مشاهد الإلوهية يا شرح كبير بر الشواهد الربوبية في المناهج السلوكية ملا صدرا

مشاهد الإلوهية يا شرح كبير بر الشواهد الربوبية في المناهج السلوكية ملا صدرا، از آثار فلسفى استاد غلامحسين رضانژاد (متخلص به نوشين) -متولد 1313ش- است كه در آن، مطالب كتاب «شواهد الربوبية» نوشته صدرالمتألهين شيرازى را از آغاز تا انجام در طى سه سال به صورت مفصل شرح كرده است[۱]در اين كتاب، بين عنوان روى جلد، صفحه شناسنامه و صفحات كتاب هماهنگى كامل برقرار نيست و نام كتاب به چند صورت ذكر شده است. اين شرح بزرگ در سه جلد تنظيم شده بدين‌ترتيب كه شارح محترم در مقدمه جلد اول، زندگى و شرح حال ملاصدرا را به صورت مشروح بيان كرده است. به نظر ايشان، صدرالمتألهين شيرازى فيلسوف بزرگى است كه دست كم در چهل مورد نوآورى كرده است.[۲]شارح در اين اثر، نخست متن عربى يعنى جمله يا جملاتى از شواهد الربوبية را ذكر كرده و بعد ترجمه فارسى آن را آورده و آنگاه اقدام به شرح تفصيلى كرده است. همچنين نویسنده با بيان هفت نكته درباره شخصيّت معنوى صدرالمتألّهين به تجليل از مقام علمى و فلسفى ايشان و تأثير زندگى و انديشه‌هاى وى بر نظرات حكيمان بعدى پرداخته است[۳]

مشاهد الالوهیة، یا، شرح کبیر بر شواهد الربوبیة في مناهج السلوکیة ملاصدرا
مشاهد الإلوهية يا شرح كبير بر الشواهد الربوبية في المناهج السلوكية ملا صدرا
پدیدآورانرضانژاد، غلامحسین (نویسنده)
عنوان‌های دیگرالشواهد الربوبیه فی المناهج السلوکیه. شرح شرح کبیر بر شواهد الربوبیة في مناهج السلوکیة ملاصدرا
ناشرآيت اشراق
مکان نشرقم - ایران
سال نشر1387 ش
چاپ1
شابک978-600-5321-13-5
موضوعحکمت متعالیه

صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم، ۹۷۹ - ۱۰۵۰ق. الشواهد الربوبیه فی مناهج السلوکیه - نقد و تفسیر

فلسفه اسلامی - سرگذشت‌نامه
زبانفارسی
تعداد جلد3
کد کنگره
‏BBR‎‏ ‎‏1100‎‏ ‎‏/‎‏ر‎‏6‎‏م‎‏5‎‏
نورلایبمطالعه و دانلود pdf

شارح تصريح كرده است كه علاوه بر اينكه صدرالمتألهين، در جميع كتب و رسائل فلسفى خود، و در هر نكته لطيف و باريك عقلى؛ شاهدى از قرآن حكيم آورده و به دليل نقلى از كلام اللّه مجيد در جهت تأييد يا ردّ عقيده و نظريّه‌اى، استناد كرده است؛ در آثار منظوم خود بالصّراحه در عظمت شئون ائمّه عصمت و طهارت و خاندان جليل‌القدر نبوّت، داد سخن داده است[۴]با اينكه شارح محترم، معاصر است ولى اين شرح از نظر بيان و چگونگى عرضه مطالب چندان كه بايد و شايد رسا و شيوا و به قلم روز نوشته نشده و بيشتر شبيه شرح‌هاى قديمى در حوزه‌هاى علوم اسلامى است. به عنوان مثال، ايشان اين عبارت «الحمدللّه الّذي تجلّى لقلوب العارفين بأسرار المبدأ و المعاد» را به اين صورت ترجمه و شرح كرده است: «جنس حمد و حقيقت و اقسام آن، اختصاص به خداوندگارى دارد كه براى شناساندن خود از باطن أحديّت غيبيّه، به صورت اسماء و صفاتش، بر مظاهر و مجالى قلوب عارفان مراتب ظهور خويش، به اسرار مبدأ و معاد، يا اوّل و آخر و ظاهر و باطن نمايان گرديد»[۵]به اين ترتيب نویسنده شرح، اثر خودش را محدود به گروهى خاصّ ساخته است و اثر حاضر شايد براى برخى از استادان و پژوهشگران فلسفه اسلامى كه با زبان عربى و اصطلاحات فلسفى و عرفانى آشنايى كافى دارند، در مواردى سودمند و راهگشا باشد.

نویسنده در نگارش اين شرح از ترجمه و تفسير دكتر جواد مصلح بر شواهد الربوبية كه به نام ايضاح المقاصد منتشر شده نيز استفاده كرده است[۶]به نظر مى‌رسد اين شرح، بيشتر آموزشى و توضيحى است و نقد و نظر در آن كمتر ديده مى‌شود و شارح نتوانسته يا نخواسته كه به پژوهش و نوآورى در اين اثر بپردازد. البته شارح در مواردى با ذكر اشعارى عربى يا فارسى از عارفان و شاعران مانند مولوى و جامى و... كتابش را آراسته است.[۷]

پانویس

  1. متن كتاب، ج 3، ص 1725
  2. مقدمه، جلد 1، ص 108- 201
  3. همان، ص 202- 231
  4. همان، ص 210- 211
  5. متن كتاب، ج 1، ص 3
  6. مقدمه، جلد 1، ص 37
  7. متن كتاب، ج 1، ص 370 و ج 2، ص 839 و ج 3، ص 1642

منابع مقاله

مقدمه و متن كتاب.


وابسته‌ها