نمایش مبدأ برای تعلیقات آیت‌الله سید موسی شبیری زنجانی بر اصحاب اجماع

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR55443J1.jpg
| عنوان =‏
| عنوان‌های دیگر =
| پدیدآوران = 
[[شبیری زنجانی، موسی]] (نويسنده)

| زبان =عربی
| کد کنگره =‏
| موضوع =

| ناشر = 

| مکان نشر =
| سال نشر = 

| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE55443AUTOMATIONCODE
| چاپ =
| شابک =
| تعداد جلد =4
| کتابخانۀ دیجیتال نور =
| کتابخوان همراه نور =55443
| کد پدیدآور =00343
| پس از =
| پیش از =
}} 
'''تعلیلقات آیت‌الله سید موسی شبیری زنجانی بر اصحاب اجماع'''، حواشی و تعلیقات رجالی بزرگ معاصر، [[شبیری زنجانی، موسی|آیت‌الله شبیری زنجانی]] بر اثر دیگرش «أصحاب الإجماع» است. اسناد اصحاب اجماع با تعیین راوی و مروی‎عنه، از فهارس رجالی است که سال‎ها وقت و تلاش طاقت‎فرسا برای تهیه آن صرف کرده‌اند. 
 
==ساختار== 
کتاب، مشتمل بر چهار جزء است که در آنها به‌ترتیب، اسناد روایات جمیل بن دراج، عبدالله بن مسکان، صفوان بن یحیی و یونس بن عبدالرحمن ذکر شده است. کمترین تعلیقات مربوط به جمیل بن دراج با 33 صفحه و بیشترین تعلیقات درباره صفوان بن یحیی با 110 صفحه است. 

شیوه نگارش بدین ‎صورت است که ابتدا نام کتابی که سند در آن ذکر شده با شماره جلد و صفحه و در صورت وجود رقم، رقم و مسلسل ارائه شده است. پس از آن سند ذکر شده است و در ذیل صفحات به تعلیقه اشاره شده است. 

==گزارش محتوا==
کتاب «أصحاب الإجماع»، مشتمل بر ترتیب اسناد و بر اساس راوی و مروی‎عنه هریک از اصحاب اجماع به‌طور مستقل است.
در مرحله اوّل، مؤلّف اسناد اصحاب اجماع را در 21 نفر و در سه طبقه فهرست و دسته‌بندی نموده است. البته اصحاب اجماع، در اصل، شامل سه دسته شش‎نفره و در مجموع، هیجده نفرند؛ امّا در مورد حسن بن محبوب از طبقه سوم، اختلاف است. عدّه‌ای به‌جای وی، حسن بن علی بن فضّال و فضالة بن ایوب را از اصحاب اجماع می‌دانند و عدّه‌ای به‌جای حسن بن علی بن فضّال، عثمان بن عیسی را از اصحاب اجماع می‌دانند. در همین مورد، در «اختيار معرفة الرجال» (ص 556، ش1050) آمده است: «... و قال بعضهم مكان الحسن بن محبوب: الحسن بن علي بن فضّال و فضالة بن أيوب و قال بعضهم مكان ابن فضّال: عثمان بن عيسی». 

به همین دلیل، مؤلّف اسناد روایات موارد اختلاف را هم مرتّب کرده و ارائه نموده است. همچنین در طبقه اوّل اصحاب اجماع، از ابوبصیر اسدی نام برده شده و عدّه‌ای وی را ابوبصیر لیث مرادی دانسته‌اند. مؤلّف، در ذیل عنوان «ابوبصیر» در مرحله اوّل، اسناد ابوبصیر اسدی و پس از آن اسناد ابوبصیر لیث مرادی را فهرست نموده است. بر همین اساس، عدّه‌ای از اصحاب اجماع را به‌همراه موارد اختلافی، 22 نفر دانسته‌اند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/25399/1/264 ر.ک: طلائیان، رسول، ص264]</ref>‎. 

فهرست اسامی اصحاب اجماع و طبقه آنها عبارتند از: 

طبقه اوّل: زُرارة بن اعین، معروف به خربوذ، برید بن معاویه عجلی، ابوبصیر، فضیل بن یسار و محمّد بن مسلم؛ 

طبقه دوم: جمیل بن درّاج، عبداللَّه بن مسکان، عبداللَّه بن بکیر، حمّاد بن عیسی، حمّاد بن عثمان و ابان بن عثمان؛ 

طبقه سوم: ابن ابی‎عمیر، عبداللَّه بن مغیره، احمد بن محمّد ابی‌نصر، یونس بن عبدالرحمان، صفوان بن یحیی، حسن بن محبوب، حسن بن علی بن فضّال، فضالة بن ایوب و عثمان بن عیسی<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/25399/1/264 ر.ک: همان، ص265-264]</ref>‎. 

مؤلّف، در مورد هریک از اصحاب اجماع، در مرحله اوّل اسناد و طُرُق وی را بر اساس ترتیب الفبایی اسامی راویان و مروی‎عنه وی تنظیم نموده است. در این زمینه، عنوان‌های متعدّد در مورد هر راوی یا مروی‎عنه (شامل نام، نام با لقب، نام با کنیه و...) به همان صورت که در اسناد بوده است، در یک‎ جا دسته‌بندی شده‌اند و به دنبال بیان هر طبقه، نام مصدر مورد مراجعه به‌همراه شماره جلد و صفحه آن، مشخّص شده است.
مؤلّف به‌منظور دستیابی به جمیع اسناد هریک از اصحاب اجماع، به بسیاری از کتاب‌های تفسیری - ‎روایی، حدیثی و رجالی شیعه (که بعضی از آنها چاپ شده و بعضی خطّی‌اند) مراجعه نموده است. در پایان، تفصیل اسناد هر راوی، فهرست اسامی مروی‎عنه او به‌همراه اسامی راویان موجود در آن طریق، فهرست شده‌اند. پس از آن، فهرست اسامی راویان وی ارائه شده‌اند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/25399/1/265 ر.ک: همان، ص265]</ref>‎.
 
شایان توجّه است که به دنبال بیان نام بسیاری از مروی‎عنه‌ها و راویان هر راوی، عناوین متّحد با هر راوی و مروی‎عنه که در اسناد و طُرُق مختلف وارد شده‌اند، با علامت مساوی (=) مشخّص شده‌اند که به شکل طبیعی توحید مختلفات و تمییز مشترکات را در بر دارند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/25399/1/265 ر.ک: همان]</ref>‎. 

در تعلیقات حاضر، اسناد روایات جمیل بن درّاج و عبداللَّه بن مسکان از طبقه دوم اصحاب اجماع و یونس بن عبدالرحمان و صفوان بن یحیی از طبقه سوم مورد بررسی قرار گرفته است. 
در جزء رابع صفحه 58، سند روایت یونس بن عبدالرحمان از داود بن زید ذکر شده و در تعلیقه کتاب چنین نوشته است: و چه‌بسا «داود بن ابی‌یزید یا داود بن زربی» صحیح باشد<ref>ر.ک: متن کتاب، ج4، ص104</ref>‎. 

در بسیاری از اسناد روایات، تصحیفاتی صورت گرفته که در تعلیقات به آنها اشاره شده است؛ به‌عنوان مثال در تعلیقه صفحه 5 از جلد دوم در برخی نسخ به‌جای هاشم، هشام ذکر شده است<ref>ر.ک: همان، ج2، ص9</ref>‎؛ یا «عن» تصحیف به «بن» شده است؛ مانند: «عن يحيی» که تصیف به «بن يحيی» شده است. 

==وضعیت کتاب==
در برخی صفحات، مانند جلد 3، صفحات 19-17 و صفحات 214-212 مطلبی ذکر نشده است.

==پانویس ==
<references/>
	
==منابع مقاله==
# مقدمه و متن کتاب. 
# [https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/25399 طلائیان، رسول، مأخذشناسی رجال شیعه، قم، دارالحدیث، چاپ اول، 1381ش]. 
 
== وابسته‌ها ==
 
[[رده:کتاب‌شناسی]]
 
[[رده:25 آذر الی 24 دی(97)]]

[[رده:سال97-25دی الی24بهمن]]