روضاتی، محمدعلی

سيد محمدعلى روضاتى (1308-1391ش)، از علماى بزرگ در زمينه فنون تبارشناسى، کتاب‌شناسى، تراجم‌نگارى و رجال و مخصوصاًً استاد در شناخت پاره‌اى از زواياى پنهان تراث و تاريخ تمدّن اسلامى به‌شمار مى‌رود.

روضاتی، محمد علی
نام روضاتی، محمد علی
نام‎های دیگر روضاتی، سید محمد علی

آيت‌الله سيد محمد على روضاتى

نام پدر ميرزا محمّد هاشم روضاتى چهار سوقى
متولد آذر 1308ش/ 13 رجب 1348ق
محل تولد اصفهان
رحلت 29 تیر1391ش
اساتید آيت‌الله سلطانى طباطبائى

حاج ميرزا ابوالفضل زاهدى قمى

آيت‌الله بروجردى

آيت‌الله مرعشى نجفى

برخی آثار زندگی نامه علامه مجلسی

فهرست کتب خطی اصفهان دو هزار نسخه عربی و فارسی

دومين دو گفتار

تکملة الذريعة الي تصانيف الشيعة

کد مؤلف AUTHORCODE08571AUTHORCODE

او از نوادگان صاحب روضات و دارای نسب مشترک با برخی از خاندان‌های علمی بزرگ شیعه مانند: کاشف الغطاء، نجفی مسجدشاهی و سادات صدرعاملی است.

ولادت

وى در سيزدهم رجب 1348ق در اصفهان ديده به جهان گشود.

پدرشان، آيت‌الله آقا ميرزا محمّد هاشم روضاتى چهار سوقى (1319-1356ق) - غریق در شط کوفه - فرزند میرجلال‌الدین(1283-1360ق)  مردى دانشور، فقيه و آشناى با فنون معقول بود.

مادر ايشان، دختر آيت‌الله حاج ميرزا سيد حسن چهار سوقى، فرزند ديگر مرحوم آقا ميرزا مسيح است و در واقع دختر عموى پدرى وى.

سيد محمدعلى پس از فوت پدر، در کنار نياى مادرى خويش و تحت سرپرستى وى قرار گرفت.

تحصیلات

وى تحصيلات جديد آن روز را تا اواخر دوره دبيرستان در اصفهان به پايان برد و سپس وارد مدرسه صدر بازار شد. در حوزه اصفهان، در درس معالم الاصول آقا شيخ محمّد حسين مقدّس، شرح لمعه آقا شيخ محمّد حسن نجف‌آبادى و شيخ هبةالله هرندى و نيز مکاسب شيخ محمّد رضا جرقويه‌اى (1309-1371ق) شرکت کرد.

پس از طى دوره مقدمات و پاره‌اى از سطوح، به قم رفت و آنجا در دروس بعضى اعلام چون شرح لمعه شهيد صدوقى، مکاسب آيت‌الله سلطانى طباطبائى، رسائل و مکاسب حاج ميرزا ابوالفضل زاهدى قمى و کفايه مجاهدى و آيت‌الله حاج شيخ مرتضى حائرى يزدى شرکت کرد و عمده درس خارج فقه را نزد آيت‌الله بروجردى حاضر شد.

در ايام تحصيل در قم، همچنين، با برخى از بزرگان حوزه چون آيت‌الله مرعشى نجفى روابط و مراودات صميمانه‌اى يافت.

فعالیتها

وى در اصفهان، در کنار کارهاى قلمى و علمى خود که از آغاز طلبگى ايشان شروع شده بود، ياور و دست‌راست نياى مادرى خويش به حساب مى‌آمد و پس از وفات ايشان، به خدمات شرعى ادامه داد.

وى چندى نيز در مسجد مرحوم آقا ميرزا محمّد هاشم به امامت جماعت و وعظ و ارشاد مشغول بود اما از اين اشتغال نيز کناره جسته و در بيت شريف، خلوت انزوا و تأمّل و تحقيق گزيده است.

ايشان از برخى از اعلام شيعه و سنّى اجازه روايت حديث دارند که شيخ آقا بزرگ طهرانى، سيد محمّد مهدى موسوى اصفهانى، سيد صدرالدّين صدر، ميرزا محمّد طهرانى، سيد عبدالحسين شرف‌الدّين موسوى، سيد محسن امين عاملى و سيد هبةالدّين شهرستانى از آن جمله‌اند.

اين عالم بزرگ، بنابر خوى و پسند خويش، کمتر در مجالس و گردهمائى‌ها حاضر مى‌شوند ليک در سال‌هاى پيش، در برخى محافل علمى و گردهمائى‌ها، شرکت کرده‌اند و از جمله در کنگره هزاره شيخ طوسى (در مشهد مقدّس) سخن رانده‌اند. در مواردى هم خود در مجالس علمى و فرهنگى، اعم از داخلى و خارجى، شرکت نکرده‌اند ليک مقاله‌اى فرستاده‌اند که قرائت شده و يا به هر روى مورد استفاده قرار گرفته است.

ايشان کتابخانه‌اى نفيس، مشتمل بر کتب خطّى و چاپى دارند که هر چند براى استفاده شخصى از طرق موروث و مکتسب گردآورى شده است، تا کنون به کثيرى از محقّقان نيز فيض رسانيده و نسخ گاه منحصر و مطبوعات نادر آن براى طبع و تحقيق و استفاده در اختيار برخى از ارباب قلم و قدم قرار گرفته است.

نيم نگاهى به پيشگفتارهاى بسيارى‌از متون مصحح چاپ شده در قم و تهران، نشان مى‌دهد که ايشان و کتابخانه‌شان، چه حق بزرگى بر گردن متن‌شناسى‌اسلامى دارند.

بيشتر اوقات ایشان به مطالعه، تحقيق، تحشيه، تعليق، تأمّل و تدبّر گذشت.

وفات

سرانجام این عالم بزرگ در صبح روز پنج شنبه 29 تیر1391ش/ 29 شعبان1433 در ساعت هفت و پانزده دقیقه جان به جان آفرین تسلیم نمود و خاندان و شاگردان و دوستانش را در اندوهی بس عمیق فرو برد.

پیکر استاد روضاتی را در عصر همان روز در منزل شخصی‌اش غسل دادند و پس از تشییع، به تخت فولاد اصفهان برده،. پس از اقامه نماز بر پیکر ایشان، در تکیه نیاکانش صاحب روضات داخل بقعه جنب قبور جده و مادر گرامی‌اش به خاک سپرده شد.

آثار

  1. روضات الجنّات فى تراجم العلماء و السّادات (تصحيح و تحشيه).
  2. سماء المقال فى علم الرجال اثر آيت‌الله حاج ميرزا ابوالهدى کلباسى (تصحيح).
  3. زندگانى آيت‌الله چهار سوقى و رجال ديگر.
  4. جامع الانساب.
  5. مکارم الآثار اثر محمّد على معلم حبيب آبادى (تحقيق، تحشيه و فهارس).
  6. کتاب الاوائل اثر سيد محمّد مقدّس (تحقيق و تحشيه).
  7. عبقات الانوار مير حامد حسين (مقدّمه و فهارس).
  8. شرح روضات الجنّات فى تراجم العلماء و السّادات.
  9. فهرست کتب خطّى کتابخانه‌هاى اصفهان؛ اين فهرست‌که مهمترين اثر ايشان است، فقط سياهه نام و نشان کتاب‌ها نيست، بلکه شامل معرّفى مبسوط متن و ماتن و بسيارى فوائد علمى و دينى‌است که آن را اگر نه بى نظير، کم نظير، مى‌سازد.
  10. جبر و تفويض (رساله خلق الاعمال صدرالمتألّهين)، (تحقيق و تقديم).
  11. نسخه برگردان تجارب السلف هندوشاه نخجوانى (پيشگفتار و پيوست‌ها).
  12. دو گفتار.
  13. مناهج المعارف.

وابسته‌ها