نمایش مبدأ برای مناقب الأسد الغالب، ممزق الكتائب و مُظهِر العجائب، ليث بن غالب أميرالمؤمنين أبي‌الحسن علي بن أبي‌طالب رضي‌الله‌عنه

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR11925J1.jpg
| عنوان =مناقب الأسد الغالب ممزق الکتائب و مظهر العجائب ليث بن غالب أمير المؤمنين أبي‌الحسن علي بن أبي‌طالب
| عنوان‌های دیگر =خصائص امیرالمؤمنین علي بن ابي‌طالب رضي‌الله‌عنه 
| پدیدآوران = 
[[ابن‌ جزري، محمد بن عبدالله]] (نویسنده)

[[طهطاوي، علي احمد]] (مقدمه‌نويس)
| زبان =عربی 
| کد کنگره =‏BP‎‏ ‎‏37‎‏/‎‏4‎‏ ‎‏/‎‏الف‎‏2‎‏م‎‏8
| موضوع =
علي بن ابي‌طالب(ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. - فضايل 
| ناشر = 
دار الکتب العلمية، منشورات محمد علي بيضون 
| مکان نشر =لبنان - بيروت
| سال نشر =2005م , 1426ق 

| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE11925AUTOMATIONCODE
| چاپ =1
| تعداد جلد =1
| کتابخانۀ دیجیتال نور =11925
| کتابخوان همراه نور =11925
| کد پدیدآور =
| پس از =
| پیش از =
}}

'''مناقب الأسد الغالب، ممزق الكتائب و مُظهِر العجائب، ليث بن غالب أميرالمؤمنين أبي‌الحسن علي بن أبي‌طالب رضي‌الله‌عنه'''، کتابی است نوشته شمس‌الدین محمد بن عبدالله بن جزری. این اثر کلامی - حدیثی، به زبان عربی و درباره مناقب امام اول شیعه، [[امام على(ع)|علی بن ابی‌طالب(ع)]] نوشته شده است.

در ادامه این کتاب، «خصائص أميرالمؤمنين علي بن أبي‌طالب(رضي‌الله‌عنه)»، نوشته ابوعبدالرحمه احمد بن علی بن شعیب [[نسائی، احمد بن علی|نسائی]] آمده است.

مقدمه و تعلیقه این دو اثر، توسط علی احمد عبدالعال الطهطاوی نوشته شده است.

==ساختار==
کتاب، متشکل است از: مقدمه‌ای به قلم علی احمد عبدالعال الطهطاوی رئیس جمعیت اهل قرآن و سنت، سه فصل و فهرست مطالب. فصل اول به عنوان تمهید ذکر شده است. «مناقب الأسد الغالب...»، فصل دوم کتاب را تشکیل می‌دهد و فصل سوم همان کتاب «خصائص أميرالمؤمنين» است.

از جمله منابع مورد استفاده کتاب عبارت است از: قرآن کریم، [[فضائل الصحابة]]، [[مسند الإمام أحمد بن حنبل|مسند احمد]]، [[صحيح البخاري]]، نزهة الحفاظ، مناقب علي(ع) و...

==گزارش محتوا==
در قسمت تمهید با استفاده از کتاب حیاة الصحابة، از تواضع و زهد علی(ع) سخن گفته شده<ref>متن کتاب، ص5-8</ref> برخی خطبه‌های آن حضرت با استناد به کتاب مذکور نقل شده؛ مانند اولین خطبه آن حضرت پس از به خلافت رسیدن، خطبه‌اش در ماه رمضان، در مذمت دنیا، پس از تشییع جنازه میّتی و..<ref>همان، ص8-21</ref>

سپس خطبه‌هایی از امام حسن(ع) پس از شهادت پدرش علی(ع) و در نخیله و... نقل شده و پس از آن یک‌صدودوازده سخن از کلمات [[امام على(ع)|امیرالمؤمنین علی(ع)]] آمده است<ref>همان، ص21-34</ref>

[[جزری، محمد بن محمد|ابن جزری]] در بخش دوم کتاب می‌نویسد: در این اثر، روایات مسند متواتر، صحیح و حسن از رفیع‌ترین مناقب امیرالمؤمنین ابوالحسن [[امام على(ع)|علی بن ابی‌طالب(ع)]] را آورده است<ref>ر. ک، همان، ص38</ref>

او پس از ذکر قول [[ابن حنبل، احمد بن محمد|احمد بن حنبل]] مبنی بر اینکه فضائل وارده درباره علی(ع) درباره هیچ‌یک از صحابه پیامبر(ص) نیامده است، به ذکر حدیث ولایت و بیان قوت سند آن و تواترش و راویان متعدد مورد اعتمادی که آن را نقل کرده‌اند، دعای پیامبر(ص) در حق علی با عبارت «اللهم وال من والاه» و تشبیه جایگاه علی(ع) نسبت به پیامبر(ص) به جایگاه هارون نسبت به موسی و... می‌پردازد. سپس روایات مؤمن بودن دوستدار علی(ع) و منافق بودن دشمن او را می‌آورد<ref>همان، ص38-45</ref>

او همچنین روایتی از عبادة بن صامت را مبنی بر ولد الزنا بودن دشمن علی(ع) نقل می‌‌کند<ref>همان، ص45</ref> 
[[جزری، محمد بن محمد|ابن جزری]]، روایاتی با مضمون یکی بودن جان علی(ع) و نبی(ص) نقل می‌کند و توهین‌کننده به علی(ع) را بر مبنای روایات، توهین‌‌کننده به نبی(ص) می‌شمارد. ادامه روایات کتاب درباره برادری [[امام على(ع)|امیرالمؤمنین(ع)]] و پیامبر اکرم(ص)، سید العرب بودن علی(ع)، فضیلت بسته شدن تمامی درب‌ها به مسجد به‌جز باب علی(ع)، حدیث رایت و اعطای پرچم در خیبر به علی(ع) و دعا در حق او، سعادتمند دانستن دوستدار علی(ع) در دنیا و آخرت، حدیث مدینة العلم و باب حکمت دانستن علی(ع)، بهترین قاضی بودن او در میان صحابه و بیعت وی با ابوبکر و عمر است<ref>همان، ص45-62</ref>

ادامه مطالب این بخش، درباره روایات مسلسلی است که با یکی از امور زیر این صفت را یافته‌اند: مصافحه، اسودین (آب و خرما)، چیدن ناخن، نهادن دست بر شانه و..<ref>همان، ص62-72</ref>

محقق کتاب در بخش سوم اثر حاضر، مختصری از زندگی‌نامه احمد بن علی بن شعیب [[نسائی، احمد بن علی|نسائی]] را آورده و سپس کتاب «خصائص أميرالمؤمنين علي بن أبي‌طالب(رضي‌الله‌عنه)» او را ذکر کرده است. [[نسائی، احمد بن علی|نسائی]] در این اثر، یک‌صدونودوچهار حدیث از راویان و محدثان غیر شیعی با ذکر سلسله اسناد آنها نقل کرده است؛ چنان‌که [[ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی|ابن حجر]] می‌گوید: «[[نسائی، احمد بن علی|نسائی]] در میان صحابه پیامبر(ص) تنها به جستجوی احادیثی که درباره مناقب علی(ع) است، پرداخته و احادیثی بسیار را که بیشتر آنها دارای اسناد خوب و قابل قبولند، در این کتاب گرد آورده است». بنابراین کتاب [[نسائی، احمد بن علی|نسائی]] همان حقیقتی را نشان می‌دهد که حدیث‌شناسان بزرگ اهل سنت؛ مانند ابن حنبل، اسماعیل قاضی و ابوعلی نیشابوری به آن معترفند و می‌گویند: «در حق هیچ‌کدام از اصحاب پیامبر به اندازه [[امام على(ع)]]، فضائل و مناقب، با سندهای خوب نقل نشده است».

کتاب خصائص با موضوع پیشگامی علی(ع) در اسلام آغاز شده و پس از آن به ذکر ده‌ها حدیث درباره ویژگی‌های آن حضرت از قبیل حدیث ثقلین، طیر، رایت، منزلت، کسا، غدیر، سد ابواب و... پرداخته شده است. آنگاه با ذکر احادیثی در منقبت فاطمه(س)، بحث را ادامه می‌دهد، سپس به شمه‌ای کوتاه از احادیث درباره حسنین(ع) اشاره می‌کند و در پایان، عنان سخن را به نبردهای [[امام على(ع)]] می‌گرداند و از پیشگویی‌های رسول خدا(ص) درباره حقانیت [[امام على(ع)]] و سرکشی، انحراف و خروج از دین دشمنان او (قاسطین و ناکثین و مارقین) پرده برافکنده است(ر.ک: ویکی فقه، مدخل «خصائص‌أميرالمؤمنين‌»).

==وضعیت کتاب==
فهرست مطالب، در انتهای کتاب ذکر شده است. پاورقی‌ها در قسمت تمهید، بیشتر درباره توضیح واژگان و جملات است. در پاورقی‌های کتاب [[جزری، محمد بن محمد|ابن جزری]] (بخش دوم کتاب حاضر)، به اختلاف تعابیر در روایات اشاره شده، مطالبی توضیحی یا انتقادی در آن آمده و ارجاعات به کتاب‌ها هم در پاورقی است. در کتاب [[نسائی، احمد بن علی|نسائی]] (بخش سوم کتاب حاضر) هم پاورقی‌ها حاوی معرفی راویان، اختلاف روایات، مستندسازی برخی از آن‌ها، ذکر ارجاعات و... است.

در صفحه اول کتاب مناقب الأسد الغالب... [[جزری، محمد بن محمد|ابن جزری]]، مختصری از بیوگرافی مؤلف نوشته شده است<ref>متن کتاب، ص37</ref> همچنین است صفحات آغازین کتاب «خصائص أميرالمؤمنين» [[نسائی، احمد بن علی|نسائی]]؛ که البته بیوگرافی وی در این کتاب به‌طور مفصل ذکر شده است<ref>ر.ک: همان، ص111-118</ref>

==پانویس==
<references/>

==منابع مقاله==
# مقدمه و متن کتاب.
# سایت ویکی فقه، به آدرس اینترنتی:
http://wikifeqh.ir/%D8%AE%D8%B5%D8%A7%DB%8C%D8%B5_%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%88%D9%85%D9%86%DB%8C%D9%86%E2%80%8C_(%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8)#foot-main1.


==وابسته‌ها==
{{وابسته‌ها}}


[[رده:کتاب‌شناسی]]

[[رده:اسلام، عرفان، غیره]]

[[رده:سرگذشت‌نامه‌ها]]

[[رده:ائمه اثنی عشر (دوازده امام)]]

[[رده:سرگذشت‌‌نامه‌های فردی]]

[[رده:امام علی(ع)]]