میبدی، حسین بن معین‌الدین
| نام | میبدی، حسین بن معین‌الدین |
|---|---|
| نام‌های دیگر | حسینی میبدی، حسین
منطقی امیر حسین قاضی میر یزدی، کمال‌الدین میر حسین بن معین‌الدین |
| نام پدر | معین‌الدین جمال بن جلال‌الدین محمد |
| متولد | |
| محل تولد | میبد یزد |
| رحلت | 911 ق |
| اساتید | جلال‌الدین دوانى |
| برخی آثار | دیوان امام علی علیه‌السلام
شرح دیوان منسوب به امیرالمؤمنین علی بن ابیطالب علیهماالسلام منشات میبدی |
| کد مؤلف | AUTHORCODE06596AUTHORCODE |
حسین بن معین‌الدین على میبدى یزدى (متوفای 911ق)، ملقب به کمال‌الدین و متخلص به منطقى، از اعلام و اکابر علمای شافعی مذهب و متصوفه، از آثار او شرح دیوان امام علی علیه‌السلام
ولادت
در میبد یزد زاده شد، در منابع به تاریخ ولادت او اشاره نشده است. در قرن نهم و دهه اول قرن دهم هجری(پانزدهم میلادی) می‌زیست
پدرش، معین‌الدین جمال بن جلال‌الدین محمد، مشهور به معلم یزدى، متوفى به سال 789، نزد قاضى عضدالدین ایجى، صاحب کتاب مواقف، تلمذ کرده بود و کتاب مواهب الهى در تاریخ آل مظفر که به نثر مصنوع و ناشیانه نگارش یافته از جمله تألیفات اوست.
تحصیلات
میبدى در آغاز جوانى براى تحصیل به شیراز که از مراکز علمى آن دوران بود عزیمت کرد و نزد استادان آن دیار، از جمله جلال‌الدین دوانى، در علوم و فنون مختلف معقول و منقول، مانند فقه، منطق، هیئت، فلسفه و کلام، کسب دانش کرد. در سخن منظوم نیز دستى داشته و به «منطقى» تخلص می‌کرده است.
او خود در یکى از منشآت به بیان شمه‌اى از فضل و دانش خویش می‌پردازد و مى‌گوید: «هیچ علمى از علوم عقلى و نقلى نیست که کتب مشکل آن بى‌مطالعه نتوانم گفت، و هیچ جوهر از جواهر دانش نیست که کنه آن را به الماس تفکر نمى توانم سفت، چون دل متوجه به مطلعى عالى است و دماغ از سوداى غیر آن خالى است، هرگز تفاخر به آن علوم ندارم و خود را در سلک جاهلان مى شمارم.»
میبدى از اهل تسنن و بر مذهب شافعى بوده، چنانکه در مقدمه شرح دیوان منسوب به امیرالمؤمنین على بن ابیطالب(ع) در موضع ذکر مذاهب اسلام از شافعى با عنوان «امام ما شافعى» یاد مى‌کند؛ اگر چه برخى، مانند حاجى خلیفه و مؤلف ریحانة الادب به اعتبار مطالبى که در فاتحه سابعه از مقدمه همین اثر در شأن امیرمؤمنان على بن ابى‌طالب(ع) آورده او را به تشیع منسوب داشته‌اند.
در وقتى که میبدى قاضى یزد بود، برخى که از وى کینه به دل داشتند واو را تکفیر کردند.
وفات
در باب تاریخ و چگونگى مرگ میبدى در میان تواریخ و تراجم اختلاف است. بعضى، از جمله صاحب ریحانه الادب، وفات او را در حدود سال 904 یا 911ق دانسته‌اند که لفظ «قاضى» هم ماده تاریخ آن است. مؤلف ریاض العارفین نیز آن را سنه 910ق ذکر کرده است که در آغازین سال‌های قرن دهم به دستور شاه اسماعیل صفوی (907 – 930ق) به قتل رسید،
مدفن او در یزد در مزار نزدیک حرم امامزاده جعفر قرار دارد.
آثار
- شرح دیوان منسوب به امیرالمؤمنین على بن ابى‌طالب(ع)
- مرضى الرضى فى شرح الکافیه
- شرح الشمسیه فى المنطق
- شرح آداب البحث
- شرح حورانیه
- حاشیه شرح طوالع الانوار
- حاشیه تحریر اقلیدس
- حاشیه تحریر مجسطى
- حاشیه شرح الملخص فى الهیئه
- شرح خبر کمیل
- شرح خبر قد صعدنا ذرى الحقائق
- جام کیتى نما
- منشآت
- رساله فى رویه شبح الشى فى الماء
- دیوان اشعار فارسى
- شرح گلشن راز