اختصاص

    از ویکی‌نور
    اختصاص
    اختصاص
    پدیدآورانصابری، حسین (مترجم) مفید، محمد بن محمد (نویسنده)
    عنوان‌های دیگرالاختصاص الاختصاص. فارسی
    ناشرشرکت انتشارات علمی و فرهنگی
    مکان نشرتهران - ایران
    سال نشر1388 ش
    چاپ1
    شابک978-600-121-020-4
    موضوعائمه اثناعشر - احادیث احادیث شیعه - قرن 4ق.
    زبانفارسی
    تعداد جلد1
    کد کنگره
    ‏BP‎‏ ‎‏129‎‏ ‎‏/‎‏م‎‏7‎‏ ‎‏الف‎‏3041

    اختصاص ترجمه فارسی کتاب «الاختصاص» اثر ابوعبدالله محمد بن محمد(336-413ق) معروف به شيخ مفيد مى‌باشد كه بر پايه متن مصحَّح على اكبر غفارى توسط حسين صابرى ترجمه و تحقيق شده است.

    در ابتداى کتاب، مقدمه‌اى از مترجم افزوده شده كه در آن، نكاتى در مورد ترجمه و ویژگى‌هاى آن، بيان گرديده است:

    1. على اكبر غفارى -محقق متن عربى- پاورقى‌هاى ارزشمندى نگاشته كه این پاورقى‌ها، مگر آن‌ها كه شرح یک واژه بوده، عمدتاًً به فارسی برگردانده شده‌اند. برخى از ارجاع‌هاى محقق متن عربى نيز ارجاع به منابع حديثى و مآخذى بوده كه حديث ياد شده در متن «اختصاص»، در آن‌ها نيز وجود دارد و يا آن را از «اختصاص»، نقل كرده‌اند. مترجم این پاورقى‌ها را نيز ترجمه كرده و آن‌ها را با حرف «ح» متمايز ساخته است.[۱]
    2. از آن روى كه منابع ارجاعى در پاورقى، فاقد مشخصات کتاب‌شناختى‌اند و گاه نيز محقق به منابعى كه اكنون چاپ‌هاى متداول‌تر يا مفيدترى دارند، مترجم در بسيارى از موارد افزون بر این منابع و گاه به جاى این منابع، به مآخذى ديگر ارجاع داده است. بخشى از این منابع، بر «اختصاص» تقديم دارند و روايت مذكور در «اختصاص» در آن‌ها به همان سند اختصاص يا به سند ديگر نقل شده، بخشى نيز پس از دوران شيخ مفيد تأليف شده‌اند و حديث را به نقل از «اختصاص» يا بدون استناد به این کتاب، نقل كرده‌اند.[۲]
      مترجم تا جايى كه توانسته، به این منابع ارجاع داده و در پایان کتاب نيز مشخصات کتاب‌شناختى این مآخذ را در کتاب‌نامه مترجم آورده است. به همین دليل و به هدف اختصار، در پاورقى‌ها جز در مورد کتاب‌هایى كه نام همانند دارند، نام مؤلف درج نشده است. پاورقى‌هاى مترجم نيز با حرف «م» مشخص شده‌اند.[۳]
      از آنجا كه در متن عربى، به رغم تصحيح [[غفاری، علی‌‎اکبر|استاد غفارى، همچنان خطاها يا تصحيف‌هایى به چشم مى‌خورد و يا در مواردى عبارت نامفهوم است، مترجم در اين‌گونه موارد، نسخه‌هایى ديگر و گاه منابع متقدم بر اختصاص يا متأخر از آن را مبناى ترجمه قرار داده و البته ازآن‌روى كه درصدد ارائه تصحيحى ديگر برای اثر نبوده، لزوما همه این موارد را يادآور نشده است.[۴]
    3. در متن عربى اثر، دو «استدراك» وجود دارد. چون این استدراك‌ها تكمله‌هایى بر دو حديث از احاديث مذكور در متن هستند، مترجم این تكمله‌ها را به‌صورتى مفصل‌تر و به نقل از منابع، در ذيل همان احاديث ترجمه كرده است.[۵]
    4. مترجم در ترجمه آيه‌هاى قرآن كريم، از ترجمه استاد فولادوند نقل كرده و جز در مواردى كه همسانى سياق مى‌طلبيده، در آن‌ها تصرف نكرده است. هرچند این به معناى نداشتن ملاحظاتى بر اصل ترجمه مذكور نيست.[۶]
    5. از آنجا كه کتاب «الاختصاص» فاقد فصل‌بندى است، مترجم در هر جا متن با «بسم الله الرحمن الرحيم» آغاز شده و يا نشان از آغاز یک «گزيده ديگر» بوده است، متن را از یک سوم صفحه آغاز كرده است، بى‌آنكه شماره‌اى بر فصل بنهد يا كلمه فصل را به‌كارگيرد.[۷]

    مترجم در درون متن نيز كوشيده است افزون بر عنوان‌هایى كه در تصحيح غفارى بر مجموعه‌هایى از احاديث نهاده شده است، برای هر حديث و گاه نيز چند حديث هم مضمون، عنوانى قرار دهد. این عنوان‌ها داخل دو قلاب [ ] قرار گرفته‌اند.[۸]

    فهرست مطالب، در ابتدا و کتاب‌نامه مترجم در تحقيق این اثر، به همراه نمايه آيات؛ ابيات شعر؛ نام‌هاى كسان، جاها، قبيله‌ها و فرقه‌ها؛ کتاب‌ها و نمايه موضوعى، در انتهاى کتاب آمده است.

    پانویس

    1. مقدمه مترجم، صبيست‌وهشت
    2. همان، صبيست‌ونه
    3. همان
    4. همان
    5. همان
    6. همان
    7. همان
    8. همان، صسى

    منابع مقاله

    مقدمه و متن کتاب.