كتاب الأشربة (میانجی)

‏کتاب الأشربة
پدیدآوران	احمدی ميانجی، علی (نويسنده)
ناشر	دفتر معظم له
مکان نشر	ايران - قم
زبان	عربی
تعداد جلد	1
کد کنگره	‏

كتاب الأشربة، اثر آیت‌الله علی احمدی میانجی (متوفی 1421ق)، مجموعه‌ای است دربردارنده روایات مرتبط با نوشیدنی‌ها و احکام و آداب آنها؛ طب؛ قسم؛ نذر؛ صید؛ ذباحه و أکل.

ساختار

کتاب فاقد مقدمه بوده و روایات در هفت عنوان مختلف، عرضه شده است.

بیشتر روایات این اثر از منابع اهل سنت اخذ شده است.

گزارش محتوا

عناوینی که روایات بر اساس آن تقسیم‌بندی شده است، به ترتیب عبارتند از:

1. کتاب الأشربة: در این قسمت، به ذکر روایاتی پرداخته شده است که در موضوعات زیر می‌باشد: نوشیدن در حالت ایستاده؛ فضیلت سرکه؛ سرکه شدن خمر؛ حرمت خمر و مسکرات؛ شراب کشمش و آب انگور؛ شیره انگور؛ نهی از استفاده از ظروف شراب؛ ظروف طلا و نقره.
2. طب: در این بخش، به ذکر روایاتی پرداخته شده است که در موضوع طب و سلامتی می‌باشد. از جمله این روایات، حدیثی است در کتاب «شرح ابن ابی‌الحدید» به نقل از حضرت علی(ع) که فرمودند: «شرب الدواء للجسد کالصابون للثوب، ینقیه و لکن یخلق» (مصرف دارو برای بدن مانند صابون است نسبت به لباس، هرچند که آن را پاک می‌کند اما آن را فرسوده می‌سازد) .
3. کتاب الیمین: در این قسمت، به ذکر روایاتی پرداخته شده است که از قسم خوردن نهی کرده است. در برخی از روایات این بخش، به استثناءات در قسم، کفاره قسم و احکام مختلف آن نیز اشاره شده است.
4. نذر: روایات مربوط به نذر، در این قسمت، ذکر گردیده است. از جمله این روایات، حدیثی است از حضرت علی(ع) در «شرح ابن ابی‌الحدید» که نذر در معصیت و قسم بر قطع رحم را نفی نموده است.
5. صید: در این بخش، روایاتی که مربوط به صید حیوانات می‌باشد، ذکر شده است. از جمله این روایات، احادیثی از پیامبر(ص) می‌باشد که از شکار پرندگان در شب نهی نموده و فرموده‌اند: خداوند شب را مایه آرامش و امان قرار داده است. صید به‌وسیله سگ و پرنده شکاری تعلیم‌دیده، تفسیر «الاصماء و الانماء»، صید مجوسی و قطع عضو شکار، از جمله موضوعاتی است که احادیثی پیرامون آن، ذکر شده است.
6. ذباحه: در این قسمت، به ذکر روایاتی پرداخته شده است که به ذبح کردن حیوانات اشاره دارند. از جمله موضوعاتی که این روایات بر اساس آن ذکر شده، عبارتند از: ذبیحه نصرانی عرب (قوم بنی‌تغلب)، حرمت ذبیحه مجوسی و حلیت طعام آنها، وسیله ذبح حیوانات، رو به قبله بودن ذبیحه، تذکیه حیوانی که در چاه افتاده، زدن و شکار شتر یا گاوی که رم کرده، زنده بودن ذبیحه قبل از ذبح و قطع کردن سر ذبیحه هنگام ذبح.
7. آداب غذا خوردن: این بخش، به روایاتی که مربوط به غذا خوردن می‌باشد، اختصاص یافته است. از جمله روایات مذکور در این بخش، حدیثی است از امام علی(ع) که فرموده‌اند: «الطعام يوكل علی ثلاثة اضرب: مع الاخوان بالسرور و مع الفقراء بالإیثار و مع ابناء الدنیا بالمروة»، (غذا در سه حالت خورده می‌شود؛ با برادران دینی به خوشحالی و شادی همراه فقیران با ازخودگذشتگی و ایثار و با دنیاطلبان و شکم‌پرستان و جوانمردی و گذشت). از جمله موضوعاتی که روایات بر اساس آن قرار گرفته است، می‌توان به موارد زیر اشاره نمود: دعا و گفتن بسم‌الله قبل از شروع غذا؛ شروع با نمک و فواید آن؛ آداب بعد از طعام؛ محصولات لبنی؛ عسل؛ حیوانات حلال‌گوشت و حرام‌گوشت؛ ملخ و مار و خواص میوه‌های همچون سیب، به، انگور، گلابی و... .

وضعیت کتاب

در پاورقی‌ها، علاوه بر ذکر منابع و اشاره به اختلاف نسخ، به توضیح برخی از مطالب متن پرداخته شده است.

منابع مقاله

متن کتاب.

وابسته‌ها

احمدی ميانجی، علی