزارش محتوا==
    در مقدمه نخست، به بیان موضوع مورد بحث کتاب و اهمیت آن پرداخته شده است.<ref>مقدمه اول، ص7-8</ref>.
    در مقدمه نخست، به بیان موضوع مورد بحث کتاب و اهمیت آن پرداخته شده است.<ref>مقدمه اول، ص7-8</ref>


    در مقدمه دوم، به این نکته اشاره شده است که نحوه و چگونگی ولادت حضرت علی(ع)، از جمله حوادث مهم تاریخی است که نشانگر گوشه‌ای از شخصیت معنوی و فضیلت ایشان بوده و به همین دلیل، از سوی برخی معاندین و مخالفین، مورد سانسور خبری و یا تحریف قرار گرفته است؛ به‌گونه‌ای که برخی حکیم بن حزام را به‌جای آن حضرت، مولود کعبه معرفی کرده‌اند.<ref>مقدمه دوم، ص9-10</ref>.
    در مقدمه دوم، به این نکته اشاره شده است که نحوه و چگونگی ولادت [[امام على(ع)|حضرت علی(ع)]]، از جمله حوادث مهم تاریخی است که نشانگر گوشه‌ای از شخصیت معنوی و فضیلت ایشان بوده و به همین دلیل، از سوی برخی معاندین و مخالفین، مورد سانسور خبری و یا تحریف قرار گرفته است؛ به‌گونه‌ای که برخی حکیم بن حزام را به‌جای آن حضرت، مولود کعبه معرفی کرده‌اند.<ref>مقدمه دوم، ص9-10</ref>


    در مبحث نخست، به بررسی و مطالعه نصوصی پرداخته شده که مبین شخصیت حکیم بن حزام می‌باشد. نویسنده در این مبحث، در ضمن دو مسئله زیر، به مناقشه با آنچه که نویسندگان و تراجم‌نویسان به‌عنوان ترجمه و شرح حال وی نوشته‌اند پرداخته و با بررسی شخصیت وی، به این نتیجه رسیده است که داشتن چنین فضیلتی برای این شخص، بعید به نظر می‌رسد، مخصوصا اینکه وی در دورانی می‌زیسته که مورخین تا نیم قرن آن را دوران فتنه و درگیری‌های اعتقادی و سیاسی میان صحابه نامیده و این امر در دگرگون جلوه دادن مولود کعبه، بی‌تأثر نبوده است.<ref>همان، ص12</ref>.
    در مبحث نخست، به بررسی و مطالعه نصوصی پرداخته شده که مبین شخصیت حکیم بن حزام می‌باشد. نویسنده در این مبحث، در ضمن دو مسئله زیر، به مناقشه با آنچه که نویسندگان و تراجم‌نویسان به‌عنوان ترجمه و شرح حال وی نوشته‌اند پرداخته و با بررسی شخصیت وی، به این نتیجه رسیده است که داشتن چنین فضیلتی برای این شخص، بعید به نظر می‌رسد، مخصوصاً اینکه وی در دورانی می‌زیسته که مورخین تا نیم قرن آن را دوران فتنه و درگیری‌های اعتقادی و سیاسی میان صحابه نامیده و این امر در دگرگون جلوه دادن مولود کعبه، بی‌تأثر نبوده است.<ref>همان، ص12</ref>


    در مسئله اول، به بررسی اقوال صاحبان تراجم پیرامون شخصیت حکیم بن حزام پرداخته شده و دو طریق زیر، برای آگاهی از شرح حال وی، مورد مطالعه قرار گرفته است:
    در مسئله اول، به بررسی اقوال صاحبان تراجم پیرامون شخصیت حکیم بن حزام پرداخته شده و دو طریق زیر، برای آگاهی از شرح حال وی، مورد مطالعه قرار گرفته است:
    # ابن حجر (متوفی 852ق): وی ابن حزام را چنین معرفی کرده: «حکیم بن حزام بن خویلد بن اسد بن عبدالعزی بن قصی اسدی، پسر برادر خدیجه همسر پیامبر(ص) و نام مادرش صفیه و به قولی فاخته و به قولی دیگر زینب دختر زهیر بن حارث بن اسد بن عبدالعزی بوده است. کنیه او ابوخالد است و حدیثی در کتب شش‌گانه از وی نقل شده... از خود او شنیده شده که گفته است: من سیزده سال پیش از عام الفیل به دنیا آمدم...».<ref>ر.ک: متن کتاب، ص18</ref>.
    # ابن حجر (متوفی 852ق): وی ابن حزام را چنین معرفی کرده: «حکیم بن حزام بن خویلد بن اسد بن عبدالعزی بن قصی اسدی، پسر برادر خدیجه همسر پیامبر(ص) و نام مادرش صفیه و به قولی فاخته و به قولی دیگر زینب دختر زهیر بن حارث بن اسد بن عبدالعزی بوده است. کنیه او ابوخالد است و حدیثی در کتب شش‌گانه از وی نقل شده... از خود او شنیده شده که گفته است: من سیزده سال پیش از عام الفیل به دنیا آمدم...».<ref>ر.ک: متن کتاب، ص18</ref>
    # ابن عساکر (متوفی 571ق): وی شرح حال مفصلی در «تاریخ دمشق» آورده و علی‌رغم این شرح حال مفصل، به منقبت خاصی که وی آن را در کنار پیامبر به دست آورده باشد، اشاره نکرده است. اساسا او چگونه می‌تواند منقبت ویژه‌ای با نبی(ص) داشته باشد، درحالی‌که وی در سال فتح مکه اسلام آورد و جزو «المؤلفة قلوبهم» بود....<ref>ر.ک: همان، ص22-23</ref>.
    #[[ابن عساکر، علی بن حسن| ابن عساکر]] (متوفی 571ق): وی شرح حال مفصلی در «[[تاریخ مدینة دمشق|تاریخ دمشق]]» آورده و علی‌رغم این شرح حال مفصل، به منقبت خاصی که وی آن را در کنار پیامبر به دست آورده باشد، اشاره نکرده است. اساسا او چگونه می‌تواند منقبت ویژه‌ای با نبی(ص) داشته باشد، درحالی‌که وی در سال فتح مکه اسلام آورد و جزو «المؤلفة قلوبهم» بود.<ref>ر.ک: همان، ص22-23</ref>


    در مسئله دوم، نقش حکیم بن حزام در حیات سیاسی در خلال نیمه قرن اول هجری، پیرامون وقایعی همچون قتل عثمان بن عفان و نقش وی در دفن عثمان و نیز جنگ جمل، مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.<ref>ر.ک: همان، ص31-45</ref>.
    در مسئله دوم، نقش حکیم بن حزام در حیات سیاسی در خلال نیمه قرن اول هجری، پیرامون وقایعی همچون قتل عثمان بن عفان و نقش وی در دفن عثمان و نیز جنگ جمل، مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.<ref>ر.ک: همان، ص31-45</ref>


    در مبحث دوم، به بحث پیرامون خصوصیت ولادت در کعبه در خلال دو محور اساسی پرداخته شده است که عبارت است از اینکه آیا حرمت ولادت در کعبه، حرمت ذاتی است یا اکتسابی است که پس از بررسی ادله، چنین نتیجه‌گیری شده است که چنین خصوصیتی اکتسابی است و در گرو این است که شخص برای خانه کعبه قائل به احترام و تعظیم باشد.<ref>ر.ک: مقدمه مؤلف، ص12</ref>.
    در مبحث دوم، به بحث پیرامون خصوصیت ولادت در کعبه در خلال دو محور اساسی پرداخته شده است که عبارت است از اینکه آیا حرمت ولادت در کعبه، حرمت ذاتی است یا اکتسابی است که پس از بررسی ادله، چنین نتیجه‌گیری شده است که چنین خصوصیتی اکتسابی است و در گرو این است که شخص برای خانه کعبه قائل به احترام و تعظیم باشد.<ref>ر.ک: مقدمه مؤلف، ص12</ref>


    در مبحث سوم، در ضمن دو مسئله، به بررسی اقوال مختلف پیرامون ولادت در کعبه و مناقشات واردشده درباره هریک پرداخته شده است. در مسئله نخست اقوال مطرح گردیده و در مسئله دوم، هریک به ترتیب، مورد بررسی و نقد قرار گرفته است. این اقوال مربوط به مسلم بن حجاج (صاحب صحیح مسلم) (متوفی 261ق)، نووی (متوفی 676ق)، ابن ابی‌الحدید معتزلی (متوفی 656ق)، حلبی (متوفی 1044ق)، حاکم نیشابوری (متوفی 405ق) و ابن حجر عسقلانی (متوفی 582ق) است .<ref>ر.ک: متن کتاب، ص80-89</ref>.
    در مبحث سوم، در ضمن دو مسئله، به بررسی اقوال مختلف پیرامون ولادت در کعبه و مناقشات واردشده درباره هریک پرداخته شده است. در مسئله نخست اقوال مطرح گردیده و در مسئله دوم، هریک به ترتیب، مورد بررسی و نقد قرار گرفته است. این اقوال مربوط به [[قشیری نیشابوری، مسلم بن حجاج|مسلم بن حجاج]] ([[قشیری نیشابوری، مسلم بن حجاج|صاحب صحیح مسلم]]) (متوفی 261ق)، نووی (متوفی 676ق)، [[ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید بن هبةالله|ابن ابی‌الحدید معتزلی]] (متوفی 656ق)، حلبی (متوفی 1044ق)، [[حاکم نیشابوری، محمد بن عبدالله|حاکم نیشابوری]] (متوفی 405ق) و [[ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی|ابن حجر عسقلانی]] (متوفی 582ق) است.<ref>ر.ک: متن کتاب، ص80-89</ref>


    در مبحث چهارم، پس از بررسی اقوال واردشده پیرامون ولادت حکیم بن حزام در کعبه، به این نتیجه رسیده شده است که سرچشمه انتشار چنین روایاتی در جامعه اسلامی، زبیر بن بکار و مصعب بن عبدالله بوده که مخالفت و دشمنی شدیدی با حضرت علی(ع) داشته و به‌منظور تحت‌الشعاع قرار دادن و کم‌رنگ کردن فضیلت ولادت آن حضرت در کعبه، دست به جعل و انتشار چنین اخبار و روایاتی زدند.<ref>ر.ک: مقدمه مؤلف، ص13</ref>.
    در مبحث چهارم، پس از بررسی اقوال واردشده پیرامون ولادت حکیم بن حزام در کعبه، به این نتیجه رسیده شده است که سرچشمه انتشار چنین روایاتی در جامعه اسلامی، زبیر بن بکار و مصعب بن عبدالله بوده که مخالفت و دشمنی شدیدی با [[امام على(ع)|حضرت علی(ع)]] داشته و به‌منظور تحت‌الشعاع قرار دادن و کم‌رنگ کردن فضیلت ولادت آن حضرت در کعبه، دست به جعل و انتشار چنین اخبار و روایاتی زدند.<ref>ر.ک: مقدمه مؤلف، ص13</ref>


    در آخرین مبحث، به بررسی نصوصی پرداخته شده است که بر ولادت حضرت علی(ع) در خانه خدا تأکید داشته و آن را از جمله فضایل مخصوص آن حضرت دانسته است. از جمله موضوعات مهم مطرح‌شده در این مبحث، عبارتند از: حکمت ولادت حضرت علی(ع) در کعبه؛ حکمت‌هایی همچون: تلازم میان کعبه و علی بن ابی‌طالب(ع)؛ تشابه بین امام و بیت الحرام در ارتباط با مردم؛ تحقق امان در التجا و پناه بردن به بیت الحرام و امام علی بن ابی‌طاللب(ع) و تلازم؛ تلازم میان امامت و اقامه نماز؛ تلازم بین اذان و دوران زمین و امامت.<ref>ر.ک: متن کتاب، ص109-119</ref>.
    در آخرین مبحث، به بررسی نصوصی پرداخته شده است که بر ولادت [[امام على(ع)|حضرت علی(ع)]] در خانه خدا تأکید داشته و آن را از جمله فضایل مخصوص آن حضرت دانسته است. از جمله موضوعات مهم مطرح‌شده در این مبحث، عبارتند از: حکمت ولادت [[امام على(ع)|حضرت علی(ع)]] در کعبه؛ حکمت‌هایی همچون: تلازم میان کعبه و [[امام على(ع)|علی بن ابی‌طالب(ع)]]؛ تشابه بین امام و بیت الحرام در ارتباط با مردم؛ تحقق امان در التجا و پناه بردن به بیت الحرام و [[امام على(ع)|علی بن ابی‌طالب(ع)]] و تلازم؛ تلازم میان امامت و اقامه نماز؛ تلازم بین اذان و دوران زمین و امامت.<ref>ر.ک: متن کتاب، ص109-119</ref>


    ==وضعیت کتاب==
    ==وضعیت کتاب==
    فهرست مطالب به‌همراه فهرست منابع مورد استفاده نویسنده، در انتهای کتاب آمده است.
    فهرست مطالب به‌همراه فهرست منابع مورد استفاده نویسنده، در انتهای کتاب آمده است.


    در پاورقی‌ها علاوه بر ذکر منابع.<ref>ر.ک: پاورقی، ص35</ref>، به توضیح برخی از مفردات و مطالب متن، پرداخته شده است.<ref>ر.ک: همان، ص37</ref>.
    در پاورقی‌ها علاوه بر ذکر منابع.<ref>ر.ک: پاورقی، ص35</ref>، به توضیح برخی از مفردات و مطالب متن، پرداخته شده است.<ref>ر.ک: همان، ص37</ref>


    ==پانویس ==
    ==پانویس==
    <references />
    <references/>


    ==منابع مقاله==
    ==منابع مقاله==
    خط ۸۱: خط ۶۶:




    == وابسته‌ها ==
    ==وابسته‌ها==
    {{وابسته‌ها}}
    ==پیوندها==
     
    [[الغدیر (ترجمه، ویرایش قدیم)]]
    [[رده:کتاب‌شناسی]]
     
    [[الغدير (ترجمه، ویرایش جدید)]]
    [[رده:کتاب‌شناسی]]
     
    [[الغدير في الكتاب و السنة و الأدب]]
    [[رده:کتاب‌شناسی]]
     
    [[موسوعة الغدير في الكتاب و السنة و الأدب]]
    [[رده:کتاب‌شناسی]]
     
    [[موسوعة الإمام اميرالمؤمنين علي بن ابی‌طالب عليه‌السلام]]
     
    [[الغدير في الكتاب العزيز]]
     
    [[نور الأمير(ع) في تثبيت خطبة الغدير]]
     
    [[غدیر به روایت اهل‌بیت(ع)]]
     
    [[غدیر‌شناسی برای نوجوانان و جوانان (پاسخ به 110 پرسش پیرامون غدیر)]]
     
    [[غدیریه؛ چگونه باید علی را بشناسیم؟]]
     
    [[الغدير و المعارضون]]
     
    [[الغدير في التراث الإسلامي]]  
     
       
       
    [[رده:کتاب‌شناسی]]
    [[رده:کتاب‌شناسی]]

    نسخهٔ ‏۲۸ فوریهٔ ۲۰۲۱، ساعت ۱۱:۱۱

    المولود في بيت‌الله الحرام علي(ع) أم حكيم بن حزام
    المولود في بيت‌الله الحرام علي(ع) أم حكيم بن حزام
    پدیدآورانحسنی، نبیل (نویسنده) العتبة الحسينية المقدسة. قسم الشؤون الفکرية و الثقافية. شعبة الدراسات و البحوث الإسلامية (تهيه کننده)
    ناشرالعتبة الحسينية المقدسة، قسم الشؤون الفکرية و الثقافية
    مکان نشرعراق - کربلای معلی
    سال نشرمجلد1: 2012م , 1433ق
    چاپ1
    زبانعربی
    تعداد جلد1

    المولود في بيت‌الله الحرام علي(ع) أم حكيم بن حزام، اثر سید نبیل حسنی، پژوهشی است پیرامون این نکته که آیا مولود کعبه، حضرت علی(ع) است یا حکیم بن حزام. کتاب به زبان عربی و مقدمه آن در سال 1432ق، نوشته شده است.[۱]

    ساختار

    کتاب با دو مقدمه از ناشر و نویسنده آغاز و مطالب در پنج مبحث و هر مبحث در چندین مسئله، تنظیم شده است.

    نویسنده در ابتدا به مطالعه و بررسی نصوصی پرداخته که مبین شخصیت حکیم بن حزام بوده و سپس به بررسی خصوصیت ولادت در کعبه پرداخته و پس از آن، اقوال مختلف پیرامون ولادت در کعبه و مناقشات واردشده درباره هریک را بررسی نموده است. در پایان، به بررسی اقوال واردشده پیرامون ولادت حکیم بن حزام در کعبه و نیز نصوصی که بر ولادت حضرت علی(ع) در خانه خدا تأکید دارند، پرداخته است.

    گزارش محتوا

    در مقدمه نخست، به بیان موضوع مورد بحث کتاب و اهمیت آن پرداخته شده است.[۲]

    در مقدمه دوم، به این نکته اشاره شده است که نحوه و چگونگی ولادت حضرت علی(ع)، از جمله حوادث مهم تاریخی است که نشانگر گوشه‌ای از شخصیت معنوی و فضیلت ایشان بوده و به همین دلیل، از سوی برخی معاندین و مخالفین، مورد سانسور خبری و یا تحریف قرار گرفته است؛ به‌گونه‌ای که برخی حکیم بن حزام را به‌جای آن حضرت، مولود کعبه معرفی کرده‌اند.[۳]

    در مبحث نخست، به بررسی و مطالعه نصوصی پرداخته شده که مبین شخصیت حکیم بن حزام می‌باشد. نویسنده در این مبحث، در ضمن دو مسئله زیر، به مناقشه با آنچه که نویسندگان و تراجم‌نویسان به‌عنوان ترجمه و شرح حال وی نوشته‌اند پرداخته و با بررسی شخصیت وی، به این نتیجه رسیده است که داشتن چنین فضیلتی برای این شخص، بعید به نظر می‌رسد، مخصوصاً اینکه وی در دورانی می‌زیسته که مورخین تا نیم قرن آن را دوران فتنه و درگیری‌های اعتقادی و سیاسی میان صحابه نامیده و این امر در دگرگون جلوه دادن مولود کعبه، بی‌تأثر نبوده است.[۴]

    در مسئله اول، به بررسی اقوال صاحبان تراجم پیرامون شخصیت حکیم بن حزام پرداخته شده و دو طریق زیر، برای آگاهی از شرح حال وی، مورد مطالعه قرار گرفته است:

    1. ابن حجر (متوفی 852ق): وی ابن حزام را چنین معرفی کرده: «حکیم بن حزام بن خویلد بن اسد بن عبدالعزی بن قصی اسدی، پسر برادر خدیجه همسر پیامبر(ص) و نام مادرش صفیه و به قولی فاخته و به قولی دیگر زینب دختر زهیر بن حارث بن اسد بن عبدالعزی بوده است. کنیه او ابوخالد است و حدیثی در کتب شش‌گانه از وی نقل شده... از خود او شنیده شده که گفته است: من سیزده سال پیش از عام الفیل به دنیا آمدم...».[۵]
    2. ابن عساکر (متوفی 571ق): وی شرح حال مفصلی در «تاریخ دمشق» آورده و علی‌رغم این شرح حال مفصل، به منقبت خاصی که وی آن را در کنار پیامبر به دست آورده باشد، اشاره نکرده است. اساسا او چگونه می‌تواند منقبت ویژه‌ای با نبی(ص) داشته باشد، درحالی‌که وی در سال فتح مکه اسلام آورد و جزو «المؤلفة قلوبهم» بود.[۶]

    در مسئله دوم، نقش حکیم بن حزام در حیات سیاسی در خلال نیمه قرن اول هجری، پیرامون وقایعی همچون قتل عثمان بن عفان و نقش وی در دفن عثمان و نیز جنگ جمل، مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.[۷]

    در مبحث دوم، به بحث پیرامون خصوصیت ولادت در کعبه در خلال دو محور اساسی پرداخته شده است که عبارت است از اینکه آیا حرمت ولادت در کعبه، حرمت ذاتی است یا اکتسابی است که پس از بررسی ادله، چنین نتیجه‌گیری شده است که چنین خصوصیتی اکتسابی است و در گرو این است که شخص برای خانه کعبه قائل به احترام و تعظیم باشد.[۸]

    در مبحث سوم، در ضمن دو مسئله، به بررسی اقوال مختلف پیرامون ولادت در کعبه و مناقشات واردشده درباره هریک پرداخته شده است. در مسئله نخست اقوال مطرح گردیده و در مسئله دوم، هریک به ترتیب، مورد بررسی و نقد قرار گرفته است. این اقوال مربوط به مسلم بن حجاج (صاحب صحیح مسلم) (متوفی 261ق)، نووی (متوفی 676ق)، ابن ابی‌الحدید معتزلی (متوفی 656ق)، حلبی (متوفی 1044ق)، حاکم نیشابوری (متوفی 405ق) و ابن حجر عسقلانی (متوفی 582ق) است.[۹]

    در مبحث چهارم، پس از بررسی اقوال واردشده پیرامون ولادت حکیم بن حزام در کعبه، به این نتیجه رسیده شده است که سرچشمه انتشار چنین روایاتی در جامعه اسلامی، زبیر بن بکار و مصعب بن عبدالله بوده که مخالفت و دشمنی شدیدی با حضرت علی(ع) داشته و به‌منظور تحت‌الشعاع قرار دادن و کم‌رنگ کردن فضیلت ولادت آن حضرت در کعبه، دست به جعل و انتشار چنین اخبار و روایاتی زدند.[۱۰]

    در آخرین مبحث، به بررسی نصوصی پرداخته شده است که بر ولادت حضرت علی(ع) در خانه خدا تأکید داشته و آن را از جمله فضایل مخصوص آن حضرت دانسته است. از جمله موضوعات مهم مطرح‌شده در این مبحث، عبارتند از: حکمت ولادت حضرت علی(ع) در کعبه؛ حکمت‌هایی همچون: تلازم میان کعبه و علی بن ابی‌طالب(ع)؛ تشابه بین امام و بیت الحرام در ارتباط با مردم؛ تحقق امان در التجا و پناه بردن به بیت الحرام و علی بن ابی‌طالب(ع) و تلازم؛ تلازم میان امامت و اقامه نماز؛ تلازم بین اذان و دوران زمین و امامت.[۱۱]

    وضعیت کتاب

    فهرست مطالب به‌همراه فهرست منابع مورد استفاده نویسنده، در انتهای کتاب آمده است.

    در پاورقی‌ها علاوه بر ذکر منابع.[۱۲]، به توضیح برخی از مفردات و مطالب متن، پرداخته شده است.[۱۳]

    پانویس

    1. ر.ک: مقدمه مؤلف، ص13
    2. مقدمه اول، ص7-8
    3. مقدمه دوم، ص9-10
    4. همان، ص12
    5. ر.ک: متن کتاب، ص18
    6. ر.ک: همان، ص22-23
    7. ر.ک: همان، ص31-45
    8. ر.ک: مقدمه مؤلف، ص12
    9. ر.ک: متن کتاب، ص80-89
    10. ر.ک: مقدمه مؤلف، ص13
    11. ر.ک: متن کتاب، ص109-119
    12. ر.ک: پاورقی، ص35
    13. ر.ک: همان، ص37

    منابع مقاله

    مقدمه و متن کتاب.


    وابسته‌ها