مباحث الأصول (القسم الثانی)
مباحث الأصول، حاصل تقرير يك دوره درس خارج اصول شهيد سيد محمدباقرصدر مى‌باشد كه به قلم يكى از برجسته‌ترين شاگردان ايشان، آیت‌الله سيد كاظم حائرى، به زبان عربى، به نگارش درآمده است.
| مباحث الأصول (القسم الثانی) | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | صدر، محمدباقر (محاضر) حسینی حائری، کاظم (مقرر) |
| ناشر | السید کاظم الحسیني الحائري |
| مکان نشر | [بی جا] - [بی جا] |
| سال نشر | 1408 ق |
| چاپ | 1 |
| موضوع | اصول فقه شیعه - قرن 14 صدر، محمدباقر، 1931 - 1979م. - سرگذشت‌نامه |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 5 |
| کد کنگره | BP 159/8 /ص4م2 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
مؤلف، در اين كتاب، علاوه بر شرح و توضيح ديدگاه‌هاى اصولى استاد، نظرات خود را نيز ارائه داده است.
كتاب، از ارزش و اعتبار خاصى در حوزه‌هاى علميّه برخوردار است و از منابع مهم و معتبر درس‌هاى خارج اصول به شمار مى‌آيد و طلاب و فضلاى حوزه‌هاى علميّه، براى آگاهى از شيوه‌هاى درسى شهيد سيد محمدباقرصدر، به اين كتاب مراجعه مى‌كنند.
كتاب، در سال 1383ق، هنگامى كه شهيد سيد محمدباقرصدر، يك دوره خارج اصول را در حوزه علميّه نجف اشرف تدريس مى‌نمودند، به رشته تحرير درآمده است.
ساختار
در اين كتاب، ابتدا، مطالبى ارزش‌مند درباره خاندان و فعالیت‌های علمى و مبارزات سياسى شهيد سيد محمدباقرصدر آمده و سپس به طرح مباحث علم اصول پرداخته شده است.
اين كتاب، در پنج جلد و به سبکی‌روان و روشن در نقد و بررسى و شرح مباحث علم اصول نگاشته شده است. جلد اول، مشتمل بر مباحث قطع، جلد دوم، شامل مباحث امارات ظنيه، جلد سوم، حاوى مبحث اصول عمليه(اصل برائت و اصل تخيير)، جلد چهارم، داراى بخش ديگرى از مبحث مزبور(اصل احتياط) و جلد پنجم، در بر دارنده مبحث استصحاب و تعادل و تراجيح است.
گزارش محتوا
جلد اول كه اختصاص به مبحث قطع دارد و حاوى يك مقدمه و شش امر است، مشتمل بر اين مطالب مى‌باشد: مقدمه‌اى پيرامون تقسيمى كه در آغاز كتاب «فرائد»، درباره مكلف آمده، حجيت قطع، تجرى، اقسام قطع، استدعا يا عدم استدعاى قطع نسبت به موافقت التزامى، حجيت يا عدم حجيت قطع به احكام شرعى از طريق عقل و بحث علم اجمالى.
جلد دوم كه اختصاص به مبحث امارات ظنيه دارد، مشتمل بر اين مباحث است: حجيت يا عدم حجيت ذاتى ظن، استحاله يا عدم استحاله جعل حجيت براى ظن، مقتضاى اصل در هنگام شك در حجيت ظن، سيره، ظهور، اجماع و خبر واحد ثقه.
جلد سوم كه درباره اصول عمليه است، شامل اين مباحث مى‌باشد: ذكر مقدماتى از قبيل اصول عمليه در فقه شيعه، روح حكم ظاهرى و...، اصالة البرائة و اصالة التخيير.
جلد چهارم، بيان‌گر مبحث اصالة الاحتياط و شرايط اصول مى‌باشد.
جلد پنجم كه اختصاص به مبحث استصحاب و تعادل و تراجيح دارد، مشتمل بر اين مطالب است: حقيقت استصحاب، مسئله اصولى بودن يا نبودن استصحاب، تفاوت ميان استصحاب و قواعد مشابه ديگر، ادله حجيت استصحاب، اقوال گوناگون در مورد حجيت استصحاب، تنبيهات استصحاب، تعريف تعارض، مقتضاى قاعده در دو خبر متعارض و...