حب علي بن أبي‌طالب علیه‌السلام و آثاره الدنيوية و الأخروية
حب علي بن أبي‌طالب علیه‌السلام و آثاره الدنيوية و الأخروية نوشته سعید ابومعاش، از جمله آثاری است که به‌صورت موضوعی، احادیثی را که درباره دوستی اهل‌بیت(ع) و به‌ویژه امیرالمؤمنین علی(ع) نقل شده است را گردآوری کرده است.
| حب علي بن أبي‌طالب علیه‌السلام و آثاره الدنيوية و الأخروية | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | ابومعاش، سعید (نویسنده) |
| ناشر | لسان الصدق |
| مکان نشر | ايران - قم |
| سال نشر | مجلد1: 1385ش |
| چاپ | 1 |
| شابک | 964-2545-19-5 |
| موضوع | احاديث اهل سنت علي بن ابي‌طالب(ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. - فضايل - احاديث |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP 136/9 /الف2ح2 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
ساختار
کتاب مشتمل بر مقدمه‌ای به قلم عبدآل‌محمد و 140 موضوع حدیثی است. در ذیل هر موضوع یک یا چند حدیث با ذکر عنوانی فرعی یا نام راوی و گاه با اشعاری مرتبط ارائه شده است.
احادیث فریقین بیشترین منابع مورد استفاده نویسنده است.
گزارش محتوا
عبدآل‌محمد در مقدمه‌اش روایاتی را در محبت اهل‌بیت گردآوری نموده است؛ از آن جمله حدیثی است که صدوق از امام صادق(ع) روایت کرده است: «کسی که خداوند محبت اهل‌بیت(ع) را به او روزی کند، خیر دنیا و آخرت به او رسانده است. و کسی در بهشتی بودن او شک نکند. همانا حب اهل‌بیت(ع) بیست ویژگی دارد که ده‌تای آن دنیوی و ده‌تای آن مربوط به آخرت است.[۱]
شیخ طوسی و شیخ مفید در کتب أمالی خویش از طبری به سندش از حسن بن معتمر از علی(ع) نقل کرده‌اند که فرمود: «ای حسن! کسی که دوست دارد بداند که محب ما اهل‌بیت است یا نه، قلبش را امتحان کند اگر ولایت ما را دوست دارد همانا دوستدار ماست و اگر ولایت ما را دوست ندارد دشمن ماست.[۲]
در اولین حدیث کتاب، خطیب خوارزمی از ابن عباس نقل کرده که رسول‌الله(ص) فرمود: «اگر مردم بر دوستی علی(ع) اجتماع می‌کردند خداوند عزوجل آتش را خلق نمی‌کرد»[۳]
در ادامه این عنوان، حافظ برسی از کتاب أمالی از رسول‌الله(ص) روایت دیگری را نقل کرده که در انتهای آن خلقت محمد و آل محمد، دلیل خلقت بهشت و جهنم دانسته شده است. سپس به اشعاری از او در محبت علی(ع) اشاره کرده که در کتاب مشارق أنوارالیقین آمده است. در ابیات آخر این قطعه زیبا چنین می‌خوانیم:
| ان حبی لولی المص | طفی عین الکمال | |
| هو زادی فی معادی | و معادی فی مآلی | |
| و به اکمال دینی | و به ختم مقالی |
یعنی حب وصی مصطفی علی(ع) عین کمال، توشه من در قیامت، نهایت آرزوی من، اکمال دین و پایان سخن من است.[۴]
در حدیث دوم با موضوع «حب علی برائت از آتش» چهار حدیث از منابع مختلف گردآوری شده است؛ در سومین حدیث از این مجموعه حافظ بن شیرویه دیلمی همدانی در فردوس الأخبار به نقل از عمر بن خطاب چنین می‌نویسد: رسول‌الله(ص) فرمود: «حب علی برائت از آتش است»[۵]
پس‌ازاین حدیث نیز قطعه شعر دیگری از حافظ برسی در مدح اهل‌بیت(ع) و به‌ویژه امیرالمؤمنین(ع) ذکر شده است.[۶]
در ذیل برخی عناوین تنها یک حدیث ذکر شده است؛ مثلاً در حدیث دوازدهم به نقل از تفسیر الکشف و البیان ابواسحاق ثعلبی به اسناد از جریر بن عبیدالله جبلی از رسول‌الله(ص) نقل کرده که ایشان فرمودند: آگاه باشید کسی که بر حب آل محمد بمیرد شهید مرده است؛ آگاه باشید کسی که بر دوستی آل محمد بمیرد مغفور مرده است؛ آگاه باشید کسی که بر دوستی آل محمد بمیرد تائب مرده است…[۷]
در ذیل حدیث چهاردهم از منابع مختلف، هشت حدیث ذکر شده که در آن‌ها علی(ع) و اهل‌بیت عروه‌الوثقی معرفی شده‌اند[۸]
در منابع معتبر اهل سنت روایات فراوانی در توصیه به دوستی امیرالمؤمنین علی(ع) ذکر شده است؛ به‌عنوان‌مثال احمد بن حنبل در مسندش به اسنادش از بریده چنین نقل می‌کند که رسول‌الله(ص) فرمود: «خداوند چهار نفر از اصحاب ما را دوست دارد، عرض کردند آن‌ها چه کسانی هستند؟ فرمود: علی، ابوذر غفاری، سلمان فارسی و مقداد بن اسود»[۹] احمد همچنین در همین کتاب نقل کرده که پیامبر(ص) دست حسن و حسین(ع) را گرفت و فرمود: «کسی که مرا و این دو و پدر و مادرشان را دوست بدارد در روز قیامت در درجه من قرار دارد»[۱۰]
در آخرین حدیث کتاب محدث جلیل ابوالحسن قمی معروف به ابن شاذان به اسنادش از معافی بن زکریا از ابن عباس از رسول‌الله(ص) نقل کرده که فرمود: «اگر بیشه‌ها قلم، دریاها جوهر، جن و انس حسابگر و نویسنده شوند قادر بر شمارش فضائل علی بن ابی‌طالب(ع) نخواهند بود»[۱۱]
وضعیت کتاب
در پاورقی‌های کتاب، مستند روایات ذکر شده است؛ گاه در رابطه با یک روایت برای استفاده محققین در حدود چهار صفحه مستند ذکر شده است.[۱۲]
در انتهای کتاب، فهرست مطالب و پس‌ازآن فهرست منابع ذکر شده است.
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.