شمس شامی، محمد بن یوسف
شمس‌الدين ابوعبداللّه محمد بن يوسف بن على صالحى شامى (متوفای 942ق)، مورخ، نویسنده يكى از مفصل‌ترين كتب سيره نبوى با نام سبل الهدی و الرشاد في سيرة خير العباد
| نام | شمس شامی، محمد بن یوسف |
|---|---|
| نامهای دیگر | |
| نام پدر | یوسف |
| متولد | |
| محل تولد | صالحيه دمشق |
| رحلت | 942 ق |
| اساتید | سیوطی |
| برخی آثار | سبل الهدی و الرشاد في سيرة خير العباد |
| کد مؤلف | AUTHORCODE01501AUTHORCODE |
ولادت
وى در صالحيه دمشق به دنيا آمده اما از سال تولد او اطلاع نداريم.
گويا پس از اتمام تحصيلات به مصر هجرت كرده و در اطراف قاهره در برقونيه سكنى گزيده است و تا هنگام وفات در آنجا بوده.
علامه شعرانى (م 973) در ذيلى كه بر كتاب خويش «لواقح الانوار» نوشته، اندكى از احوالات و مراتب علمى صالحى شامى را آورده است. وى مى‌نويسد: «برادر صالح من عالم زاهد شمس‌الدين محمد شامى در علوم مختلف وارد بود. كتاب سيره خود را از هزار كتاب جمع‌آورى كرد و مردم به آن روى آوردند. او به روشى بى سابقه اين كار را انجام داد. مؤلف عزب بود و هيچگاه ازدواج نكرد. وقتى ميهمانى برایش مى‌رسيد از او به خوبى پذيرايى مى‌كرد و خود برایش غذا مى‌پخت. خوش سخن و با هيبت بود. بسيار روزه مى‌گرفت و به نماز مى‌ايستاد. من شبهاى زيادى نزد او بيتوته كردم جز اندكى از شب را نخوابيد. اگر يكى از طالبان علم مى‌مرد و فرزندان كوچكى بر جا مى‌گذاشت نزد قاضى مى‌رفت و براى مشكلات آنان اقدام مى‌نمود. شامى هرگز از مال مراجع قدرت و يا بستگان به آنان چيزى نمى‌پذيرفت و از غذاى ايشان نمى‌خورد.»
وفات
بر اساس نقل ابن حماد حنبلى در شذرات، مرگ او روز دو شنبه چهاردهم شعبان سال 942 اتفاق افتاده است.
آثار
از احوالات مؤلف «سبل الهدى» بيش از اين چيزى نمى‌دانيم ولى کتاب‌هاى زيادى به نام او ثبت كرده‌اند:
- الآيات الباهرة؛
- الاتحاف.
- اتحاف الراغب.
- اتحاف الاريب.
- تفضيل الاستفادة.
- الجامع الوجيز.
- الجواهر النفايس.
- رفع القدر و مجمع الفتوة فى شرح الصدر و خاتم النبوة.
- شرح الاجرومية.
- عقود الجمان فى مناقب ابى حنيفه.
- عين الاصابة فى تمييز الصحابة.
- الفتح الرحمانى.
- الفوائد المجموعه.
- كشف اللبس.
- مختصر المسمى بالآيات البنيات.
- مرشد السالك الى الفية ابن مالك.
- النكت على الالفيه.
- النكت المهمات.
- وجوب فتح همزة «ان» و كسرها.
- سبل الهدى و الرشاد.