تهذيب الآثار: الجزء المفقود

تهذيب الآثار: الجزء المفقود، اثر ابوجعفر محمد بن جریر بن یزید طبری (متوفی 310ق/923م)، مفسر و تاریخ‌نگار بلندآوازه ایرانی است. در این اثر، قسمتی از این کتاب که سابقا مفقود بوده، با تحقیق علی‌رضا بن عبدالله بن علی‌رضا، به چاپ رسیده است.

‏تهذيب الآثار: الجزء المفقود
تهذيب الآثار: الجزء المفقود
پدیدآورانطبري، محمد بن جرير , نويسنده محقق : بن عبد الله، علي رضا
عنوان‌های دیگرتهذيب الآثار و تفصيل الثابت عن رسول الله صلي الله عليه و سلم من الأخبار
ناشرسوريه - دمشق : دار المأمون للتراث لبنان - بيروت : دار المأمون للتراث
مکان نشرسوريه - دمشق : دار المأمون للتراث لبنان - بيروت : دار المأمون للتراث
سال نشر1995م , 1416ق
چاپ1
زبانعربي
تعداد جلد2
کد کنگره
‏/ط2 ت901 120 BP

ساختار

کتاب با مقدمه محقق آغاز گردیده و روایات، بدون تبویب و فصل‌بندی خاصی، ارائه شده است.

گزارش محتوا

در مقدمه محقق که در تاریخ 1/1/1416ق، نوشته شده، ابتدا به تعریف کتاب پرداخته شده[۱] و سپس نسخ خطی کتاب، توصیف گردیده است[۲].

«تهذيب الآثار»، مجموعه ناتمامی است که مسندهای عشره مبشره و اهل‌بیت(ع) و بخشی از مسند ابن عباس، در آن فراهم آمده و نویسنده پیش از آنکه آن را به سرانجام رساند، درگذشته است[۳].

این اثر، دربردارنده سه مسند بوده که به‌ترتیب، عبارتند از:

  1. تتمه مسند عبدالرحمن بن عوف[۴].
  2. مسند طلحة بن عبیدالله[۵].
  3. مسند زبیر بن عوام[۶].

در این کتاب، هر حدیث مسندی، همراه شده با انبوهی از روایات مرسل، موقوف، مقطوع و منقطع و طبری از رهگذر این کتاب، درستی آن حدیث را اثبات و کاستی‌هایش را تدارک کرده و طرق آن را بیان نموده و سپس پیامدهای فقهی و اخلاقی آن را روشن ساخته و اختلاف دانشمندان و دلایل هریک را گزارش کرده و واژه‌های نامأنوس آن را شرح داده است. به نظر می‌رسد اگر این کتاب به پایان می‌رسید، به دانشنامه بزرگی در موضوع خود بدل می‌گشت[۷].

وضعیت کتاب

فهرست مطالب در انتهای کتاب آمده و در پاورقی‌ها، علاوه بر ذکر منابع[۸] و توضیح و تشریح معنای برخی از لغات متن[۹]، توضیحات جامع و مفصلی پیرامون جرح و تعدیل روات و صحت و ضعف روایات، ارائه گردیده است[۱۰].

پانویس

  1. ر.ک: مقدمه، ص3
  2. ر.ک: همان، ص5
  3. ر.ک: طباطبایی، سید کاظم، ص140
  4. ر.ک: متن کتاب، ص19-‌204
  5. ر.ک: همان، ص205-‌419
  6. ر.ک: همان، ص421-‌572
  7. ر.ک: طباطبایی، سید کاظم، ص140
  8. ر.ک: پاورقی، ص326
  9. ر.ک: همان، ص333
  10. ر.ک: همان، ص339

منابع مقاله

  1. مقدمه و متن کتاب.
  2. طباطبایی، سید کاظم، «مسندنویسی در تاریخ حدیث»، قم، دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، مرکز انتشارات، چاپ اول، 1377.