كتاب سليم بن قيس الهلالي

    از ویکی‌نور
    كتاب سليم بن قيس الهلالي
    كتاب سليم بن قيس الهلالي
    پدیدآورانسلیم بن قیس هلالی (نویسنده) انصاری، محمدباقر (محقق)
    عنوان‌های دیگرالتابعی الکبیر من اصحاب امیرالمؤمنین و الامامین الحسنین و الامام زین‌العابدین و الامام الباقر علیهم‌السلام
    ناشردليل ما
    مکان نشرقم - ایران
    سال نشر1381 ش یا 1423 ق
    چاپ3
    شابک964-7528-86-8
    موضوعاسلام - تاریخ - احادیث

    شیعه - تاریخ - احادیث

    علی بن ابی‌طالب(ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. - اثبات خلافت
    زبانعربی
    تعداد جلد3
    کد کنگره
    ‏BP‎‏ ‎‏339‎‏ ‎‏/‎‏س‎‏8‎‏ک‎‏2

    كتاب سليم بن قيس، به زبان عربى، از شيخ ابوصادق، سليم بن قيس هلالى عامرى كوفى، اولين كتاب شيعه در زمان اميرالمؤمنين، على(ع) مى‌باشد و مؤلف آن، از شخصيت‌هاى برجسته و از خواص اصحاب اميرالمؤمنين و امام حسن و امام حسين و امام زين‌العابدين(ع) است و امام باقر(ع) را نيز درك نموده است.

    تاريخ ولادت سليم، دو سال قبل از هجرت و وفات او در سال 76ق، مى‌باشد.

    امام صادق(ع)، درباره اين كتاب، مى‌فرمايد: «هر كس از شیعیان و دوستان ما كتاب سليم بن قيس هلالى را نداشته باشد، چيزى از مسائل ولايت ما نزد او نيست و از اسباب ما آگاهى ندارد. آن كتاب، الفباى شيعه و سرّى از اسرار آل محمد(ع) است».

    امام زين‌العابدين(ع)، مى‌فرمايد: «سليم راست گفته است، خدا او را رحمت كند. همه اينها احاديث ما است كه از آنها خبر داريم».

    امام حسن و امام حسين(ع) درباره اين كتاب به سليم فرموده‌اند: «راست گفتى، پدرمان، على(ع)، اين حديث را براى تو گفت و ما نشسته بوديم و ما اين حديث را از رسول‌الله(ص) حفظ كرده بوديم، همان‌گونه كه پدرمان براى تو نقل كرد بدون آنكه چيزى كم يا زياد شود.»

    اميرالمؤمنين، على(ع)، در اين باره مى‌فرمايد: «خدايا! سليم را از اولياى من قرار بده. اى سليم! اين امر ولايت ما كه خداوند معرفت آن را به تو داده است و به اين وسيله بر تو منت گذارده، شناختن و خبره شدن در آن، از شناخت طلا و نقره مشكل‌تر است و عده كمى از امت، به آن، معرفت دارند، پس خدا را شكر كن و آنچه به تو عطا كرده و تو را به آن اختصاص داده با سپاس‌گزارى نگه دار.»

    سليم، در ابتداى ورود به شهر مدينه، با حوادث عجيبى روبه‌رو شد كه هر مسلمانى از شنيدن آن رنج مى‌برد و چه بسا همين حوادث انگيزه‌اى براى تأليف اين كتاب گرديد.

    او، مشاهده كرد كه اهل‌بيت وحى(ع) كه حافظان حقيقى دين و منصوب‌شدگان از طرف خداوند هستند، در جامعه اسلامى كنار زده شده‌اند و سفارش«إني تارك فيكم الثقلين»، ناديده گرفته شده و بين قرآن و عترت جدايى افتاده است. سليم، با مشاهده اين وضعيت، با احساس وظيفه‌اى كه در درونش بود، در اوان جوانى تمام وجود خود را وقف در راه حفظ سيره رسول‌الله(ص) و تاريخ صحيح اسلام نمود.

    سليم، مخفيانه با اصحاب راستين پيامبر(ص) آشنايى پيدا كرد. در اولين مرحله، ملازمت اميرالمؤمنين، على(ع) را بر خود لازم دانست و خود را به منبع وحى متصل نمود، سپس با اصحاب آن حضرت، به‌خصوص، سلمان و ابوذر و مقداد و... ارتباط خصوصى برقرار كرد. او، از آنها در مورد سيره پيامبر اكرم(ص) و وقايع بعد از رحلت آن حضرت، به دقت مى‌پرسيد و جزئيات قضايا را جويا مى‌شد، آنان نيز بدون تقيه جواب مى‌دادند و سليم، همه مطالب آنها را مى‌نوشت و ثبت مى‌كرد.

    وى، در طول شصت سال از عمرش اين كتاب را جمع‌آورى و تأليف كرد.

    ساختار

    مجموع احاديثى كه در دو نسخه مختلف از كتاب، جمع شده‌اند، هفتادتا مى‌باشند. بيست و يك حديث هم تحت عنوان «المستدرك من احاديث سليم»، توسط محقق كتاب، از موسوعات حديثى، گردآورى شده و به آخر كتاب مزبور، ملحق شده است.

    گزارش محتوا

    پاره‌اى از موضوعات مطرح شده در اين كتاب، عبارتند از: فضايل اهل‌بيت از زبان پيامبر اكرم(ص)، حوادث بعد از وفات آن حضرت به نقل از شاهدان عينى، ماجراى سقيفه از زبان سلمان، افتخارات و امتيازات حضرت على(ع)، حوادثى كه در زمان خلافت آن حضرت اتفاق افتاد و...


    وابسته‌ها