نمایش مبدأ برای نظام الحكم في الإسلام؛ خلاصة كتاب دراسات في ولاية الفقيه و فقه الدولة الإسلامية

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR00757J1.jpg
| عنوان =‏ نظام الحكم في الإسلام
| عنوان‌های دیگر = خلاصة كتاب دراسات في ولاية الفقيه و فقه الدولة الإسلامية
| پدیدآوران = 
[[منتظری، حسینعلی]] (نويسنده)

[[گروه تحقیقات اسلامی دفتر حضرت آیت‌الله العظمی منتظری]] (خلاصه کننده)
| زبان =عربی
| کد کنگره =‏ ‏BP‎‏ ‎‏223‎‏/‎‏8‎‏ ‎‏/‎‏م‎‏8‎‏ ‎‏د‎‏4017 
| موضوع = اسلام و سياست، اسلام و سياست، ولايت فقيه 

| ناشر = سرایی

| مکان نشر =ايران - قم
| سال نشر = 1385ش 

| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE00757AUTOMATIONCODE
| چاپ =
| شابک =
| تعداد جلد =1
| کتابخانۀ دیجیتال نور =00757
| کتابخوان همراه نور =00757
| کد پدیدآور = 261
| پس از =
| پیش از =
}} 
{{کاربردهای دیگر|ولایت فقیه (ابهام‌ زدایی)}}
'''نظام الحکم في الإسلام'''، خلاصه‌ای است از کتاب «دراسات ولایة الفقیه و فقه الدولة الاسلامية» آیت‌الله حسینعلی منتظری (متوفی 1388ش) که تلخیص آن توسط دو نفر از شاگردان نویسنده انجام شده است.

«دراسات فی ولایة الفقیه و فقه الدولة الاسلامية»، توسط آیت‌الله منتظری به مدت چهار سال در حوزه علیمه قم تدریس و همزمان نگارش یافت. مطالب کتاب در مدت مذکور به‌عنوان درس خارج بر فضلا و طلاب حوزه عرضه شد و از طرف آنان مورد مناقشه قرار گرفت و به‌صورت هرچه پخته‌تر در نهایت در چهار جلد در ایران و لبنان به چاپ رسید. نویسنده در این کتاب، مبانی و مسائل حکومت اسلامی را از دید فقهی و حقوقی مورد تحقیق و بررسی قرار داده و بر آن‌ها دلیل اقامه کرده است<ref>ر.ک: متن کتاب، ص7؛ شجاعی بهرام، ص27</ref>.

آنچه خلاصه کننده را بر تلخیص کتاب ترغیب نمود، حجم زیاد و گستردگی مباحث و کثرت ادله در کتاب دراسات بود، که استفاده از آن برای بخشی از محققان مفید بود؛ لکن بسیاری دیگر از محققان درصورتی‌که می‌خواستند به‌سرعت و سهولت بر نظریات نویسنده، آگاهی یابند، محروم کرده بود، به‌ویژه آن‌که دستیابی سریع و آسان به اطلاعات و دانش‌ها از ویژگی‌های عصر ما است.

یکی از فضلای حوزه علمیه هم‌زمان با کار تألیف، به تلخیص جلد اول اقدام نمود، اما نتوانست کار را به پایان برد و از سوی دیگر بسیاری از پژوهشگران خواستار آن بودند که کتاب خلاصه شود ازاین‌رو خلاصه کننده با کسب اجازه از محضر نویسنده و در چارچوب زیر اقدام به تلخیص کتاب نمود:
# حتی‌الامکان سعی شده نظرات نویسنده به‌دقت هرچه‌تمام‌تر، در قالب عبارات و الفاظ ایشان حفظ شود.
# ترتیب بعضی از مباحث کتاب تغییر کرده و بعضی از بحث‌ها حذف و یا در یکدیگر ادغام شده است<ref>ر.ک: همان، ص7-8؛ همان، ص27-28</ref>.

محور مباحث کتاب، حکومت اسلامی در عصر غیبت است، که با روش معهود در حوزه علمیه – یعنی با استناد به دلایل نقلی و عقلی – به اثبات مبانی و مسائل آن اهتمام شده است، اما ازآنجاکه موضوع حکومت در نظر نویسنده، موضوعی عرفی و عقلایی می‌باشد که شارع مقدس آن را امضاء کرده، ایشان در هر مبحث ضمن استناد به دلایل نقلی، اصول عقلی و عقلایی مربوط به آن را نیز مطرح کرده است. این اصول به‌طورخلاصه عبارتند از: اصل حاکمیت انسان بر سرنوشت خویش، اصل آزادی انسان، اصل شایسته‌سالاری، اصل عدالت‌خواهی، اصل حق‌طلبی و دفاع از حق، اصل قانون‌گرایی، اصل کرامت انسان، اصل شورا و مشورت، اصل تعاون و مشارکت در کارها، اصل توانمندی، اصل امنیت، اصل اجتناب از اسراف و ریخت‌وپاش و تشریفات زاید، اصل استقلال‌طلبی، اصل وفاداری به پیمان‌ها، اصل صلح‌طلبی و مسالمت‌جویی، اصل همانندی در انسانیت، اصل پاسداری از اصول و ارزش‌ها.

گفتنی است تلخیص کتاب و حاشیه‌های آن توسط خلاصه کننده و با همکاری جناب حجةالاسلام‌والمسلمین سید هادی هاشمی انجام گرفته است<ref>ر.ک: همان، ص8-9؛ همان، ص28-29</ref>.

پاورقی‌های کتاب علاوه بر ذکر مستند مطالب، حاوی توضیحاتی از متن کتاب<ref>پاورقی ص81، شماره 3</ref> نیز می‌باشد. برخی از پاورقی‌ها توسط خلاصه کننده اضافه شده که به‌وسیله حرف میم در انتهای آن مشخص شده است<ref>پاورقی ص223</ref>.

==پانویس==
<references/>

==منابع مقاله==
# مقدمه و متن کتاب.
# منتظری، حسینعلی، مبانی مردم‌سالاری در اسلام ترجمه نظام الحکم در اسلام، مترجم بهرام شجاعی، تهران، انتشارات سرایی، چاپ اول، زمستان 1395ش.

==وابسته‌ها==
{{وابسته‌ها}}
 
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:اسلام، عرفان، غیره]]
[[رده:کلام و عقاید]]
[[رده: مباحث خاص کلامی]]