نمایش مبدأ برای بلاغت (معانی، بیان و بدیع)

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR33265J1.jpg
| عنوان =بلاغت (معانی، بیان و بدیع)
| عنوان‌های دیگر =معاني، بيان و بديع
| پدیدآوران = 
[[محمدي، محمد حسين]] (نويسنده)
|-
| data-type="language" | فارسی
| کد کنگره =‏‎‏PIR‎‏ ‎‏3356‎‏ ‎‏/‎‏م‎‏28‎‏ ‎‏ب‎‏8* 
| موضوع =
بديع 
معاني و بيان 
| ناشر = 
زوار
| مکان نشر = ايران - تهران
| سال نشر = |مجلد1: 1387ش , 

| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE33265AUTOMATIONCODE
| چاپ =1
| شابک =978-964-401-342-3
 | تعداد جلد =1
| کد پدیدآور =
| پس از =
| پیش از =
}}
'''بلاغت (معانی، بیان و بدیع)'''، اثر محمدحسین محمدی، به زبان فارسی، درباره علم بلاغت است که در عصر حاضر نوشته شده است.

==ساختار==
کتاب حاضر، شامل چهار بخش است: بخش اول در مورد معانی، دوم در مورد علم بیان و بخش سوم در مورد علم بدیع است و در بخش چهارم به ذکر تمریناتی برای دانش‎پژوهان پرداخته است.

==گزارش محتوا==
در بخش اول که در مورد علم معانی است، به مباحثی در مورد اسناد خبری، احوال مسندالیه، احوال مسند، احوال متعلقات فعل، قصر و حصر، انشا، وصل و فصل، ایجاز، اطناب و مساوات پرداخته شده است. نویسنده در ابتدای این فصل به تعریف علم معانی پرداخته و اشاره می‎کند که معانی دانشی است که به یاری آن چگونگی مطابقت کلام با مقتضای حال و مقام شنونده و خواننده بررسی می‎شود<ref>ر.ک: متن کتاب، ص15</ref>.

موضوع علم معانی از نظر نویسنده، بررسی جمله‎ها از نظر معانی ثانویه است<ref>ر.ک: همان</ref>.

وی در مورد وجه تسمیه این علم به معانی اشاره می‎کند که چون در این علم، سخن از معانی ثانویه و مجازی جمله‎هاست، آن را معانی نامیده‎اند. همچنین از سابقه تاریخی این علم در غرب اشاره می‎کند که به افلاطون و بحث‎های او در باب خطابه می‎رسد<ref>ر.ک: همان، ص16</ref>.

در ادامه بعضی از کتاب‎های معانی را ذکر کرده؛ همچنین از زمان تألیف و مؤلفین آنها نیز نام برده است. وی کتب عربی و فارسی را دسته‎بندی کرده است<ref>ر.ک: همان، ص17-18</ref>.

وی برای هر بحث، مثال‎هایی از کتب ادبیات فارسی و شاعرانی معروف، چون [[حافظ، شمس‌الدین محمد|حافظ]] و [[سعدی، مصلح بن عبدالله|سعدی]] و [[خاقانی، علی بن حسین|خاقانی]] ذکر نموده است.

در بخش بعدی به علم بیان پرداخته و در ابتدا به تعریف آن اشاره نموده و چنین می‎گوید: بیان در لغت کشف و توضیح است و در اصطلاح ادبی عبارت است از ادای معنای واحد به طرق مختلف؛ به این شرط که همگی مبتنی بر تخییل باشند. پس در بیان، بحث بر سر این است که یک معنی را به چند صورت و از چند راه مطرح کنیم<ref>ر.ک: همان، ص71</ref>.

در ادامه به سابقه تاریخی علم بیان اشاره می‎کند و شروع آن را به زمان نوشته‎های [[ارسطو]] می‎رساند که در بخش سوم از کتاب خطابه‎ی خود، از حقیقت، مجاز، استعاره و تشبیه سخن گفته و به این ترتیب باب بحث‎های بیانی در غرب و بلکه در جهان را برای نخستین بار گشوده است. پس از وی در قرن‎های دوم و سوم و تحث تأثیر او از طرفی و بحث‎های تفسیر و درک قرآن از طرف دیگر، علمای اسلامی به نوشتن کتاب‎هایی پرداختند که در کنار مسائل علم معانی، به بحث‎های بیانی هم توجهی صورت می‎گرفت<ref>ر.ک: همان، ص73</ref>.

به دنبال این بحث، از کتب عربی و فارسی‎ای که در زمینه‎ی علم بیان نوشته شده، نام می‎برد. سایر مباحث این بخش، همانند سایر کتبی است که در مورد علم بیان نوشته شده است.

در بخش سوم، به تعریف علم بدیع پرداخته و اشاره می‎کند که این علم یکی از شاخه‎های سه‎گانه علم بلاغت است و بدیع در لغت، به دو صورت فاعلی (نوآورنده) و مفعولی (نوآورده‎شده) معنا شده است و موضوع آن طرح مباحث و هنرهایی است که سبب آرایش و زینت کلام می‎شود<ref>ر.ک: همان، ص121</ref>.

سپس از سابقه تاریخی این علم سخن گفته و اشاره می‎کند که این علم، علمی مستقل نبوده و در زبان فارسی و عربی ابتدا کتابی جداگانه در این باب به رشته تحریر کشیده نشده است. در ادامه همانند بخش‎های قبلی کتاب، کتب فارسی و عربی‎ای را که درباره علم بدیع نوشته شده است، ذکر می‎کند<ref>ر.ک: همان، ص122-124</ref>.

به دنبال آن، این بخش را به دو بحث صنایع لفظی و معنوی تقسیم نموده و همانند سایر کتب بدیع، به مباحث مطرح در این علم می‎پردازد.

در پایان کتاب نیز تمریناتی را برای این سه علم ذکر کرده است. به دنبال آن، پاسخ‎های تمرینات داده شده است.

==وضعیت کتاب==
پاورقی‎های کتاب، مربوط به ذکر اسانید می‎باشد.

فهرست مطالب کتاب، در ابتدای آن ذکر شده است.

در انتهای کتاب، برخی از منابع کتاب ذکر گردیده است.

==پانویس ==
<references />

==منابع مقاله==
مقدمه و متن کتاب.


== وابسته‌ها ==

[[آئین بلاغت: شرح مختصر المعانی]]

[[در قلمرو بلاغت]]

[[أساس البلاغة]]

[[أسرار البلاغة في علم البيان]]


 
[[رده:کتاب‌شناسی]]
 
[[رده:زبان‌شناسی، علم زبان]]
 
[[رده:زبان و ادبیات شرقی (آسیایی)]]
 
[[رده:زبان و ادبیات فارسی]]
 
[[رده:زبانها و ادبیات ایرانی]]

[[رده: 25 آبان الی 24 آذر]]