حسینی فیروزآبادی، سید مرتضی
| نام | حسینی فیروز آبادی، مرتضی |
|---|---|
| نامهای دیگر | حسینی یزدی فیروزآبادی، مرتضی
فیروزآبادی، مرتضی نجفی، مرتضی محقق فیروزآبادی |
| نام پدر | |
| متولد | 1289 ش یا 1911 م |
| محل تولد | |
| رحلت | 1368 ش یا 1410 ق یا 1990 م |
| اساتید | |
| برخی آثار | |
| کد مؤلف | AUTHORCODE01616AUTHORCODE |
سيد مرتضى بن محمد بن محمدباقربن حسين حسينى فيروزآبادى، از علماى بزرگ حوزۀ علميّۀ نجف و قم در ربيع الأول سال 1329 هجرى قمرى در نجف اشرف ديده به جهان گشود.
او در دامان خانواده‌اى اهل علم و تقوى پرورش يافت و از تربيت پدرى شريف و عالم بهره‌مند گشت. آثار نجابت و بزرگوارى از همان دوران كودكى در چهرۀ او نمايان بود.
خاندان
نسب شريف ايشان به سيد الساجدين امام زين‌العابدين عليه‌السلام مى‌رسد. پدر فقيه و دانشمند ايشان آیت‌الله سيد محمد فيروزآبادى از بزرگان فقهاى نجف اشرف و از مراجع تقليد شيعه بود. وى از مقام و منزلت علمى والايى در حوزۀ علميّۀ نجف اشرف برخوردار بود.
از تأليفات ايشان مى‌توان به كتاب «أصول الفقه»، «إزاحة الشكوك في حكم اللباس المشکوک» و «مناسك الحج و العمرة» اشاره نمود. او در سال 1345 هجرى قمرى درگذشت.
تحصيلات
سيد مرتضى فيروزآبادى از كودكى علاقۀ فراوانى به فراگيرى علم و دانش داشت. هنگام درس از ديگران سبقت مى‌گرفت و از آرامش خاصى برخوردار بود. او پس از آنكه خواندن و نوشتن را در مكتب خانه‌هاى عمومى فرا گرفت، در حوزۀ علميّۀ نجف به فراگيرى علوم اسلامى پرداخت. وى علوم ادبيات و بخش مهمى از علم اصول و فقه، فلسفۀ الهى و علم كلام را نزد اساتيد فاضل آن حوزه فرا گرفت.
او ميان هم رتبه‌هاى خود به پشتكار و علاقۀ فراوان به فراگيرى علم و معرفت مشهور بود.
وى پس از اتمام رسائل و مكاسب و كفايه خود را براى شركت در جلسات درس خارج مهيا ساخت. در علم اصول در درس خارج حضرت آیت‌الله حاج ميرزا على ايروانى و آیت‌الله شيخ ميرزا ابوالحسن مشكينى صاحب «حاشيۀ كفايه» شركت كرد و در علم فقه در درس آیت‌الله سيد ابوالحسن اصفهانى و آیت‌الله شيخ كاظم شيرازى حاضر شد.
تدريس
حضرت آیت‌الله فيروزآبادى پس از گذراندن سطوح عالى حوزه به تدريس در حوزۀ علميّۀ نجف اشتغال يافت.
او مطالب علمى و دقيق و مباحث ارزشمندى را در خلال تدريس بيان مى‌فرمود.
ايشان بيش از 6 دوره كفاية الأصول آخوند خراسانى را درس داد و ديگر كتب سطح را هر يك چندين بار تدريس فرمود.
وى خارج كفايه را براى برخى از شاگردان برگزيدۀ خود به صورت خصوصى درس مى‌داد. طلاب جوان شوق و اشتياق فراوانى به درس او داشتند، چرا كه او از بيانى روان و تعبيراتى رسا و سعۀ صدرى فراوان برخوردار بود.
هجرت به قم
در سال 1391 هجرى قمرى بر اثر فشار و اذيت و آزار حكومت حزب بعث عراق وى مجبور به ترك وطن و هجرت به شهر مقدس قم گرديد، اما شمع فروزان علم و دانش او در حوزۀ علميّۀ قم نيز درخشيدن گرفت و طلاب اين حوزه را پروانه وار به دور خود جمع نمود. او در اين حوزه درس خارج فقهى را آغاز نموده و از خرمن علم و دانش خود طلاب اين حوزه را نيز بهره‌مند ساخت.
مقام علمى
از ویژگی‌هاى مجالس علمى و درسهاى ايشان، بيان رسا و نزدیک به ذهن شاگردان بود. وى در انتخاب مقدمات مسائل مورد بحث و ترتيب و چينش نتايج مطلوب، بسيار توانا بود و لذا درسهاى وى بسيار آسان و قابل درك بود و در جلسات درسهاى اصول و فقه ايشان بسيارى از طلاب فاضل و محققین علوم و معارف اسلامى شركت می‌كردند.
وى مسائل علمى عميق را به سبکىآسان و ساده بيان مى‌كرد، به شكلى كه هيچ مشكل و نكتۀ مبهمى در آن باقى نمى‌ماند و جويندگان و تشنه‌گان آب زلال معرفت را سيراب مى‌ساخت.
فضايل اخلاقى
سيد مرتضى فيروزآبادى از فضايل اخلاقى والايى برخوردار بود. وى بسيار خوش اخلاق، خوش سخن و شيرين گفتار بود. همنشينى با او لذت بخش و مجالس او مملو از موضوعات گوناگون و برجستۀ علمى و قضاياى تاريخى تازه و داستانهاى اجتماعى لطيف بود كه شنونده را مشتاق شنيدن آن مى‌كرد.
علاوه بر آنكه ايشان در شنيدن سؤالات شاگردان و پاسخ به آنها و مراعات حال شنونده بسيار مهربان بودند.
تأليفات
از ویژگی‌هاى آثار ارزشمند ايشان دقت فراوان و تحقيق در مصادر مهم و گوناگون است، چنان كه تأليفات فقهى و اصولى ايشان از مباحثى ژرف و سبکىساده و روان برخوردار است و اين ويژگى حكايت از ذوق فراوان و استعداد سرشار ايشان در انتخاب و ارائه و ترتيب مباحث دارد.
به خاطر همين ویژگی‌ها تأليفات ايشان مورد استقبال و عنايت طلاب و علماى بزرگ حوزه قرار گرفته است و در اينجا به برخى از آثار ايشان اشاره مى‌شود:
- عناية الأصول في شرح كفاية الأصول، اين كتاب در شرح كفايۀ آخوند خراسانى است و شرحى مهم و مقبول مى‌باشد. اين كتاب در شش جلد است و بارها در نجف اشرف، تهران، قم و بيروت به چاپ رسيده است.
- فضائل الخمسة من الصحاح الست و غيرها من الكتب المعتبرة
- اين كتاب در 3 جلد است و در نجف اشرف، تهران و بيروت چندين بار به چاپ رسيده است.
- السبعة من السلف، در يك جلد است و در بيروت و قم به چاپ رسيده است.
- منتخب المسائل، در مسائل فقهى و فروع احكام است و در قم به چاپ رسيده است.
- خلاصة الجواهر، اين كتاب شرحى استدلالى و بزرگ بر كتاب منتخب المسائل است. كتاب الطهارة آن در سه جلد، در قم به چاپ رسيده است.
- الفروع المهمة في أحكام الأئمة، كتابى است در فقه استدلالى و بسيار مفصل است و تنها كتاب الطهارة آن در 3 جلد بزرگ است.
و آثار گران بهاى ديگرى اعم از تعليقه و شرح كه بر ديگر کتاب‌هاى درسى حوزه و يا در ديگر موضوعات نگاشته است.
وفات
اين عالم انديشمند، پس از عمرى تأليف و تحقيق و تدريس و خدمت به علوم و معارف آل محمد صلوات‌الله‌عليهم در سال 1410 هجرى قمرى در شهر مقدس قم ديده از جهان فرو بست و به ديار دوست شتافت.
وابسته‌ها
فضائل الخمسة من الصحاح الستة و غیرها من الکتب المعتبرة عند أهل السنة و الجماعة
فضائل پنج تن(ع) در صحاح ششگانه اهل سنت
عنایة الأصول في شرح کفایة الأصول