طرائق الحقائق

طرائق الحقائق عنوان اثری است 3 جلدی به زبان فارسی از محمدمعصوم بن زین‌العابدین شيرازي معروف به «معصوم‌عليشاه» با تصحیح محمدجعفر محجوب.

طرائق الحقائق
طرائق الحقائق
پدیدآورانمعصوم‌علی‌شاه، محمدمعصوم بن زین‌العابدین (نویسنده) محجوب، محمدجعفر (مصحح)
ناشرسنایی
مکان نشرایران - تهران
سال نشر[--13]
چاپچاپ یکم
موضوعتصوف

تصوف - فرقه‎‌‌ها

عرفان

عارفان

نعمه اللهیه
زبانفارسی
تعداد جلد3
کد کنگره
‏‎‏/‎‏م‎‏6‎‏ط‎‏4 / 293/1 BP

طرایق الحقایق از کتاب‌های جامع و مفیدی است که در دوره قاجار تألیف شده و در دوران حیات نویسنده‌اش و زیر نظر او، به چاپ رسیده است.[۱]

جلد اول کتاب، به بیان مقاصد صوفیان و تعریف صوفی و تصوف و نقض و ابرام هواداران و مخالفان این مکتب، اختصاص یافته است. نویسنده کتاب که خود از صوفیان است در آن، اقوال مخالفان را ذکر می‌کند و به اتکا به سنت و حدیث و آیات کتاب کریم و سیره بزرگان و مجاهدان و علمای بزرگ اسلام به رد آنها می‌پردازد؛ تنها در یک مورد از رد جواب و معارضه به مثل در برابر مخالفان تصوف امتناع می‌ورزد که آنان بر اثر ضعف و ناتوانی سلسله خصومت جنبانیده و از در دشنام‌گویی درآمده‌اند.[۲]

طرایق الحقایق نه تنها برای صوفیان و کسانی که متمایل به مشرب تصوف هستند سودمند است و آنان را از مطالعه کتب فراوانی که در این باب تألیف شده، بی‌نیاز می‌کند، بلکه اطلاعات بسیار در باب مباحث فقهی و نیز حکمت و فلسفه در اختیار دوست‌داران این‌گونه مباحث می‌گذارد و علاوه بر این مباحث، ذهن وقاد و نظر تیزبین مؤلف نیز در ماجرای مکابره میان صوفی و فقیه حکیم، داوری مطمئن و بی‌طرف و فرزانه است که قضاوت‌های او هرگز از دایره انصاف و رعایت حق و عدل، منحرف نمی‌گردد.

این مختصات، این اثر را به صورت دایرة‌المعارفی در باب مقاصد صوفیان درآورده و حرفی را ناگفته و عقده‌ای را ناگشاده و نکته‌ای را شرح‌ناکرده و طرفی را نابسته نگذاشته است.

در مجلد دوم و سوم، مؤلف به استقصا در باب سلسله‌های گوناگون تصوف شیعه و سنی پرداخته و اصول اعتقادات و پیران هر سلسله را به شرح باز نموده است. منتهی، جلد دوم خاص ترجمه متقدمان و متوسطان و جلد سوم مختص شرح حال معاصران مؤلف و پیران سلسله اوست.[۳]

پانویس

  1. ر.ک: مقدمه مصحح بر کتاب، ج1، ص3
  2. ر.ک: همان، ج1، ص4
  3. ر.ک: همان، ج1، ص5

منابع مقاله

مقدمه مصحح کتاب در جلد 1.

وابسته‌ها