قزوینی رازی، عبدالجلیل
| نام | قزوینی رازی، عبدالجلیل |
|---|---|
| نام های دیگر | رازی، عبدالجلیل بن ابی‌الحسین
قزوینی، ابوالرشید عبدالجلیل قزوینی، عبدالجلیل قزوینی، نصیر الدین عبدالجلیل عبدالجلیل رازی |
| نام پدر | |
| متولد | |
| محل تولد | |
| رحلت | 585 ق |
| اساتید | |
| برخی آثار | نقض: معروف به بعض مثالب النواصب فی نقض "بعض فضائح الروافض" |
| کد مؤلف | AUTHORCODE3428AUTHORCODE |
نصيرالدين عبدالجليل بن ابی‌الحسين بن ابی‌الفضل قزوينی رازی از عالمان شيعی و متكلمان برجسته سده ششم هجری در ديار "ری" می‌باشد. وی شخصی دانشمند، فصيح و ديندار و از سخنوران و وعاظ معروف زمان خود بوده است.
از تاريخ تولد و وفات او اطلاعی در دست نيست اما از پاره‌ای قرائن مشخص می‌شود كه تولد وی در اواخر قرن پنجم ووفاتش در نيمه دوم سده ششم هجری يعنی پس از سال 560 بوده است. قديمى‌ترين گزارش در باب شرح حال عبدالجليل، گفته‌هاى منتجب‌الدين على بن بابويه است.
منتجب‌الدين در معرفى وى ضمن آنكه او را از جمله عالمان شيعى دانسته كه به پرهيزگارى شهره بوده‌اند، به مهارت و استادى قزوينى در علم كلام اشاره و آثار وى را اين گونه ذكر كرده
است.
آثار
بعض مثالب النواصب فى نقض بعض فضائح الروافض [بعضى از زشتيهاى نواصب (دشمنان اهل‌بيت) در ردّ كتاب برخى زشتيهاى شيعيان] 2- كتاب السؤالات و الجوابات (در هفت جلد) 3- مفتاح التذكير 4- تنزيه عايشه 5- البراهين فى امامة اميرالمؤمنين 6- رساله‌اى در رد اسماعيليه
در كتاب نقض، عبدالجليل در چند مورد از ديگر اثرش به نام مفتاح الراحات (درجات) فى فنون الحكايات سخن گفته است. اين نيز محتمل است كه مفتاح التذكير همان مفتاح الراحات باشد كه اشارتى به اين كتاب در نقض آمده است. به جز اين آثار، اين را مى‌دانيم كه عبدالجليل در علم كلام تبحر خاصى داشته و از سرادمدان اين رشته در عصر خويش بوده است. بعد از منتجب‌الدين، رافعى مؤلف التدوين فى اخبار اهل العلم بقزوين از عبدالجليل قزوينى چنين ياد كرده است:
«عبدالجليل بن ابوالحسين مشهور به ابورشيد قزوينى، واعظ، اصولى، داراى كلامى شيوا در وعظ است. تأليفاتى در علم كلام دارد. در رى سكونت دارد و از شيعيان است».
به غير از اين دو تن، تمامى كسانى كه شرح حال اين عالم شيعى را آورده‌اند، به كلام منتجب‌الدين يا رافعى اشاره كرده‌اند. متن كتاب نقض، اطلاعات ديگرى از حيات و زندگى عبدالجليل در بر دارد. براى مثال از كتاب نقض در مى‌يابيم كه اوحدالدين حسين قزوينى برادر بزرگتر عبدالجليل، يكى از اساتيد وى بوده است. عبدالجليل اين برادر را از بزرگان و مفتيان جامعه شيعه معرفى كرده است