حديث جيش اليمن بين الإمام علي(ع) و خالد بن الوليد

حديث جيش اليمن بين الإمام علي(ع) و خالد بن الوليد، تألیف سید علی حسینی میلانی، بررسی حدیث «سپاه یمن» در اثبات ولایت علی(ع) و نفاق خالد بن ولید است. این کتاب به زبان عربی در یک جلد تألیف شده است.

حديث جيش اليمن بين الإمام علي(ع) و خالد بن الوليد
پدیدآوران	حسینی میلانی، علی (نویسنده)
ناشر	مرکز حقايق اسلامی
مکان نشر	ايران - قم
سال نشر	مجلد1: 1431ق
چاپ	1
شابک	‎978-600-5348-02-6
زبان	عربی
تعداد جلد	1
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

ساختار

کتاب مشتمل بر مقدمات ناشر و مؤلف و متن اثر در چهار فصل است. در فصول کتاب به ترتیب سند، متن، مفهوم و مناقشات حدیث مورد بررسی قرار گرفته است.

گزارش محتوا

این کتاب به بررسی حادثه‌ای می‌پردازد که یک طرف آن را امیرمؤمنان امام على(ع) و طرف دیگر آن را خالد بن ولید و طرفدارانش تشکیل می‌دادند. در این حادثه که طی آن، رسول خدا(ص) عبارتی را درباره امیرمؤمنان علی(ع) بیان فرموده، اتفاقاتی رخ داد که گوشه‌ای از روحیات خالد بن ولید را آشکار ساخت

در فصل اول کتاب سند حدیث مذکور مورد بررسی قرار گرفته است. علمای اهل سنت، این حدیث را از قول اصحاب پیامبر خدا(ص) نقل کرده‌اند که نویسنده در ابتدای این فصل به اسامی آن‌ها اشاره کرده است؛ امیرمؤمنان علی(ع)، امام حسن مجتبی(ع)، ابوذر غفاری و ابوسعید خدری از آن جمله‌اند. برخی از این راویان، در شمار بهترین اصحاب رسول خدا(ص) جای دارند و سرآمد آنان امیرمؤمنان علی(ع) است.

همچنین حدیث سپاه یمن را پیشوایان، حافظان و بزرگان حدیث که در سده‌های مختلف تاریخی می‌زیستند در کتاب‌هایشان نقل کرده‌اند، که از مشهورترین آن‌ها می‌توان به این افراد اشاره نمود: 1. ابوداود طالیسی، نگارنده کتاب المسند؛ 2. ابوبکر بن ابی‌شیبه، نگارنده کتاب المصنف؛ 3. احمد بن حنبل، نویسنده کتاب المسند و پیشوای حنابله و 4. ابوعیسی ترمذی، مؤلف کتاب الصحیح. این بزرگان به همراه دیگر محدثان اهل سنت، حدیث سپاه یمن را با اسنادهای جداگانه از صحابه رسول خدا(ص) –که پیش‌تر نام آن‌ها ذکر شد- نقل کرده‌اند

در دومین فصل کتاب، به متن حدیث مذکور اختصاص یافته است. این حدیث، با متون گوناگونی نقل شده است، اما نویسنده برای رعایت اختصار، به نقل حدیث یادشده از قول امیرمؤمنان علی(ع)، بریدة بن حصیب، عمران بن حصین و عبدالله بن عباس بسنده کرده است.

این حدیث به روایت امیرمؤمنان علی(ع) به اختصار بدین‌شرح است: حافظ طبرانی به اسناد خود از عبدالله بن بریده از علی(ع) چنین روایت می‌کند: روزی رسول خدا(ص) علی بن ابی‌طالب(ع) و خالد بن ولید را به یمن گسیل داشت و هر کدام را به فرماندهی سپاهی منصوب کرد. پیامبر خدا(ص) هر دو را فراخواند و فرمود: اگر به هم رسیدید علی فرماندهی هر دو سپاه را برعهده بگیرد. این دو سپاه هر کدام به راه خود رفتند... بریده می‌گوید: من از دشمنان سرسخت علی بودم، در این هنگام مردی به نزد خالد بن ولید آمد و به او خبر داد که علی از میان خمس غنایم، کنیزی را برگرفته است. خالد گفت این چه کاری است؟ سپس مرد دیگری آمد. به این ترتیب اخبار مربوط به اقدام علی(ع)، یکی پس از دیگری به خالد رسید. خالد مرا فراخواند و گفت: بریده! حال که از ماجرا باخبر شده‌ای نامه مرا به رسول خدا(ص) برسان. او پس از نوشتن نامه، آن را به من داد و من به راه افتادم تا آن‌که نزد رسول خدا(ص) رسیدم، آن‌حضرت نامه را با دست چپ خویش گرفت. بریده می‌گوید: من هرگاه سخن می‌گفتم سرم را پایین می‌انداختم و تا پایان سخنانم سر برنمی‌داشتم، از همین‌رو درحالی‌‍‌که سر به زمین افکنده بودم شروع به سخن گفتن کردم و از علی بدگویی نمودم تا آن‌که حرف‌هایم تمام شد. همین‌که سرم را بلند کردم دیدم رسول خدا(ص) چنان خشمگین است که جز در جریان جنگ با بنی‌قریظه و بنی‌نظیر، ایشان را آن‌قدر خشمگین ندیده بودم، آن‌گاه به من نگاه کرد و فرمود: ای بریده! علی را دوست بدار، زیرا همه کارهایش را فقط بر اساس دستورات انجام می‌دهد. بریده می‌گوید: من در حالی از محضر پیامبر برخاستم که هیچ کس را به اندازه علی(ع) دوست نداشتم

در حدیث به روایت بریده چنین می‌خوانیم که رسول خدا(ص) به بریده فرمود: از علی بدگویی نکن، زیرا او از من است و من از او هستم و او پس از من، ولی شماست.

در فصل سوم کتاب، نویسنده فقه الحدیث یا مفهوم حدیث را از چند محور بررسی نموده است. دلالت حدیث بر ولایت علی(ع)، دلالت حدیث بر عصمت و وجود نفاق در زمان رسول خدا(ص) موضوعاتی است که از این حدیث استفاده شده است.

نویسنده معتقد است که این حدیث بر عصمت حضرت علی(ع) نیز دلالت دارد. رسول خدا(ص) در این حدیث درباره علی(ع) این‌گونه فرمودند: علی فقط کاری را انجام می‌دهد که بدان دستور داده شده است. بنابر متن دیگر فرمودند: او تنها آن‌چه را دستور دارد، انجام می‌دهد. دلالت این عبارت بر عصمت امیرمؤمنان علی(ع) به‌طور کامل واضح و روشن است.

در جریان ماجرای یمن خالد گمان می‌کرد که اگر از این فرصت استفاده کند، گروهی را همراه نامه به نزد رسول خدا(ص) بفرستد و با همفکران و همکاران توطئه‌گر خود در مدینه هماهنگی‌های لازم را انجام دهد امام على(ع) را از چشم پیامبر‌(ص) خواهد انداخت، چنان‌که در روایت مربوطه نیز آمده است. بنابراین، اقدامات خالد و همدستان منافق او، توطئه‌ای طراحی شده علیه امیرمؤمنان علی(ع) بود، غافل از این‌که رسول خدا(ص) به همه مسائل توجه دارد و از نیت‌های آن‌ها آگاه است. این منافقان که در مقابل درب خانه رسول خدا(ص) ایستاده بودند نمی‌دانستند که ایشان صدایشان را از پشت در می‌شنود. در این هنگام رسول خدا(ص) با چهره‌ای خشم‌آلود از خانه بیرون آمد و فرمود: «از علی چه می‌خواهید؟ از علی چه می‌خواهید؟ علی را رها کنید». این توطئه‌ها تا به امروز نیز علیه علی(ع) ادامه دارد و آن بزرگوار هم‌چنان مظلوم است.

نویسنده در آخر، مباحث کتاب را این‌گونه خلاصه می‌کند: من بر این عقیده‌ام که همراهان علی(ع) در یمن، با همدستان خود در مدینه همداستان شده، این توطئه هماهنگ و طراحی شده را علیه ایشان سامان دادند. با این همه، این توطئه آنان به سود حق و حقیقت تمام شد و ماجرای یمن، رسول خدا(ص) را بر آن داشت تا یک بار دیگر از جانب خدای سبحان، ولایت، امامت و عصمت امیرمؤمنان علی(ع) را اعلام نماید

بسیاری از غرض‌ورزان در برابر این حدیث، نتوانستد بی تفاوتی خود را به نمایش گذارند. بلکه همچون خالد بن ولید درپی مقابله با فضائل آن حضرت، قیام نمودند و دست به تحریف، حذف و تکذیب این حدیث زدند نداخت

وضعیت کتاب

آدرس مطالب با ذکر جلد و صفحه در پاورقی‌ها ذکر شده است. فهرست مطالب در انتهای کتاب آمده است.

ترجمه این اثر با نام «داستان سپاه یمن: سخنی در اثبات ولایت علی(ع) و نفاق خالد بن ولید» منتشر شده است.

منابع مقاله

1. مقدمه و متن کتاب.
2. حسینی میلانی، سید علی، داستان سپاه یمن: سخنی در اثبات ولایت علی(ع) و نفاق خالد بن ولید، قم، انتشارات الحقایق، چاپ اول، 1390ش.

وابسته‌ها

داستان سپاه یمن: سخنی در اثبات ولایت علی(ع) و نفاق خالد بن ولید