ایمان

ایمان
پدیدآوران	دستغیب، سید عبدالحسین (نویسنده)
ناشر	جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، دفتر انتشارات اسلامی
مکان نشر	قم - ایران
سال نشر	1387 ش
چاپ	2
شابک	‎978-964-470-809-1
موضوع	ایمان (اسلام) ایمان (اسلام) - احادیث ایمان (اسلام) - جنبه‌های قرآنی
زبان	فارسی
تعداد جلد	1
کد کنگره	‏BP‎‏ ‎‏225‎‏ ‎‏/‎‏د‎‏5‎‏الف‎‏9‎‏
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

ايمان، مجموعه سخنرانى‌هاى عبدالحسين دستغيب (در سه ماه مبارک رمضان) درباره ايمان و آثار و شيوه پيدايش آن با استفاده از قرآن و روايات است كه گردآورى و منتشر شده است.

كتاب حاوى سى و هشت گفتار است كه مى‌توان آن‌را در سه بخش اساسى تقسيم كرد:

بخش نخست، عنوان بحث روايت شريف در كتاب اصول كافى است كه حضرت اميرالمؤمنين عليه‌السّلام در پاسخ از «ايمان» آن را متّكى به چهار ستون مى‌داند؛ يعنى براى پيدا شدن بناى ايمان، اين چهار ستون لازم است: صبر، يقين، عدل و جهاد.

آنگاه هركدام از اين ستونها را نيز بر چهار شعبه و بخش تقسيم نموده و آثار و نتايج آن را يادآور مى‌شود.

درباره ستون نخستين كه «صبر» است، مى‌فرمايد چهار شعبه دارد: شوق، ترس، زهد و انتظار. هركس به بهشت اميدوار است، از شهوات دنيا كنده مى‌شود. و هركس از آتش دوزخ ترسيد، از گناهان پرهيز مى‌كند؛ چون سختى عذاب را باور كرده است. و آن‌كس كه در دنيا زهد ورزيده و به خوشى‌هاى زودگذر آن، دل نبست، در نتيجه مصيبت‌ها و سختى‌ها برایش آسان مى‌گردد. اصل دنيا چيست تا خوشى‌ها و سختى‌هایش چه باشد، به آنچه به او داده شده دلخوش نمى‌گردد و از آنچه از او گرفته شده غمگين نمى‌گردد.

آن كس كه انتظار مرگ را داشته باشد، به سوى خيرات مى‌شتابد؛ زيرا مى‌فهمد كه هر لحظه از سرمايه عمر، كم شده و گامى به سوى مرگ نزدیک تر مى‌گردد. كم شدن عمر، قطعى و باقيمانده آن مشکوک است، لذا در خيرات، پيشى مى‌گيرد و هر لحظه دنبال رحمت و بخشش خداوندى مى‌گردد

آن‌گاه على عليه‌السّلام مى‌فرمايد: يقين نيز چهار رشته دارد: زيركى، سنجش درست، درك عبرت و توجّه به روش پيشينيان.

هركس زيركى يافت، «حكمت» را شناخته است و كسى كه حكمت را دريافت، از عبرت برخوردار مى‌گردد و كسى كه از عبرت برخوردار گرديد، روش گذشتگان را در مى‌يابد، پس مثل اين است كه با آنان زندگى كرده و عمر دوباره نموده است. به آنان كه رستگار شدند مى‌نگرد كه چرا و به چه چيز رستگار شدند و راه آنان را دنبال مى‌نمايد و به آنان كه هلاك شدند مى‌نگرد كه چرا و به واسطه چه چيزى هلاك شدند و از آن دورى مى‌نمايد؛ بديهى است آنان كه هلاك شدند به خاطر گناه و آنان كه رستگار شدند، به بركت اطاعت از حق بوده است.

سپس حضرت مى‌فرمايد: عدل نيز چهار رشته دارد: فهم عميق و دانش فراوان، شكوفه شدن حكم و بستان بردبارى؛ هركس فهم عميق يافت، همه دانش را مى‌شكافد و هركس دانش را يافت، دستورها و حكمت‌هاى آن را مى‌شناسد و آن كس كه بردبار شد، در كار خود كوتاهى نكرده، ميان مردم به نيكى زندگى مى‌نمايد.

دومين قسمت اين كتاب عزيز را بحث پيرامون سوره «و العصر» تشكيل مى‌دهد (گفتار ششم به بعد)؛ خداوند سوگند ياد مى‌فرمايد كه همه آدميان در زيانكارى هستند جز مؤمنين كه كارهاى شايسته بجاى آورده و سفارش به حق و بردبارى مى‌نمايند.

در اين بخش، براى خوانندگان اين كتاب، واضح مى‌شود كه تا حقيقت ايمان نيايد، چگونه زندگى انسان، جز زيانكارى و ضايع شدن سرمايه عمر نيست و تا عمل صالح نباشد، انسان به جايى نمى‌رسد.

آن‌گاه سفارش به حق، يا امر به معروف و نهى از منكر را عنوان قرار داده و در خاتمه، به صبر و اقسام آن اشاره مى‌كند: صبر بر طاعت، واجبات و مستحبّات و صبر در منهيّات، محرّمات و مكروهات و سپس صبر در برابر مصيبتها و ناملايمات و با زبانى رسا و قابل درك براى عموم اهمّيّت صبر را مى‌رساند و مى‌فهماند كه به راستى نسبت صبر به ايمان چون نسبت سر است به بدن و مؤمن بدون صبر، مؤمن نخواهد بود.

سومين بخش كتاب را شرح و تفسير آيه شريفه از سوره حديد تشكيل مى‌دهد كه مى‌فرمايد:

«آيا نرسيده است براى كسانى كه به ايمان گرويدند زمانى كه دلهایشان براى ياد خدا و آنچه از حق فرو فرستاده است، خاشع گردد و مانند كسانى كه پيش از ايشان به آنان كتاب داده شد نباشد، پس آرزوها بر آنان دراز گرديده، پس دلهایشان سخت شد و بيشتر آنان فاسقان هستند».

از اين آيه شريفه چنين نتيجه گرفته شده كه حقيقت «ايمان»، همان خشوع دل براى خدا و آنچه مربوط به خداست و ايمان در دل خاشع جا مى‌كند، آرزوهاى دور و دراز موجب قساوت و سختى دل مى‌گردد كه ديگر در آن دل ايمان پيدا نمى‌شود؛ مانند زمين سختى كه قابل زراعت نيست.

منابع مقاله

پيشگفتار كتاب