تحديد الكر بحسب الوزن و المساحة: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
جز (جایگزینی متن - 'رده: آبان (98)' به '') |
||
| (۱۰ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱۱: | خط ۱۱: | ||
| زبان = عربی | | زبان = عربی | ||
| کد کنگره = BP 183/5 /ي4 ع40234 | | کد کنگره = BP 183/5 /ي4 ع40234 | ||
| موضوع = فقه جعفري - قرن 14، خويي، ابو القاسم، 1278 - 1371. دروس في فقه الشيعه - نقد و تفسير، | | موضوع = فقه جعفري - قرن 14، خويي، ابو القاسم، 1278 - 1371. دروس في فقه الشيعه - نقد و تفسير، یزدی، محمدکاظم بن عبدالعظیم، 1247؟ - 1338؟ق. العروه الوثقي - نقد و تفسير | ||
| ناشر = دفتر نشر کريمه (عليها السلام) | | ناشر = دفتر نشر کريمه (عليها السلام) | ||
| خط ۲۳: | خط ۲۳: | ||
| تعداد جلد = 1 | | تعداد جلد = 1 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور = 36237 | | کتابخانۀ دیجیتال نور = 36237 | ||
| کتابخوان همراه نور =19869 | |||
| کد پدیدآور = 13، 1778، 23121 | | کد پدیدآور = 13، 1778، 23121 | ||
| پس از = | | پس از = | ||
| خط ۲۸: | خط ۲۹: | ||
}} | }} | ||
این | '''تحديد الكر بحسب الوزن و المساحة'''، حواشی و تعلیقات [[خرازی، سید محسن|آیت‌الله سید محسن خرازی]] (معاصر) است بر افادات [[خویی، سید ابوالقاسم|آیت‌الله سید ابوالقاسم خویی]] (متوفی 1413ق) با موضوع فقه امامی که به زبان عربی در یک جلد در قالب کتاب منتشر شده است. در این رساله، اندازه «کُرّ» در شرع به لحاظ وزن و مساحت، مشخص شده است. این کتاب به تصحیح [[جعفری، علیرضا|سید علیرضا جعفری]] توسط دفتر نشر کریمه چاپ شده و همو مقدمه‌ای سودمند بر کتاب نوشته است. این تعلیقات در مبحث کر، گزیده‌ای از مواردی است که [[خرازی، سید محسن|سید محسن خرازی]] بر کتاب «دروس في فقه الشيعة» داشته و آماده چاپ شده تا نمونه‌ای برای سایر تعلیقه‌هایش باشد.<ref>ر.ک: مقدمه کتاب، ص12</ref> | ||
از احکام آب‌ها در اسلام این است که هرگاه به‌اندازه کر برسد، با ملاقات نجاسات و متنجسات نجس نمی‌شود، البته این حکم مادامی است که یکی از اوصاف سه‌گانه (رنگ و بو و مزه) آن به‌واسطه نجاست تغییر نیافته باشد. بحث در این اثر درباره مشخص کردن اندازه کُرّ است. نویسنده مشخص کردن اندازه کُرّ را در این کتاب در دو قالب وزن و مساحت، بررسی می‌کند. در این راستا، نظر مشهور و آیت‌الله خویی و اشکالات [[خرازی، سید محسن|سید محسن خرازی]] بر آن، بیان می‌شود. | |||
==اندازه کُرّ به وزن== | |||
مشهور فقها باور دارند که حدّ کرّ به وزن «1200 رطل عراقی» است و عمده مستندشان در این مبحث دو روایت است: روایت مرسله ابن ابی عمیر که دلالت دارد بر اینکه کرّ هزار و دویست رطل است و صحیحه محمد بن مسلم که دلالت دارد که کرّ شش‌صد رطل است که رطل در روایت اول بر رطل عراقی و در روایت دوم بر رطل مکی (که دو برابر رطل عراقی است) حمل می‌شود. کلام در اینجا میان کیفیت جمع میان این دو روایت است. [[خویی، سید ابوالقاسم|سید خویی]] رفع اجمال هرکدام از این دو روایت را به‌صراحت دیگری، موجه دانسته است ولی استاد خرازی بر ایشان ایراد گرفته که عدد به نسبت به هرکدام از طرفین صریح است و صراحت هرکدام را به یک‌طرف اختصاص دادن، وجهی ندارد. محقق همدانی نیز میان این دو با جمع مذکور، جمع کرده است ولی با این ادعا که این جمع، جمع عرفی است و از باب حمل مجمل است بر مبیّن. استاد خرازی بر وی هم ایراد گرفته که این جمع از جهت قدر متیقن است و ازاین‌رو جمع دلالی نیست پس با احتمال توافقشان در واقع، حکم متعارضین از اخبار بر آن‌ها بار نمی‌شود. پس لازم در این صورت عدم رفع ید از ادله انفعال است مگر در مواردی که خروجش از آن معلوم است؛ و ازآنجاکه اجماعی بر «1200 رطل عراقی» وجود ندارد (چون برخی از قدمای فقها معتقد به رطل مدنی شده‌اند) و همچنین قولی بر اعتبار «1200 رطل مکی» نداریم، مقتضای احتیاط، عدم رفعید از اخبار انفعال به کمتر از «1200 رطل مدنی» است.<ref>ر.ک: همان، ص10</ref> | |||
==اندازه کُرّ به مساحت== | |||
مشهور معتقدند، حد کر به مساحت، به‌اندازه‌ای است که به 42 و هفت‌هشتم وجب برسد. مستند آنان موثقه ابوبصیر است و می‌گویند این روایت دلالت بر ابعاد ثلاثه دارد. [[خویی، سید ابوالقاسم|محقق خویی]] دراین‌ارتباط از جهت سند و دلالت بر این روایت اشکال کرده است و سید محسن خرازی به اشکال ایشان پاسخ داده است. [[خویی، سید ابوالقاسم|سید خویی]] برای اثبات مختارش (اینکه حد کرّ چیزی است که حاصل‌ضربش به 27 وجب برسد) بر روایات استدلال کرده با این استظهار که دایره از حاصل‌ضرب برای تحدید وسعت و حجم سطح آب، در یک بُعد انجام می‌گیرد و برای این امر استدلال آورده که دایره، سعه واحد دارد برخلاف سایر سطوح؛ زیرا جمیع خطوط ممتده از محیطش به مرکز، مساوی است؛ به‌خلاف بقیه سطوح که این‌چنین نیستند حتی مربع که اضلاعش متساوی است. [[خرازی، سید محسن|سید محسن خرازی]] بر ایشان ایراد گرفته که تا زمانی که خطوط وارده از محیط به محیط، مقید به مرورش بر مرکز نشود، تحدید به بُعد واحد شاهد بر این نیست که مقصود، دایره است و مفروض هم عدم تقیید است. با این حساب ترجیحی بر دایره بر مربع نیست و ازاین‌رو روایت دلالت بر این ندارد که حد کُرّ مقداری باشد که حاصل‌ضربش 27 وجب باشد. بلکه مردد میان مقداری خواهد بود که حاصلش 27 وجب باشد و مقداری که حاصلش 36 وجب باشد. پس این روایات معارض با موثقه ابوبصیر هستند. [[خرازی، سید محسن|سید محسن خرازی]] بحث مفصلی دراین‌ارتباط مطرح می‌کند و درنهایت به قول مشهور فقها، معتقد می‌شود. به‌هرحال مطالب مهم و سودمندی در مطالعه این مباحث وجود دارد که خواننده را به مطالعه آن توصیه می‌کنیم.<ref>ر.ک: همان، ص11</ref> | |||
==پانویس== | |||
<references/> | |||
==منابع مقاله== | |||
مقدمه کتاب. | |||
== وابسته‌ها == | == وابسته‌ها == | ||
| خط ۳۹: | خط ۵۳: | ||
[[رده:فقه مذاهب]] | [[رده:فقه مذاهب]] | ||
[[رده:فقه شیعه]] | [[رده:فقه شیعه]] | ||
نسخهٔ ۱۴ ژوئن ۲۰۲۰، ساعت ۱۷:۲۶
| تحديد الكر بحسب الوزن و المساحة | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | خویی، سید ابوالقاسم (نويسنده)
خرازی، سید محسن (مصحح) جعفری، علیرضا (مصحح) |
| ناشر | دفتر نشر کريمه (عليها السلام) |
| مکان نشر | ايران - قم |
| سال نشر | 1419ق |
| موضوع | فقه جعفري - قرن 14، خويي، ابو القاسم، 1278 - 1371. دروس في فقه الشيعه - نقد و تفسير، یزدی، محمدکاظم بن عبدالعظیم، 1247؟ - 1338؟ق. العروه الوثقي - نقد و تفسير |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP 183/5 /ي4 ع40234 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
تحديد الكر بحسب الوزن و المساحة، حواشی و تعلیقات آیت‌الله سید محسن خرازی (معاصر) است بر افادات آیت‌الله سید ابوالقاسم خویی (متوفی 1413ق) با موضوع فقه امامی که به زبان عربی در یک جلد در قالب کتاب منتشر شده است. در این رساله، اندازه «کُرّ» در شرع به لحاظ وزن و مساحت، مشخص شده است. این کتاب به تصحیح سید علیرضا جعفری توسط دفتر نشر کریمه چاپ شده و همو مقدمه‌ای سودمند بر کتاب نوشته است. این تعلیقات در مبحث کر، گزیده‌ای از مواردی است که سید محسن خرازی بر کتاب «دروس في فقه الشيعة» داشته و آماده چاپ شده تا نمونه‌ای برای سایر تعلیقه‌هایش باشد.[۱]
از احکام آب‌ها در اسلام این است که هرگاه به‌اندازه کر برسد، با ملاقات نجاسات و متنجسات نجس نمی‌شود، البته این حکم مادامی است که یکی از اوصاف سه‌گانه (رنگ و بو و مزه) آن به‌واسطه نجاست تغییر نیافته باشد. بحث در این اثر درباره مشخص کردن اندازه کُرّ است. نویسنده مشخص کردن اندازه کُرّ را در این کتاب در دو قالب وزن و مساحت، بررسی می‌کند. در این راستا، نظر مشهور و آیت‌الله خویی و اشکالات سید محسن خرازی بر آن، بیان می‌شود.
اندازه کُرّ به وزن
مشهور فقها باور دارند که حدّ کرّ به وزن «1200 رطل عراقی» است و عمده مستندشان در این مبحث دو روایت است: روایت مرسله ابن ابی عمیر که دلالت دارد بر اینکه کرّ هزار و دویست رطل است و صحیحه محمد بن مسلم که دلالت دارد که کرّ شش‌صد رطل است که رطل در روایت اول بر رطل عراقی و در روایت دوم بر رطل مکی (که دو برابر رطل عراقی است) حمل می‌شود. کلام در اینجا میان کیفیت جمع میان این دو روایت است. سید خویی رفع اجمال هرکدام از این دو روایت را به‌صراحت دیگری، موجه دانسته است ولی استاد خرازی بر ایشان ایراد گرفته که عدد به نسبت به هرکدام از طرفین صریح است و صراحت هرکدام را به یک‌طرف اختصاص دادن، وجهی ندارد. محقق همدانی نیز میان این دو با جمع مذکور، جمع کرده است ولی با این ادعا که این جمع، جمع عرفی است و از باب حمل مجمل است بر مبیّن. استاد خرازی بر وی هم ایراد گرفته که این جمع از جهت قدر متیقن است و ازاین‌رو جمع دلالی نیست پس با احتمال توافقشان در واقع، حکم متعارضین از اخبار بر آن‌ها بار نمی‌شود. پس لازم در این صورت عدم رفع ید از ادله انفعال است مگر در مواردی که خروجش از آن معلوم است؛ و ازآنجاکه اجماعی بر «1200 رطل عراقی» وجود ندارد (چون برخی از قدمای فقها معتقد به رطل مدنی شده‌اند) و همچنین قولی بر اعتبار «1200 رطل مکی» نداریم، مقتضای احتیاط، عدم رفعید از اخبار انفعال به کمتر از «1200 رطل مدنی» است.[۲]
اندازه کُرّ به مساحت
مشهور معتقدند، حد کر به مساحت، به‌اندازه‌ای است که به 42 و هفت‌هشتم وجب برسد. مستند آنان موثقه ابوبصیر است و می‌گویند این روایت دلالت بر ابعاد ثلاثه دارد. محقق خویی دراین‌ارتباط از جهت سند و دلالت بر این روایت اشکال کرده است و سید محسن خرازی به اشکال ایشان پاسخ داده است. سید خویی برای اثبات مختارش (اینکه حد کرّ چیزی است که حاصل‌ضربش به 27 وجب برسد) بر روایات استدلال کرده با این استظهار که دایره از حاصل‌ضرب برای تحدید وسعت و حجم سطح آب، در یک بُعد انجام می‌گیرد و برای این امر استدلال آورده که دایره، سعه واحد دارد برخلاف سایر سطوح؛ زیرا جمیع خطوط ممتده از محیطش به مرکز، مساوی است؛ به‌خلاف بقیه سطوح که این‌چنین نیستند حتی مربع که اضلاعش متساوی است. سید محسن خرازی بر ایشان ایراد گرفته که تا زمانی که خطوط وارده از محیط به محیط، مقید به مرورش بر مرکز نشود، تحدید به بُعد واحد شاهد بر این نیست که مقصود، دایره است و مفروض هم عدم تقیید است. با این حساب ترجیحی بر دایره بر مربع نیست و ازاین‌رو روایت دلالت بر این ندارد که حد کُرّ مقداری باشد که حاصل‌ضربش 27 وجب باشد. بلکه مردد میان مقداری خواهد بود که حاصلش 27 وجب باشد و مقداری که حاصلش 36 وجب باشد. پس این روایات معارض با موثقه ابوبصیر هستند. سید محسن خرازی بحث مفصلی دراین‌ارتباط مطرح می‌کند و درنهایت به قول مشهور فقها، معتقد می‌شود. به‌هرحال مطالب مهم و سودمندی در مطالعه این مباحث وجود دارد که خواننده را به مطالعه آن توصیه می‌کنیم.[۳]
پانویس
منابع مقاله
مقدمه کتاب.