امثال و حکم: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    (صفحه ای تازه حاوی «<div class='wikiInfo'> [[پرونده:NUR11385J1.jpg|بندانگش» ایجاد کرد.)
     
    جز (جایگزینی متن - ': ==' به '==')
    خط ۳۸: خط ۳۸:




    == معرفى اجمالى: ==
    == معرفى اجمالى==




    «امثال و حكم» اثر على اكبر دهخدا، به موضوع ضرب المثل‌ها و حكمت‌هاى ادب فارسى است. زمانى كه دهخدا به تدوين لغت‌نامه خود پرداخت يادداشت‌هاى «امثال و حكم» را نيز در لغت‌نامه وارد كرده بود و اعتماد الدوله قراگزلو وزير معارف وقت از ايشان درخواست كرد كه «امثال و حكم» را از يادداشت‌ها مجزا كند و جداگانه منتشر سازد، وى نيز موافقت كرد و يادداشتهاى خود كه حاوى مثل، حكمت، اصطلاح و حتى اخبار و احاديث بود را به‌طور جداگانه منتشر نمود.
    «امثال و حكم» اثر على اكبر دهخدا، به موضوع ضرب المثل‌ها و حكمت‌هاى ادب فارسى است. زمانى كه دهخدا به تدوين لغت‌نامه خود پرداخت يادداشت‌هاى «امثال و حكم» را نيز در لغت‌نامه وارد كرده بود و اعتماد الدوله قراگزلو وزير معارف وقت از ايشان درخواست كرد كه «امثال و حكم» را از يادداشت‌ها مجزا كند و جداگانه منتشر سازد، وى نيز موافقت كرد و يادداشتهاى خود كه حاوى مثل، حكمت، اصطلاح و حتى اخبار و احاديث بود را به‌طور جداگانه منتشر نمود.


    == ساختار: ==
    == ساختار==




    كتاب حاوى مقدمه‌اى از ناشر و متن كتاب است كه مانند كتب لغت به ترتيب حروف الفبا تنظيم شده است.
    كتاب حاوى مقدمه‌اى از ناشر و متن كتاب است كه مانند كتب لغت به ترتيب حروف الفبا تنظيم شده است.


    == گزارش محتوا: ==
    == گزارش محتوا==




    خط ۷۶: خط ۷۶:
    در پايان هر يك از مجلدات كتاب فهرست اسماء رجال و كتب، امكنه و طوائف، و... به تفكيك آمده شده است.
    در پايان هر يك از مجلدات كتاب فهرست اسماء رجال و كتب، امكنه و طوائف، و... به تفكيك آمده شده است.


    == منبع مقاله: ==
    == منبع مقاله==




    خط ۸۷: خط ۸۷:
    [[رده:زبان و ادبیات فارسی]]
    [[رده:زبان و ادبیات فارسی]]
    [[رده:ادبیات فارسی]]
    [[رده:ادبیات فارسی]]

    نسخهٔ ‏۱۴ اکتبر ۲۰۱۶، ساعت ۰۴:۱۶

    امثال و حکم
    نام کتاب امثال و حکم
    نام های دیگر کتاب
    پدیدآورندگان دهخدا، علی‌اکبر (نويسنده)
    زبان فارسی
    کد کنگره ‏PIR‎‏ ‎‏3996‎‏ ‎‏/‎‏د‎‏9‎‏الف‎‏8
    موضوع ضرب المثل‏های ایرانی

    ضرب المثل‏های فارسی

    ناشر امير کبير
    مکان نشر تهران - ایران
    سال نشر 1383 هـ.ش
    کد اتوماسیون AUTOMATIONCODE11385AUTOMATIONCODE


    معرفى اجمالى

    «امثال و حكم» اثر على اكبر دهخدا، به موضوع ضرب المثل‌ها و حكمت‌هاى ادب فارسى است. زمانى كه دهخدا به تدوين لغت‌نامه خود پرداخت يادداشت‌هاى «امثال و حكم» را نيز در لغت‌نامه وارد كرده بود و اعتماد الدوله قراگزلو وزير معارف وقت از ايشان درخواست كرد كه «امثال و حكم» را از يادداشت‌ها مجزا كند و جداگانه منتشر سازد، وى نيز موافقت كرد و يادداشتهاى خود كه حاوى مثل، حكمت، اصطلاح و حتى اخبار و احاديث بود را به‌طور جداگانه منتشر نمود.

    ساختار

    كتاب حاوى مقدمه‌اى از ناشر و متن كتاب است كه مانند كتب لغت به ترتيب حروف الفبا تنظيم شده است.

    گزارش محتوا

    در پيشگفتار كتاب پس از توضيح شيوه نگارش كتاب و اهميت موضوع آن، شرحى حالى از دهخدا و آثار او به اختصار آمده است.

    كتاب مشتمل بر حدود سى هزار عنوان ضرب المثل، حكمت، اصطلاح و كنايه است و نزديك به ده هزا مثل يا حكمت و كنايه و اصطلاح به عنوان نظير و مرادف آمده و عنوان نيافته است.

    دهخدا در تاليف خود بيش از هزار عبارت عربى آورده است كه بيش‌تر آيات قرآن و احاديث نبوى و كلمات منسوب به امامان شيعه و امثال و نظاير آن‌ها است. مولف مفهوم ضرب‌المثل را با مفهوم كلمات كوتاه حكيمانه و اخلاقى درهم آميخته است.دهخدا 45 هزار بيت از شاعران كلاسيك مانند: فردوسى، سعدى، نظامى و جلال الدين رومى در كتاب خود آورده است. بيش‌تر اين بيت‌ها شكل‌هاى گوناگون يك ضرب المثل است كه هر شاعرى به سليقه خود و با بيانى خاص به نظم در آورده است.

    وى از منابع مختلفى در تنظيم كتاب استفاده كرده كه از آن جمله است:

    1- مجموعه «امثال ميدانى» كه در سده پنجم هجرى به زبان عربى تاليف شده است. دهخدا از اين كتاب نزديك به هزار ضرب المثل عربى بر گرفته و به مجموعه خود وارد كرده است.

    2- «مجموعه مختصر امثال» چاپ هندوستان كه يكصد ضرب المثل از آن اقتباس كرده است.

    3- «جامع التمثيل» كه در هند و در سده 11هجرى چاپ شده و دهخدا نزديك به سيصد مثل از آن در كتاب خود آورده است.

    4- «شاهد صادق» كه يك مجموعه هندى است و دهخدا توجه ويژه‌اى به آن نداشته و به نقل از چند مثال از آن بسنده كرده است.

    گروهى بر كتاب خرده گرفتند كه عنوان كتاب «امثال و حكم» است ولى در طى آن اصطلاحات و كنايات و اخبار و احاديث و كلمات ديگرى كه مثل نيستند وارد شده است. دهخدا بر اين خرده‌گيرى چنين پاسخ گفته است كه اگر عنوان كتاب «امثال و حكم و مصطلاحات و كنايات و اخبار و احاديث و...» يا نظير آن انتخاب مى‌گرديد، عنوانى دراز مى‌شد و احتراز از آن واجب بود و از او به عنوان مختصر «امثال و حكم» اكتفا شد. راه ديگر اين بوده است كه آن اصطلاحات و ... حذف شود و طبيعى است كه آن حذف، پاسخگوى خرده‌گيران مى‌توانست باشد؛ اما محروميت خوانندگان از فوايد آنها جبرانى نمى‌توانست داشته باشد.

    دهخدا به پيروى از رسم و شيوه شاعران و نويسندگان قديم ايران، ضرب المثلها را نه به صورتى‌كه در زبان مردم بوده، بلكه به صورتى‌كه در كتاب‌ها و ديوان‌ها آمده نقل كرده است. چنان كه گويى اصلاً درصدد گردآورى فولكلور (فرهنگ و دانش عامه) نبوده، بلكه قصد داشته كه شعرها و كلمات اخلاقى و پندآموز را در يك‌جا گرد آورد. از اين رو است كه ضرب المثلها در كتاب او مقام دوم را گرفته و اغلب تنها به عنوان مرادف امثال و حكم ادبى ذكر گرديده است.

    وضعيت كتاب:

    در پايان هر يك از مجلدات كتاب فهرست اسماء رجال و كتب، امكنه و طوائف، و... به تفكيك آمده شده است.

    منبع مقاله

    مقدمه و متن كتاب


    پیوندها

    مطالعه کتاب امثال و حکم در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور