درر الفوائد (حائری یزدی - طبع جدید)
درر الفوائد، اثر شيخ عبدالكريم حائرى يزدى، به زبان عربى و مشتمل بر يك دوره مباحث اصولى از ابتداى موضوع علم تا رساله اجتهاد و تقليد است. نخستين بار، جلد اول آن در سال 1337ش و جلد دوم آن، در سال 1338ش و بعد از آن مكرراً چاپ شده است.
| درر الفوائد (حائری یزدی، عبدالکریم - طبع جدید) | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | حائری، عبدالکریم (نویسنده)
مومن قمی، محمد (محقق) اراکی، محمد علی (معلق) |
| عنوان‌های دیگر | تعلیقات للمؤلف |
| ناشر | جماعة المدرسين في الحوزة العلمیة بقم، مؤسسة النشر الإسلامي |
| مکان نشر | قم - ایران |
| سال نشر | 1418 ق |
| چاپ | 6 |
| موضوع | اصول فقه شیعه - قرن 14 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 2 |
| کد کنگره | BP 159/8 /ح2د4 1377 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
ساختار
جلد اول، مشتمل بر موضوعاتى از قبيل تعريف علم اصول، موضوع علم اصول، وضع و مباحث مربوط به آن، مشتق و مباحث مربوط به آن، اوامر، نواهى، مفاهيم، عام و خاص و مطلق و مقيد است و جلد دوم، شامل مباحث قطع و ظن و شك و تعارض دليلين مى‌باشد.
گزارش محتوا
مؤلف، در جلد اول، ابتدا به تعريف علم اصول و موضوع آن مى‌پردازد، سپس وارد بحث‌هاى مقدماتى مى‌شود كه مربوط به مباحث الفاظ علم اصول است و آنها عبارتند از: حقيقت وضع و اقسام آن، حقيقت و مجاز و علايم هر يك، حقيقت شرعيه، صحيح و اعم، اشتراك الفاظ، استعمال لفظ در بيشتر از يك معنا و بحث مشتق.
وضع، نوعى اختصاص و ارتباط موجود بين لفظ و معناست و اين اختصاص، اگر ناشى از عمل واضع باشد، وضع تعيينى و اگر ناشى از كثرت استعمال باشد، وضع تعينى نام دارد. مؤلف، در اقسام وضع، آن‌جا كه وضع خاص و موضوع‌له عام است، مى‌فرمايد: اين قسم، در جايى است كه شخص و جزيى خارجى تصور شود بدون آنكه علم تفصيلى به قدر مشترك بين آن و ساير افراد باشد، ولى علم اجمالى به وجود قدر جامعى بين آن و باقى افراد وجود دارد، مانند آنكه انسان، جسمى را از دور مى‌بيند، ولى نمى‌داند كه حيوان است يا جماد و به‌طور كلى نمى‌داند كه داخلِ در كدام نوع است؟ پس لفظ را به ازاى چيزى كه با اين شخص در خارج متحد است، وضع مى‌كند. بنا بر اين موضوع‌له اجمالاً و بالوجه ملاحظه شده است...
مؤلف، بعد از فراغت از مباحث مقدماتى، به مقاصد كتاب مى‌پردازد:
مقصد اول، در اوامر است كه در آن، مباحثى از قبيل ماده امر، صيغه امر، فرق بين انشاء و اخبار، طلب و اراده، مره و تكرار، فور و تراخى و اجزا مورد بررسى قرار گرفته است.
مقصد دوم، درباره مقدمه اجب است. بحث در اين است كه اگر يك امر وجوبى از طرف شارع و مولى صادر شد، به‌طورى كه انجام آن محتاج مقدماتى است، آيا عقل حكم به ملازمه وجوب آن با وجوب مقدمات آن خواهد نمود يا نه و مى‌توان گفت مقدمات آن هم، وجوب شرعى و مولوى دارند؟ مؤلف، قبل از شروع در اصل بحث به بررسى مقدمات لازم از قبيل اصولى يا فقهى بودن مسئله، تقسيمات مقدمه واجب و اقسام واجب مى‌پردازد.
مقصد سوم، درباره ضد است. اين بحث، از مباحث مهم و مفيد اصولى است. بحث در آن، پيرامون اين است كه اگر مولى به چيزى امر نمود، آيا نفس اين امر و دستور، اقتضا و دلالت بر نهى از ضد اين مأموربه دارد يا نه؟
مقصد چهارم، در جواز اجتماع امر و نهى و مقصد پنجم، در عام و خاص و مقصد ششم، در مطلق و مقيد است و بدين ترتيب، جلد اول پايان مى‌پذيرد.
جلد دوم كتاب، مشتمل بر سه مبحث و رساله‌اى در اجتهاد و تقليد است:
مبحث اول، درباره قطع و اقسام آن است. مبحث دوم، درباره ظن و مبحث سوم، درباره شك و مجارى اصول عمليه است. مؤلف، در خاتمه كتاب، به بحث و بررسى پيرامون اجتهاد و تقليد مى‌پردازد و نظريات خود را ارائه مى‌دهد.