سجادی، سید جعفر
| نام | سجادی، جعفر |
|---|---|
| نامهای دیگر | |
| نام پدر | |
| متولد | 1303 ش |
| محل تولد | |
| رحلت | |
| اساتید | |
| برخی آثار | |
| کد مؤلف | AUTHORCODE00764AUTHORCODE |
سيد جعفر سجادى، در اسفندماه 1303ش در كارماسه، از روستاهاى بلوك لنجان سفلاى اصفهان، بر كرانه غربى زاينده‌رود به دنيا آمد.پدرش سيد على سجادى مردى روستایى و كشاورز بود و با لغت عرب آشنا بود و بر رسايل عمليه و فتواهاى علماى مشهور تسلط داشت.
سيد جعفر سجادى پيش از آنكه دوران مكتب را تجربه نمايد، نزد پدر الفبا و يك جزو قرآن را آموخت. او در پنج‌سالگى تحصيلات خود را نزد «زن آخوند» كه بانوى مكتب‌دارى بود، ادامه داد. و در هفت‌سالگى به مكتب ملا هاشم كله‌اى رفت. سيد ناجى نام استاد بعدى وى بود كه در نزد او «جامع المقدمات» را فراگرفت. سپس از محضر ميرزا عبدالله نكوآبادى و شيخ محمدحسين شريعت فلاورجانى استفاده برد.
ايشان براى ادامه تحصيل به اصفهان مهاجرت كرد و همزمان دركارخانه هراتى اصفهان مشغول به كار شد. روزهايى را كه به كار نمى‌رفت در مدارس علوم قديمه اصفهان در مجلس درس استادان حاضر مى‌شد. سپس در مدرسه اسماعيليه يا خاتون‌آبادى كه در يكى از محلات دروازه حسن‌آباد اصفهان واقع بود به تحصيل پرداخت.
علاوه بر آن، سيد جعفر در مدرسه ثقةالاسلام، مدرسه صدر، مدرسه عربان، مدرسه ملا عبدالله و مدرسه جده بزرگ درس خواند. سيد جعفر سجادى چون در مدرسه مروى خوش درخشيد، از طرف مسئولين حوزه جهت اخذ مدرك ليسانس به دانشكده معقول و منقول معرفى شد و پس از سه سال تحصيل، در سال 1329ش فارغ‌التحصيل شد. در سال 1334ش، سجادى براى تحصيل در دوره دكترى در رشته معقول (علوم عقلى و فلسفى) ثبت نام كرد و در سال 1341 از رساله خود دفاع كرد و دوره دكترى را به انجام رسانيد.
استادان و مربيان
سيد جعفر سجادى در مدرسه اسماعيليه يا خاتون‌آبادى اصفهان نزد شيخ ابوالفضل مسجدشاهى تعليم ديد. او در مدرسه صدر اصفهان نيز در محضر حاج سيد رضا خراسانى و سيد حسين خادمى كسب فيض كرده است. سيد جعفر در مدرسه عربان اصفهان در محضر شيخ امان‌الله و شيخ عبدالجواد فريدنى بود. سجادى در مدرسه عربان از كسانى چون ميرزا عباس شيخ‌الاسلامى بهره برده است.
همچنين در مدرسه جده بزرگ، نزد كسانى همچون حاج شيخ محمدحسن نجف‌آبادى، شيخ محمدتقى تفرشى، حاج آقا صدر كوهسپايى، فياض، سيد حسين خادمى، شيخ محمدعلى حبيب‌آبادى، حاج سيد جواد غروى و حاج آقا رحيم ارباب به تحصيل پرداخته است. سيد جعفر سجادى در مدرسه ميرزا محمود تهران نيز تحصيل نمود. اين مدرسه چون تازه تأسيس شده بود و استاد و مدرس فاضل و متبحرى نداشت، سيد جعفر به مدارس ديگرى از جمله مدرسه مروى مى‌رفت و در درس سيد كاظم كروندى شركت مى‌كرد. او همچنين محضر حاج شيخ على تهرانى، ميرزا باقر آشتيانى، شيخ محمدرضا قلى‌زاده تهرانى، شيخ محمدتقى آملى، سيد عباس آيت‌الله‌زاده فشاركى طباطبايى، سيد صدرالدين جزايرى، سيد ابوالقاسم كاشانى و محمدباقر كمره‌اى را نيز درك كرده است.
استادان سيد جعفر سجادى در دوران دكترى عبارت بودند از: غلامحسين صديقى، بديع‌الزمان فروزانفر.
مشاغل و سمت‌هاى مورد تصدى
سيد جعفر سجادى در سال 1330ش، به استخدام وزارت فرهنگ درآمد و بلافاصله به‌عنوان دبير به اروميه منتقل گرديد. بعد از يكسال تدريس در آن شهر، در سال 1331ش به کرمانشاه منتقل شد. او در آنجا به‌عنوان بازرس ويژه انتخابات براى نظارت بر انتخابات كنگاور انتخاب شد. سجادى تا سال 1338ش، در مدرسه فرخى واقع در ميدان مولوى تهران تدريس مى‌كرد؛ ليكن از دى‌ماه 1338 به بعد، به‌عنوان استاديار در دانشگاه تهران مشغول به فعاليت شد. سيد جعفر سجادى به دعوت دكتر معين در مؤسسه لغت‌نامه به فعاليت پرداخت و تأليف و تنظيم قسمتى از حرف «ع» لغت‌نامه دهخدا را بر عهده داشت. او مدير گروه ادبيات فارسى دانشگاه تهران هم بود. سجادى در سال 1342ش، به رتبه استاديارى ارتقا يافت. او از سال 1348ش، به مرتبه دانشيارى ترفيع يافت. بعدا در سال 1353ش، درجه استادى يافته و در همين سمت از اعضاى ثابت شوراى دانشكده بود. وى از سال 1353 به پيشنهاد دكتر كيا به عضويت فرهنگستان درآمد و در آن ايام به عضويت كميسيون انتصابات و ترفيعات دانشكده ادبيات منصوب شد. او مدتى هم در بنياد دايرةالمعارف اسلامى فعاليت داشت.
جوائز و نشان‌ها
مجامع علمى، سمينارها و جوايز سيد جعفر سجادى، به ترتيب ذيل است:
- سال 1338ش: دريافت جايزه بهترين كتاب سال، به‌خاطر تأليف كتاب فرهنگ فلسفى؛
- سال 1349ش: عضويت در انجمن روابط فرهنگى ايران و هند و همكارى با دكتر تاراچند؛
- سال1351ش: سفر به پاکستان و بازديد از دانشگاه‌هاى آن كشور و تأسيس اولين انجمن فارغ‌التحصيلان پاکستانى دانشگاه تهران؛
- سال 1352ش: شركت در كنگره بزرگداشت ابوريحان بيرونى؛
- سال 1353ش: سفر به تركيه براى ايراد سخنرانى و بازديد از دانشگاه‌ها؛
- سال 1354ش: شركت در كنگره بزرگداشت ابونصر فارابى؛
- سال 1355ش: دريافت جايزه بهترين كتاب سال در بخش ترجمه، به‌خاطر ترجمه حكمة الإشراق شيخ شهاب‌الدين سهروردى؛
- سال 1356ش: شركت در جشنواره هنر اسلامى در لندن.
آثار
- ابوحيان توحيدى؛
- ابوريحان، قلعه فولادين منطق ارسطو را در هم مى‌ريزد؛
- احكام يا عناوين ثانويه؛
- از احساس تا قوت نطق و ناطقه؛
- استفاده از علوم عقلى در نحو عربى؛
- اصل و اصول؛
- اصلاحات پزشکى در جهان عرب؛
- افكار اجتماعى فارابى؛
- افكار فلسفى و علمى ابوريحان بيرونى؛
- الأدب الفارسی، به زبان عربى؛
- الأدب الفارسی بين روافد التصوف و العرفان؛
- انسان كامل؛
- اوضاع اجتماعى نيم‌قرن؛
- بررسى مجموعه رسايل مرحوم سيد كاظم عصار؛
- بنياد اصول فقه؛
- تاريخ برمكيان؛
- تاريخ دولت‌هاى اسلامى و خاندان‌هاى حاكم بر سرزمين اسلامى؛
- تاريخ‌نگارى در اسلام؛
- تأليف و تنظيم حرف «ع» لغت‌نامه دهخدا؛
- تجلى عرفان در ادب فارسى؛
- ترجمه زبدة البيان في أحكام القرآن مقدس اردبيلى؛
- ترجمه و تحشيه آراء أهل المدينة الفاضلة ابونصر فارابى؛
- ترجمه و تحشيه حكمة الإشراق؛
- ترجمه و تحشيه سياسات مدنية ابونصر فارابى؛
- ترجمه و تحشيه فصل المقال في ما بين الحكمة و الشريعة من الاتصال؛
- ترجمه و شرح بيست باب مقدمه دلالة الحائرين ابن ميمون؛
- تصحيح جغرافياى حافظ ابرو؛
- تصحيح ديوان حافظ؛
- تصحيح و تحشيه تفسير حدائق الحقايق؛
- تصحيح و توضيح فرهنگ المرقاة؛
- تفسير قرآن و تاريخچه آن؛
- جلال‌الدين مولوى بين طريقت و شريعت؛
- جهان تصوف؛
- حدوث و قدوم؛
- حركت جوهرى؛
- حق و حقيقت؛
- حكمت اسلامى و فلسفه يونانى؛
- حكمة الإشراق؛
- حكومت جهانى؛
- حواس پنج‌گانه از نظر شيخ اشراق؛
- روش‌هاى تفسير قرآن مجيد؛
- سفرنامه برزويه به هند و منشأ كليلة و دمنة؛
- سهم ايرانيان در گسترش تمدن اسلامى؛
- سير فلسفه در شرق؛
- شرح احوال و آثار سید قطب؛
- شرح تمثيلات رسايل فارسى شيخ اشراق؛
- شهاب‌الدين سهروردى و فلسفه اشراق؛
- طبيعت و اطلاعات آن؛
- عشق و هنر در فلسفه اسلامى؛
- عقل از نظر فلاسفه و ارباب مذاهب؛
- عقل در فلسفه و عرفان؛
- علوم عقلى در خدمت ادب و فرهنگ (معانى و بيان)؛
- علوم فلسفى و هدف‌هاى آن؛
- عين و اعيان؛
- فارابى، افكار فلسفى وى؛
- فرهنگ علوم عقلى؛
- فرهنگ علوم فلسفى و كلامى؛
- فرهنگ علوم نقلى و ادبى؛
- فرهنگ لغات و اصطلاحات فلسفى؛
- فرهنگ لغات و اصطلاحات و تعبيرات عرفانى؛
- فرهنگ لغات و اصطلاحات فلسفى ملا صدرا؛
- فرهنگ معارف اسلامى؛
- فلسفه اشراق؛
- فيزيك و متافيزيك؛
- فيلسوف بزرگ عبدالله زنوزى؛
- قواى نفسانى انسان؛
- مبانى اصطلاحات ذوقى؛
- مقالات فلسفى و كلامى در دايرةالمعارف بزرگ اسلامى؛
- مقالات فلسفى و كلامى در دايره دانشنامه جهان اسلام؛
- مقاله مواقف مع العطار؛
- مقدمه بر منطق؛
- ملا صدرا و عشق؛
- منشور تحريم فلسفه؛
- ناصرخسرو و مقام وى در آئين اسماعيلى؛
- نظرى بر سه مذهب بزرگ سامى؛
- نظرى بر سياست مدنيه فارابى؛
- نقد ادبيات تطبيقى ايران و عرب؛
- نقدى بر ترجمه الفهرست ابن النديم به قلم رضا تجدد؛
- نقدى بر سه حكيم مسلمان، اثر دكتر سيد حسين نصر؛
- هندوستان يا مهد ذوق و عرفان؛
و...
منابع مقاله
http://www.rasekhoon.net/mashahir/show/600982.
وابسته‌ها
حکمة الاشراق و شارح
شرح بیست و پنج مقدمه در اثبات باری تعالی از کتاب دلالة الحائرین إبن میمون
فرهنگ لغات و اصطلاحات و تعبیرات عرفانی
المظاهر الإلهية في أسرار العلوم الكمالية
ترجمه حکمة الاشراق (فارسی) و شارح