الأرجوزة المختارة في الإمامة

    از ویکی‌نور
    الأرجوزة المختارة في الإمامة
    الأرجوزة المختارة في الإمامة
    پدیدآورانابن حیون، نعمان بن محمد (نويسنده) حسين‌، اسماعيل‌ قربان‌ (محقق)
    عنوان‌های دیگر[موقف الفرق من مساله الامامه و نقضه و دفاع عن حق الائمه]
    ناشردار بيبليون
    مکان نشرفرانسه - پاريس
    چاپ1
    زبانعربي
    تعداد جلد1
    نورلایبمطالعه و دانلود pdf

    الأرجوزة المختارة في الإمامة [موقف الفرق من مسألة الإمامة و نقضه و دفاع عن حق الأئمة] اثر قاضی ابوحنیفه نعمان (متوفی 363ق)، مجموعه اشعاری است در بحر رجز پیرامون مسائل مربوط به امامت و بررسی و رد دیدگاه فرق مختلف پیرامون آن و بیان قول حق که با تحقیق اسماعیل قربان بوناوالا، چاپ و عرضه شده است.

    ساختار

    کتاب با مقدمه محقق آغاز و اشعار در هفت موضوع مختلف، تقسیم‎بندی شده است.

    گزارش محتوا

    در مقدمه، ابتدا به اهمیت کتاب اشاره گردیده و سپس به بررسی نسبت ارجوزه به قاضی نعمان، پرداخته شده و سپس، نسخ خطی کتاب، که یازده نسخه می‎باشد، توصیف شده است[۱].

    اشعار بخش اول، درباره وصیت بوده و از جمله موضوعات آن می‎توان به اختلاف مردم در وصیت پیامبر(ص) و رد کسی که گمان می‎کند پیامبر(ص) به کسی وصیت نکرده است، اشاره نمود[۲].

    اشعار بخش دوم، پیرامون صفات امام و اختلاف مردم پس از پیامبر(ص) درباره آن می‎باشد. در آن اشعار، اقوال شیعه، مرجئه، معتزله و خوارج پیرامون این امر، به‎خوبی منعکس گردیده و در نهایت، اشعاری در رد نظریه مرجئه، معتزله و خوارج، آورده شده است[۳].

    اشعار بخش سوم، در خصوص صفات امام می‎باشد. در این اشعار، ابتدا به اختلاف مردم در صفت عقد امامت برای امام پس از پیامبر(ص) اشاره گردیده و سپس، اشعاری در رد گروه‎های زیر، آورده شده است: کسانی که گمان می‎کنند پیامبر(ص) امر پس از خویش را به مردم واگذار نموده است؛ کسانی که گمان می‎کنند که پیامبر(ص) به ابوبکر به‎عنوان خلیفه پس از خود، اشاره نموده است و کسانی که گمان می‎کنند پیامبر(ص) کسی را به‎عنوان خلیفه معرفی نکرده، اما صحابه خود کسی را انتخاب کرده و بنابراین تبعیت از آن، واجب است[۴].

    حوادث پس از رحلت پیامبر(ص) و موضع مردم در قبال مسئله امامت، در اشعار بخش چهارم منعکس گردیده[۵] و در بخش پنجم، به مسائل و حوادث پس از بیعت مردم با حضرت علی(ع) و انتخاب ایشان به‎عنوان امام و رهبر جامعه اسلامی، پرداخته شده است. از جمله موضوعات مطرح‎شده در این بخش، عبارتند از: پیمان‎شکنی طلحه، زبیر، عایشه و اصحاب جمل و چگونگی برخورد امام(ع) با ایشان؛ نحوه برخورد امام(ع) با معاویه؛ خروج سپاهیان امام(ع) برای نبرد با اهل نهروان؛ احتجاج بر منکرین قتل عثمان از اهل شام؛ رد ادعای خوارج مبنی بر انکار حکومت و رد اهل وقوف[۶].

    اشعار بخش ششم، پیرامون امامت فرزندان حضرت علی(ع)، از امام حسن(ع) و امام حسین(ع) و فرزندان آن حضرت تا امام مهدی(عج) بوده[۷] و در آخرین بخش، به معرفی فرق مختلف شیعه و رد آنها از جمله هریریه، راوندیه، حصینیه، زیدیه، جارودیه، بتریه، مغیریه، کیسانیه، کربیه، بیانیه، مختاریه، حارثیه، عباسیه و رزامیه و اثبات شیعه اثناعشری، پرداخته شده است[۸].

    وضعیت کتاب

    فهرست مطالب، در انتهای کتاب آمده و در پاورقی‎ها، به بیان اختلاف نسخ، پرداخته شده است[۹].

    پانویس

    1. ر.ک: مقدمه، ص7-‎25
    2. ر.ک: متن کتاب، ص34-‎44
    3. ر.ک: همان، ص46-‎62
    4. ر.ک: همان، ص63-‎84
    5. ر.ک: همان، ص85-‎118
    6. ر.ک: همان، ص137-‎175
    7. ر.ک: همان، ص178-‎196
    8. ر.ک: همان، ص205-‎238
    9. ر.ک: پاورقی، ص132

    منابع مقاله

    مقدمه و متن کتاب.


    وابسته‌ها

    خدا و امامت