قرضاوی، یوسف

یوسف قرضاوى (1926- 2022م)، عالم بزرگ مصری با تابعیت قطری، از متفکران اسلامی میانه رو عرب، رئیس سابق اتحادیه بین‌المللی دانشمندان مسلمان، از تربیت‌شدگان مدرسهٔ حسن البنا و اخوان المسلمین

قرضاوی، یوسف

نام	قرضاوی، یوسف
نام‌های دیگر
نام پدر	عبدالله
متولد	9 سپتامبر 1926م
محل تولد	روستای صفت تراب استان غربیه مصر
رحلت	دوشنبه ۲۶ سپتامبر ۲۰۲۲م برابر با 30 صفر 1444ق
اساتید
برخی آثار	قرآن منشور زندگی نقش ایمان در زندگی سیمای صابران در قرآن الدين في عصر العلم
کد مؤلف	AUTHORCODE01955AUTHORCODE

ولادت

یوسف عبدالله قرضاوی در تاریخ 9 سپتامبر 1926م در در روستای «صفت تراب» استان «غربیه» مصر متولد شد. دو ساله بود كه پدرش را از دست داد و عمه‌اش سرپرستی‌اش را به عهده گرفت.^[۱]

تحصیلات

وی حفظ قرآن را تا 10 سالگى تمام کرد. سپس وارد دانشگاه الازهر شد و در سال 1953م مدرک عالى دانشکده اصول دین و در 1954م مجوز تدریس در این دانشگاه را دریافت کرد. در سال 1960م مدرک کارشناسى ارشد مطالعات عالى علوم قرآن و سنت و در سال 1973م مدرک دکترى را با رتبه عالى از دانشکده اصول دین دریافت کرد.

وى پس از فراغت از تحصیل، به عنوان ناظر امور دینى اداره اوقاف و فرهنگ اسلامى الازهر مشغول به کار شد؛ آن‌گاه مدیریت دفتر امور دینى قطر را برعهده گرفت و به عنوان رئیس و مؤسس بخش مطالعات اسلامى در دانشکده تربیت و مدیر و مؤسس دانشکده شریعت و مطالعات اسلامى و نیز مدیر مرکز تحقیقات سنت و سیره به فعالیت‌های خود که تا امروز ادامه دارد، تداوم بخشید.

قرضاوى از عنفوان جوانى به عنوان خطیبى مسلمان و فعال در جنبش‌هاى اسلامى دعوت به آموزه‌هاى دینى را در صدر کارهاى خود قرار داد و در این راه به علت سخنرانى‌ها و نوشته‌ها و اشعار و مقاله‌هاى تاثیرگذارش، بارها چه در دوره حکومت پادشاهى و چه در دوره حکومت جمهورى مصر، به زندان افتاد.

این اندیشمند مسلمان در جریان فعالیت‌های اسلامى و اجتماعى خود، ارتباط نزدیکى با جنبش «اخوان المسلمین» پیدا کرد و در کتاب‌هاى خود همواره از «سید قطب»، «حسن البنا»، «ابوالاعلا مودودى»، «ابن عبدالوهاب» و «رشید رضا» تمجید مى‌کند. وى صاحب بیش از 80 اثر در زمینه‌هاى اسلامى است که برخى از آن‌ها ده‌ها بار تجدید چاپ شده و بسیارى از آن‌ها نیز به زبان‌هاى مختلف ترجمه شده است. قرضاوى که خود را یک سلفى متجدد معرفى مى‌کند، همچنین صدها اثر به صورت‌هاى مقاله، شعر، سخنرانى و تدریس از خود به‌جا گذاشته و تمام تلاش وى در این آثار، جمع بین محکمات شرعى با مقتضیات زمانه بوده است.

وى سفرهاى متعددى به کشورهاى مختلف جهان داشته و در صدها سمینار و همایش بین‌المللى شرکت کرده است. این دانشمند مسلمان، رئیس و عضو مجامع و مؤسسات مختلفى چون اتحادیه علماى مسلمان، مجمع فقهى انجمن اسلامى العالم در مکه، مجمع سلطنتى تحقیقات اسلامى اردن، مرکز مطالعات اسلامى آکسفورد، شوراى دبیران دانشگاه اسلامى جهانى اسلام آباد، سازمان دعوت اسلامى خارطوم و هیأت نظارت شرعى بر تعدادى از بانک‌هاى اسلامى است.

وى جوایز علمى متعددى دریافت کرده که جایزه بانک توسعه اسلامى، جایزه ملک فیصل به علت مشارکت در مطالعات اسلامى، جایزه عطاى ویژه علمى از رئیس دانشگاه اسلامى جهانى مالزى و جایزه فقه از سوى سلطان برونئى، از جمله آن‌هاست. وى به رغم این‌که در جهان عرب، از علماى سنى موافق ایران محسوب مى‌شود، اما انتقادات بعضاً تندى را هم درباره جمهورى اسلامى ایران مطرح کرده است.

وفات

سرانجام در روز دوشنبه ۲۶ سپتامبر ۲۰۲۲م برابر با 30 صفر 1444ق در سن 96 سالگی در دوحه قطر درگذشت.^[۲]

آثار

قطوف دانیة من الکتاب و السنة، الحلال و الحرام فى الاسلام، العبادة فى الاسلام، الناس و الحق، مشکلة الفقر و کیف عالجها فى الاسلام، الایمان و الحیاة، دکتر یوسف قرضاوى جوان، فقه الزکات، شریعة الاسلام خلودها و صلاح‌ها للتطبیق فى کل زمان و مکان، الخصائص العامة للاسلام، الصبر فى القرآن، عالم و طاغیة، هدى الاسلام. غیر المسلمین فى المجتمع الاسلامى، الحلول المستوردة و کیف جنت على امتنا، و الحل الاسلامى فریضة و ضرورة.

همچنین استاد در تألیف چندین جلد کتاب درسى در رابطه با توحید، فقه، تفسیر، حدیث، جامعه‌شناسى اسلامى، فلسفه، اخلاق و غیره، طبق برنامه وزارت آموزش و پرورش قطر، همکارى مؤثرى داشته است.

همچنین براى سمینارها و کنفرانس‌هاى مختلف علمى و اسلامى نیز مقالات تحقیقى متعددى تهیه کرده است و به صورت‌هاى گوناگونى انتشار یافته‌اند و همچنین روزنامه‌ها و مجلات متعددى مستمراً نشر مقالات استاد را بر عهده داشته و دارند که «الأزهر»، «نور الاسلام»، «منبر الاسلام»، الدعوة در مصر و «حضارة الاسلام» در دمشق و «الشهاب و المسلم المعاصر» در لبنان و «البعث الاسلامى» در هند و «المجتمع» و «الوعى الاسلامى» در کویت و «الدوحة» در قطر، از آن جمله‌اند.