دیوان اشعار انصاری

    از ویکی‌نور
    دیوان اشعار انصاری
    دیوان اشعار انصاری
    پدیدآورانانصاری، محمدعلی (قمی) (نویسنده)
    عنوان‌های دیگردیوان اشعار انصاری: (شاعر اهل البیت - حاج محمد علی انصاری - قم)شامل قصائد- غزلیات- قطعات- ماده تاریخها-...
    ناشرمطبعه قم
    مکان نشرایران - قم
    سال نشر1342ش.
    چاپچاپ یکم
    موضوعشعر مذهبی - قرن 14 شعر فارسی - قرن 14
    زبانفارسی
    تعداد جلد1
    کد کنگره
    ‏‎‏/‎‏ن‎‏673‎‏ ‎‏د‎‏9 / 7962 ‏‎‏PIR‎‏


    دیوان اشعار انصاری، مجموعه اشعار فارسی شاعر اهل‌بیت(ع)، حاج محمدعلی انصاری قمی با تصحیح علی‌اکبر اصولی است. اکثر اشعار شاعر، مذهبی و در بیان توحید و مدح ائمه(ع) و مراثی علما و حکمت‌ها و موعظه‌ها و مطالب اخلاقی و... است.

    ساختار

    کتاب حاوی مقدمه مؤلف و مجموعه اشعار شامل قصاید، غزلیات، قطعات، ماده تاریخ‌ها، مثنویات، تخمیسات و مخمّسات، مراثی، آذرستان، ترکیب‌بندها، دریای نور و متفرقات شاعر است.

    گزارش محتوا

    نویسنده در مقدمه کتاب شرح حال مختصری از خود و خانواده‌اش می‌نویسد و درباره انگیزه نگارش کتاب شرح می‌دهد[۱]. او درباره این دیوان می‌نویسد: اما در موضوع دیوان حاضر، وضع اقتصادی روز اجازه چاپ آن را نمی‌داد، ولی از طرفی چون می‌بایست بالاخره این متفرقات را جمع‌آوری و چاپ کرد و از طرف دیگر بعضی اشخاص، برخی مراثی و مدایح را درخواست می‌نمودند و من وقت و حوصله اینکه آنها را نوشته برایشان بفرستم نداشتم، یکی دو هفته در این فکر بودم تا ا ینکه یک روز حضرت حجةالاسلام آقای حاج سید محمدعلی علوی که یکی از افاضل و برجستگان حوزه علمیه قمند به منزل آمده و ماجرای خوابشان در شب مبعث رسول اکرم(ص) را برای من بیان کردند... وقتی ایشان خواب را نقل کردند، فکر کردم مثل اینکه این کار منظور نظر مولی الموالی حضرت امیرالمؤمنین(ع) می‌باشد. با دلی گرم اوراق دیوان را تنظیم و به کار چاپ مشغول شدم تا اینکه دیوان به این نحو که مشاهده می‌کنید، از چاپ خارج شد[۲].

    اکثر اشعار شاعر، مذهبی و در بیان توحید و مدح ائمه(ع) و مراثی علما و حکمت‌ها و موعظه‌ها و مطالب اخلاقی و... است؛ به نمونه‌هایی از اشعار وی توجه کنید:

    الف)- در مذمت مشروبات الکلی و مواد مخدر:

    .
    تریاک زرد و باده سرخ و حشیش سبزروز سپید ما بکند عاقبت سیاه
    آوخ ز دست زاده خشخاش و دخت تاککز جور این دو گشته بسی خانمان تباه
    تریاک پاره کرده بسی پرده عفافاز بانوان، چو برده ز مردان قوای باه
    آبی بود شراب که با شرّ بود عجینمی مایعی است مایه صد گونه از گناه
    ای بس برادری که ز مستیِّ باده کردخواهر به‌جای دلبر ولگرد، اشتباه
    بس دختران که دخت رزان کرده دربدربس نوجوان ز باده شده سرنگون به چاه
    بس ناشکفته غنچه عصمت که همچو گلشد تا شکوفه پاره ز مستی به صبحگاه
    بس عزّت و شرف که ز الکل به باد رفتبس آبرو که ریخته از می ‌به خاک راه
    آن کس که باخت هستی خود در ره قماردیوانگان به عقلش خندند قاه‌قاه
    ای سیمبر پسر که به میخانه می‌رویگر پاره پرده‌ات شود از کس دیه مخواه
    ای کاش خشک می‌شدی از بیخ شاخ رزتا که بشر برستی از این زهرگین گیاه[۳]

    ب)- در مدح آیت‌الله شیخ عبدالکریم حائری:

    تا که یادی ز بزرگان جهان خواهد بوددیگران چون تن و این جسم چو جان خواهد بود
    سخن از پیشروان تا به زبان است مرا میر ما بر همه از پیش روان خواهد بود

    و...[۴].

    ج)- درباره حماسه عاشورا:

    دو لشکر عازم جنگاوری شدیکی بر حق بد و دیگر به باطل
    جهان تاریک گشت از گرد پیکارزمان آشوب شد از رعد هایل
    به راز سینه شد سرنیزه کاشفدرون دیده شد سوفار زابل
    عیان لخت جگر در نوک شمشیربه قبض روح خنجرها موکّل
    ز دست خیل حق در کربلا گشتهویدا خیبر و ذات السلاسل
    ز خون خصم اندر پهنه رزمروان گردید انهار و جداول

    و...[۵].

    وضعیت کتاب

    فهرست مطالب در ابتدای کتاب، در ابتدا به‌صورت اجمالی و سپس به‌صورت تفصیلی ذکر شده است. شاعر در بخش فهرست مطالب، قصاید و غزلیاتش را بر اساس حرف آخر کلمه به‌ترتیب الفبا آدرس داده و سپس سایر اشعار را بدون ذکر الفبایی در آدرس ذکر کرده است[۶].

    آخرین صفحه مقدمه کتاب، حاوی تصویر نویسنده کتاب است[۷]. در برخی از صفحات کتاب، تصاویری از علما چاپ شده است. به‌علاوه در آخر برخی اشعار علامت‌هایی مانند گل یا پرنده یا ستاره و... گذاشته شده است.

    پانویس

    1. ر.ک: مقدمه، صفحه دال تا یه
    2. ر.ک: همان، صفحات یه و یو
    3. ر.ک: متن کتاب، ص172
    4. ر.ک: همان، ص37
    5. ر.ک: همان، ص77-78
    6. ر.ک: فهرست مطالب، صفحات یج تا لب
    7. ر.ک: مقدمه کتاب، ص33

    منابع مقاله

    مقدمه و متن کتاب.


    وابسته‌ها