في علم العروض

في علم العَروض تألیف عبدالهادی فضلی (۱۳۱۴ - ۱۳۹۲ش)، از عالمان برجسته علوم مختلف اسلامی در دوران معاصر، از اهالی بصره، کتابی انتقادی به علم عروض و بیان پیشنهاداتی در تقویت این علم

في علم العروض
في علم العروض
پدیدآورانفضلی، عبدالهادی (نويسنده)
عنوان‌های دیگرنقد و إقتراح
سال نشر1399ق
چاپ1
زبانعربی
تعداد جلد1
نورلایبمطالعه و دانلود pdf

نویسنده کتاب را بر دو بخش نقد و پیشنهاد تقسیم کرده است.

ایشان نقدی بر روش عروض قدیم ارائه کرده است که در آن خلیل بن احمد فراهیدی (75-100ق) به روش ریاضی در هنگام نگارش کتاب «العین» آن را بکار برده است. وقتی که با استنباط عقلی تمام تفعیلاتی را که ممکن است بیت شعر عربی از آنها تشکیل شده باشد را برشمرد. سپس آن‌ها را در گروه‌هایی طبقه‌بندی می‌کرد که آن‌ها را دوائر می‌نامید. سپس آنها را به تفعیله مهمله، تفعیله مستعمله، بحرهای مهمله و بحرهای مستعمله مرتب کرد. سپس بحرهای مستعمل را که شواهدی از اشعار عرب دارند، را بر اساس روش ریاضی و بر اساس واحدهای مجرد، مخلوط، بسیط، مرکبه... طبقه‌بندی کرد. [۱]

رویکرد جدیدی که فضلی دنبال می‌کند مبتنی بر تعدادی از تغییرات در برنامه درسی قدیمی بوده است که از جمله آنها:

  1. لغو نظام اسباب و وتدها و فاصله‌ها و جایگزینی آن با نظام حرکت و سکون.
  2. لغو اصطلاح خصوصیات بحرها و... [۲]

به طور خلاصه فضلی در این بخش پیچیدگی‌هایی را که در روش سنتی وجود داشت را متذکر می‌شود و اشاره می‌کند که چه چیزی می‌تواند راه‌حل این مشکل بوده باشد.

در بخش پیشنهادها [۳]، نویسنده رویکردی کامل به علم عروض داشته است همانند نتایجی که در بخش نقد به آن رسیده است.

هدف از این کتاب تسهیل موضوع عروض است و سعی شده با استفاده از این پیشنهادهای سازنده سطح این علم را بالا برده و اشتباهات آن را اصلاح نماید.


پانویس

  1. ر.ک: متن، ص7
  2. ر.ک: همان، ص20
  3. ر.ک: همان، ص23

منابع مقاله

وابسته‌ها