منهل الغمام في شرح شرائع الإسلام

منهل الغمام في شرح شرائع الإسلام
پدیدآوران	کاشف‌الغطاء، عباس بن حسن (نویسنده)
ناشر	مؤسسه کاشف الغطاء العامة
مکان نشر	نجف اشرف - عراق
سال نشر	1424 ق
چاپ	1
زبان	عربی
تعداد جلد	3
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

منهل الغمام في شرح شرايع الإسلام، تأليف شيخ عباس بن شيخ حسن بن شيخ جعفر كاشف‌الغطاء(1253 - 1323ق)، از جمله شروح عربى كتاب «شرايع الإسلام في مسائل الحلال و الحرام» محقق حلّى (602 - 676ق) است.

صاحب الذريعة چنين نوشته كه مجلدى بزرگ از آن در شرح باب متاجر و معاملات، در نجف موجود است و متذكر شده كه در كتاب «زندگانى و شخصيت شيخ انصارى»، صفحه 227 نام سهل الغمام ضبط شده كه اشتباه است

شروح كتاب «شرايع الإسلام» (كه به‌گونه‌هاى مختلف مانند: شرح مزجى، تعليقه و قال - اقول بوده) دو قسمند: اول: شرح‌هايى كه نام خاصى ندارند و به نام «شرح شرايع الإسلام» معروفند، مانند شرح شهيد ثانى؛ دوم: شروحى كه عناوين خاصى دارند و معروف‌ترين آنها عبارتند از: مسالك، مدارك، جواهر، مطالع الأنوار و هداية الأنام

شارح در اين كتاب با ذكر بخشى از عبارت شرايع، به شرح و توضيح آن پرداخته و بر عبارات شرايع تعليقه زده است.

مجموعه سه جلدى حاضر در واقع شرح بخشى از جلد دوم از مجموعه چهار جلدى كتاب «شرايع الإسلام» است. شرح حاضر مشتمل بر سه جزء است كه در جزء اول، فصول دوم، سوم و چهارم از كتاب تجارت، در جزء دوم، فصول هفت‌گانه از كتاب وكالت و در جزء سوم، كتاب وقف و صدقات شرح و توضيح شده است.

شارح در مقدمه به نام شيخ مرتضى انصارى و اينكه برخى عبارات ايشان را توضيح داده، اشاره كرده است؛ البته در ذكر اين عبارات كمتر به نام شيخ اشاره شده و بيشتر با نام استاد از ايشان ياد شده است نویسنده گاه نيز با عباراتى چون «قال الوالد» و يا «في تقارير الوالد» مطالبى را نيز از پدر خود صاحب كتاب «أنوار الفقاهة» نقل مى‌كند

اين شرح برخلاف شروحى چون جواهر الكلام كه تمامى ابواب فقه را در بر دارد، مشتمل بر شرح بخشى كوچك از كتاب عقود است و بايد گفت كه اين شرح را نمى‌توان از جمله شروح معروف كتاب شرايع دانست.

كتاب با بحث ناتمامى درباره فضيلت صدقه پنهانى به اتمام رسيده است.

منابع مقاله

1. مقدمه و متن كتاب.

2. انصارى قمى، ناصرالدين، كتاب‌شناسى شروح شرايع الإسلام، نشريه مشكوة، تابستان 1373، شماره 43، ص 197 تا 229.