نمایش مبدأ برای دروس تفسیر سوره حمد، جهاد اکبر یا مبارزه با نفس، نامه‌های اخلاقی، عرفانی (موسوعه جلد 50)

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR37483J1.jpg
| عنوان =دروس تفسیر سوره حمد جهاد اکبر یا مبارزه با نفس نامه‌های اخلاقی - عرفانی
| عنوان‌های دیگر =
| پدیدآوران = 
[[مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره)]] (محقق)

[[موسوی خمینی، سید روح‌الله]] (نویسنده)
| زبان =فارسی
| کد کنگره =
| موضوع =

| ناشر = 
[[مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره)]]
| مکان نشر =تهران - ایران
| سال نشر = 1392 ش 

| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE37483AUTOMATIONCODE
| چاپ =1
| شابک =978-964-212-356-8
| تعداد جلد =1
| کتابخانۀ دیجیتال نور =37483
| کتابخوان همراه نور =37483
| کد پدیدآور =
| پس از =
| پیش از =
}}
{{کاربردهای دیگر| تفسیر سوره حمد (ابهام زدایی)}}  
{{کاربردهای دیگر|جهاد (ابهام زدایی)}}
{{کاربردهای دیگر| جهاد اکبر (ابهام زدایی)}}
'''دروس تفسیر سوره حمد، جهاد اکبر یا مبارزه با نفس، نامه‌های اخلاقی، عرفانی (موسوعه جلد 50)'''، مشتمل بر سه بخش مختلف است كه به‌صورت جداگانه منتشر شده و اكنون به دليل حجم كم هركدام از آنها و جهت‌گيرى مشترك اخلاقى - عرفانى ميان آنها، در كنار يكديگر قرار گرفته است.  <ref>ر.ک: مقدمه، ص5</ref>

از آنجا كه كتاب‌شناسى كتب مذكور در برنامه موجود است، در اين نوشتار مطالبى پيرامون اين نسخه و توضيحاتى موجز درباره هر بخش از كتاب ارائه مى‌شود.

اولين بخش كتاب «دروس تفسير سوره حمد» است. [[مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره)]] در سال 1375ش، كتابى تحت عنوان «تفسير سوره حمد» منتشر نمود كه حاوى چهار بخش مى‌باشد:

#تفسير سوره حمد از كتاب «سرّ الصلوة»؛
#تفسير سوره حمد از كتاب «آداب الصلوة»؛
#مجموعه درس‌هاى تفسير سوره حمد؛
#اشارات تفسيرى درباره سوره حمد از ساير آثار حضرت امام(س)  <ref>ر.ک: همان، ص9</ref>

مجموعه درس‌هاى تفسير سوره حمد، حاوى پنج جلسه درس تفسير است كه در آذر و دى‌ماه 1358ش در قم ضبط و تحت عنوان برنامه «با قرآن در صحنه» به‌صورت هفتگى از شبكه سراسرى تلويزيون جمهورى اسلامى ايران پخش گرديد  <ref>ر.ک: همان، ص7</ref>

در اين كتاب، دروس تفسير با نهايت وسواس ويرايش شده تا تغييرى در كلام ايشان به وجود نيايد و به همين دليل از تغيير لحن گفتارى به نوشتارى نيز استفاده نشده و فقط در جهت فهم بهتر عبارات ايشان، برخى تغييرات و اضافات كه از آن گريزى نبوده، صورت گرفته است  <ref>ر.ک: همان، ص9</ref>

در اين چاپ، با بازنگرى و اصلاح دوباره ويرايش متن و عناوين آن، پاورقى‌هاى كتاب نيز مورد بررسى مجدد قرار گرفته و اصلاح و تكميل گرديده است  <ref>ر.ک: همان، ص10</ref>

بخش دوم كتاب، «جهاد اكبر يا مبارزه با نفس» است. اين بخش از كتاب حاوى تقرير بيانات [[موسوی خمینی، سید روح‌الله|امام خمينى]] در نجف بوده و حضرت امام در آستانه ماه مبارک رمضان و ايام ديگر، خطاب به حوزه‌هاى علميه ايراد فرموده‌اند و به همت سيد حميد روحانى تقرير و تنظيم گرديده است  <ref>ر.ک: همان، ص11</ref>

متن كتاب داراى لحنى خطابى است كه با پند و اندرز همراه بوده و بسيار اثرگذار مى‌باشد. حجم زيادى از عبارات كتاب برآمده از آموزه‌هاى قرآنى و روايى بوده و ميراث حديثى تشيع پيرامون اخلاق و جهاد نفس، محتواى اصلى كتاب را تشكيل مى‌دهد كه با بيانى ساده و بدون اشاره به متن حديث، عرضه گرديده است.

حضرت امام، به تناسب لزوم اصلاح نفس و تصفيه باطن، به مضرّات و آثار سوء اختلاف اهل علم در حوزه‌هاى علميه پرداخته، فضلا را از وارد شدن در چند دستگى و فعالیت‌های تفرقه‌افكنانه برحذر داشته‌اند.

همچنين، به تناسب ماه شعبان و ورود به ماه مبارک رمضان، با اشاره به فرازى از مناجات شعبانيه، به تفسير حجاب‌هاى ظلمانى و نورانى پرداخته و به آداب باطنى روزه اشاره مى‌فرمايند و طلاب جوان را به بيدارى و قدم گذاشتن در راه خلوص و سلوك معنوى دعوت مى‌كنند.

در پايان، خطر دشمنان اسلام را كه براى ضربه زدن به مسلمين نقشه‌هاى خطرناك كشيده‌اند، يادآور شده و شرط مقاومت و ايستادگى در برابر آنها را، اصلاح درونى و نظم بيرونى حوزه‌ها مى‌دانند  <ref>ر.ک: همان، ص11 و 12</ref>

[[مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره)]] در سال 1372ش، متن كتاب را با پاورقى‌هاى جديد، مقدمه و فرازهاى برگزيده با عنوان «جهاد اكبر يا مبارزه با نفس» منتشر كرد و از آن پس، اين كتاب بارها تجديد چاپ گرديد  <ref>ر.ک: همان، ص12 و 13</ref>

بخش سوم كتاب، «نامه‌هاى اخلاقى - عرفانى» است. اين بخش از كتاب گزينشى از جانب [[مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره)]] و مشتمل بر مكتوباتى است كه برخى از آن نامه‌هاى اخلاقى يا عرفانى بوده و برخى از آن وصيت‌نامه اخلاقى - عرفانى است و بعضى از آن به‌واسطه تقديم كتاب به مخاطب بوده كه آن را با نصايح اخلاقى درآميخته‌اند. دو مكتوب عرفانى نيز وجود دارد كه در حقيقت، اجازه اجتهاد عرفان و فلسفه بوده و در نوع خود بى‌نظير است. همچنين اين مجموعه شامل پيام حضرت امام به كنگره نهج‌البلاغة و پيام به گورباچف مى‌باشد كه در آن نيز، جنبه‌هاى عرفانى متعددى مطرح است.

همه متون اين مجموعه در گذشته به تناسب، چاپ شده و به ترتيب تاريخ در «صحيفه امام» آمده است؛ اما به‌طور منسجم، با اندك تفاوتى، يك بار تحت عنوان «نامه‌هاى عرفانى [[موسوی خمینی، سید روح‌الله|امام خمينى]]» به اهتمام آقاى محمد بديعى و مقدمه آقاى [[تحریری، محمدباقر|محمدباقر تحريرى]]، همراه با شرح اصطلاحات عرفانى از آقاى محمود نجفى در ضمن مجموعه آثار كنگره انديشه‌هاى اخلاقى - عرفانى [[موسوی خمینی، سید روح‌الله|امام خمينى]] توسط [[مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره)]] و بار ديگر توسط انتشارات تشيع (1382ش) و يك بار ديگر نيز با عنوان «آينه جمال» با مقدمه دكتر [[طباطبایی، فاطمه|فاطمه طباطبايى]] توسط معاونت فرهنگى ستاد بزرگداشت ارتحال حضرت [[موسوی خمینی، سید روح‌الله|امام خمينى]](س) (1387ش) منتشر گرديده است  <ref>ر.ک: همان، ص14</ref>

مخاطبين حضرت امام در اين مجموعه، دكتر جواد حجت (1288-1368ش) از شاگردان فلسفه و عرفان [[موسوی خمینی، سید روح‌الله|امام خمينى]](س)، آيت‌اللَّه سيد ابراهيم علوى خويى مقبره‌اى (1293-1368ش) شاگرد حكمت و عرفان حضرت امام، آقاى محمدحسين بهجتى اردكانى (1313-1386ش) از شاگردان حضرت امام، سيد احمد خمينى (1324-1373ش)، عروس حضرت امام [[طباطبایی، فاطمه|فاطمه طباطبايى]]، نوه حضرت امام سيد على خمينى و ميخائيل سرگئيويچ گورباچف (متولد 1931م) آخرين رهبر اتحاد جماهير سوسياليستى شوروى است  <ref>ر.ك، همان، ص15-21</ref>

== روش تحقيق ==
#متن «دروس تفسير سوره حمد» كه از نوارهاى صوتى - تصويرى پياده گرديده، قبلا با دقت ويرايش شده است تا تغييرى در محتواى آن پديد نيايد و لحن گفتارى آن به نوشتارى تبديل نشود؛ لكن با همه اين دقت‌ها، با مراجعه مجدد به نوار صوتى، مواردى يافت شد كه احتياج به اصلاح داشت كه در اين چاپ مدّ نظر قرار گرفت و اصلاح شد.
#پاورقى‌هاى تحقيقى بر چاپ‌هاى قبلى بازبينى و اصلاح شده است.
#عنوان‌گذارى‌ها تكميل گرديده است.
#براى هركدام از كتاب‌ها شماره صفحات جداگانه گذاشته شده و فهارس فنى مستقلى تنظيم گرديده است  <ref>ر.ک: همان، ص22</ref>

فهارس كه شامل فهرست آيات، احاديث، اسماء معصومين، اعلام، كتب وارده در متن، اشعار، منابع تحقيق و موضوعات است در پايان كتاب آمده است.

==پانویس ==
<references />


== منابع مقاله ==
مقدمه و متن كتاب. 

{{آثار امام خمینی}} 

[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:آثار امام خمینی]]
[[رده:تفسیر]]
[[رده:اخلاق اسلامی]]