نمایش مبدأ برای كشف الغمة في معرفة الأئمة (ط. الحديثة)

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR01008J1.jpg
| عنوان =کشف الغمة في معرفة الأئمة (ط - الحدیثة)
| عنوان‌های دیگر =
| پدیدآوران = 
[[اربلی، علی بن عیسی]] (نویسنده)

[[حسینی اشکوری، احمد]] (مقدمه‌نويس)
| زبان =عربی
| کد کنگره =‏BP‎‏ ‎‏36‎‏ ‎‏/‎‏الف‎‏4‎‏ک‎‏5‎‏ ‎‏1379
| موضوع =
ائمه اثناعشر - سرگذشت‌نامه

چهارده معصوم - سرگذشت‌نامه
| ناشر = 
الشريف الرضي
| مکان نشر =قم - ایران
| سال نشر = 1421 ق 

| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE01008AUTOMATIONCODE
| چاپ =1
| شابک =964-6046-71-1
| تعداد جلد =2
| کتابخانۀ دیجیتال نور =01008
| کتابخوان همراه نور =01008
| کد پدیدآور =
| پس از =
| پیش از =
}}
{{کاربردهای دیگر|كشف الغمة (ابهام زدایی)}}

'''كشف الغمة في معرفة الأئمة'''، مهم‌ترين تأليف [[اربلی، علی بن عیسی|على بن عيسى اربلى]] است كه جلد اول آن را در سال 678 و جلد دوم را در سال 687، تأليف كرده است. اين كتاب به لحاظ ابتكارى كه در تدوين آن وجود داشت و نيز موضع متعادل مؤلف، مورد علاقه جامعه شيعه و نيز جامعه سنى محب اهل‌بيت قرار گرفت و كسان زيادى از دانشوران معاصر اربلى، از فقيه و شاعر و كاتب و...آن را روايت كردند. وى با استفاده از «كتب جمهور»، كتاب را تدوين كرد تا پذيرش آن آسان‌تر صورت گيرد<ref>[[جعفریان، رسول]]، ص38-39</ref>

وى كتاب را با شرح حال كوتاهى از رسول خدا(ص) آغاز كرده و هدفش را صرفا تيمن و تبرک بدان ياد مى‌كند. پس از آن، جلد نخست كتاب را به شرح احوال و مناقب [[امام على(ع)]] اختصاص مى‌دهد. در ادامه، فصلى در بيان زندگى حضرت فاطمه(س) داشته و آنگاه به شرح زندگى تك‌تك امامان تا امام دوازدهم(ع) مى‌پردازد<ref>همان</ref>

عمده مطالب كتاب، نقل‌هاى كوتاه و بلندى است كه از كتاب‌هاى ديگر اخذ شده است<ref>همان</ref>

آنچه علاوه بر تنظيم مطالب، از طرف اربلى صورت گرفته، افزودن توضيحات و احيانا پاره‌اى از نقدهاست. به‌علاوه در پايان زندگى هريك از ائمه قصيده‌اى در مدح و ستايش آنان سروده است. از آنجا كه وى داراى شخصيت ادبى برجسته‌اى بوده، اين اشعار، بسيار لطيف و زيبا (همراه صناعات ادبى فراوان) سروده شده است. در ميان نقل‌ها نيز هرگاه به لغت دشوارى برخورد كرده، به شرح آن پرداخته است<ref>همان</ref>

اربلى درباره انگيزه خود در تدوين و تأليف اين اثر، اشاره به تمسخرى كه برخى از مردم درباره زيارت قبر موسى بن جعفر(ع) می‌كردند، مى‌كند. اين، در حالى است كه بسيارى از همين مردم، قبور شيوخ صوفى را فراوان زيارت مى‌كنند. او مى‌گويد كه اينان از كتبى كه درباره اهل‌بيت نوشته شده، پرهيز دارند. با توجه به اين مقدمات، او بر آن شده تا كتابى با استناد به كتب «جمهور» يا «عامه» بنويسد تا بتواند اين افراد را قانع كند. درعين‌حال تأكيد مى‌كند كه كتاب را به‌عنوان كتاب جدل ننوشته است<ref>همان</ref>

يكى از اختصارهايى كه مد نظر مؤلف بوده، درباره حذف اسانيد صورت گرفته است. او مى‌گويد تنها شخصيت‌هايى كه اين حديث را نقل كرده‌اند، آورده‌ام (نه تمام سند) تا از طولانى شدن كتاب جلوگيرى كنم<ref>همان، 44</ref>

او در نقل از كتاب مولد فاطمه(س) [[شيخ صدوق]] نيز بنا را بر تلخيص گذاشته و البته هر كجا تلخيص كرده، يادآور شده است. درباره نقل از كتاب مطالب السؤول نيز عادت خود را بر اختصار آن گوشزد مى‌كند<ref>همان</ref>

او خود را ملتزم دانسته تا از كتاب‌هاى اهل سنت نقل كند، جز آنكه اگر در موردى كتب اهل سنت مطالبى را نياورده‌اند، از كتب اصحاب آنها را نقل مى‌كند<ref>همان، 45</ref>

وى در نقل اخبار گاه در جاى نامناسبى روايتى را نقل مى‌كند، درحالى‌كه محل آن در زندگى يكى از امامان بعدى است. وى در توجيه آن ابراز مى‌دارد كه ترس آن را دارد كه در آنجا اين مطلب را نيافته يا به‌سهو فراموش كند؛ لذا ترجيح داده تا در همين جا از آن ياد كند<ref>همان، 46</ref>

اربلى پيش از آغاز بخش‌هاى اصلى كتاب، به توضيح مطالبى چون: معناى آل و عترت و فرق آن با اهل پرداخته است. آن‌گاه، حديث غدير را پيش كشيده و با استناد به نقل راويان متعدد و مورد اعتماد اهل تسنن، ولايت و امامت على(ع) را اثبات مى‌كند. وى در ادامه، اين پرسش را طرح مى‌كند كه چرا امامان معصوم(ع)، 12، عدد هستند و پس از نقل جواب‌هاى متعدد، تصريح مى‌كند كه اينها همه استحسانات ظنى هستند و اينكه به نظر وى اين مسئله، نقلى و توقيفى است و با نص صريح پيامبر اكرم(ص) ثابت شده است<ref>پاک‌نيا، عبدالكريم، ص122</ref>

از مهم‌ترين روش‌هاى مؤلف در تنظيم و ترتيب كتاب، احترام به آرا و افكار اهل تسنن و تقدم منابع آنان بر روايات شيعى است و اين جهت، در پذيرش كتاب و محتواى آن براى اهل سنت داراى اهميت ويژه‌اى است<ref>همان</ref>



==پانويس ==
<references />

== منابع مقاله ==

#[[:noormags:426406|برگرفته از جعفریان، رسول، «فصل پنجم: كشف الغمة في معرفة الأئمة»، پايگاه مجلات تخصصى نور، مجله: مجموعه مقالات كنگره شيخ مفيد، شماره 28]].
#[[:noormags:397914|پاک‌نيا، عبدالكريم، «آشنايى با منابع معتبر شيعه (كشف الغمة في معرفة الأئمة)»، پايگاه مجلات تخصصى نور، مجله: ماهنامه مبلغان، ارديبهشت و خرداد 1388، شماره 115]].

==وابسته‌ها==
{{وابسته‌ها}}

[[كشف الغمة في معرفة الأئمة (ترجمه و شرح زواره‌اى)]]

[[كشف الغمة في معرفة الأئمة (اربلی)]]


[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:اسلام، عرفان، غیره]]
[[رده:سرگذشت‌نامه‌ها]]
[[رده:سرگذشت‌‌نامه‌های فردی]]
[[رده:ائمه اثنی عشر (دوازده امام)]]