مطلع انوار: احوال دانشوران شیعه پاکستان و هند: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'جمع آوری' به 'جمع‌آوری'
جز (جایگزینی متن - 'سید محسن امین' به 'سید محسن امین ')
جز (جایگزینی متن - 'جمع آوری' به 'جمع‌آوری')
 
(۳۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۶ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
<div class='wikiInfo'>
{{جعبه اطلاعات کتاب
[[پرونده:NUR14245J1.jpg|بندانگشتی|مطلع انوار]]
| تصویر =NUR14245J1.jpg
{| class="wikitable aboutBookTable" style="text-align:Right"
| عنوان =مطلع انوار
|+ |
| عنوان‌های دیگر =
|-
| پدیدآوران =  
! نام کتاب!! data-type='bookName'|مطلع انوار
[[صدر الافاضل، مرتضي حسين]] (نویسنده)
|-
|نام های دیگر کتاب
|data-type='otherBookNames'|
|-
|پدیدآورندگان
|data-type='authors'|[[صدر الافاضل، مرتضي حسين]] (نويسنده)


[[هاشم، محمد]] (مترجم)
[[هاشم، محمد]] (مترجم)
|-
| زبان =فارسی
|زبان  
| کد کنگره =‏BP‎‏ ‎‏55‎‏/‎‏2‎‏ ‎‏/‎‏ص‎‏4‎‏م‎‏6  
|data-type='language'|فارسی
| موضوع =
|-
1.شيعه - پاکستان - سرگذشت‌‎‌ نامه
|کد کنگره  
2.شيعه - هند - سرگذشت‌نامه
|data-type='congeressCode' style='direction:ltr'|‏BP‎‏ ‎‏55‎‏/‎‏2‎‏ ‎‏/‎‏ص‎‏4‎‏م‎‏6  
| ناشر =
|-
آستان قدس رضوی، بنياد پژوهشهای اسلامى  
|موضوع  
| مکان نشر =ايران - مشهد مقدس
|data-type='subject'|1.شيعه - پاکستان - سرگذشت‌‎‌ نامه
| سال نشر =1374ش
2.شيعه - هند - سرگذشت نامه
|-
|ناشر  
|data-type='publisher'|آستان قدس رضوي، بنياد پژوهشهاي اسلامى  


|-
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE14245AUTOMATIONCODE
|مکان نشر
| چاپ =1
|data-type='publishPlace'|ايران - مشهد مقدس
| تعداد جلد =1
|-
| کتابخانۀ دیجیتال نور =14245
|سال نشر
| کتابخوان همراه نور =14245
|data-type='publishYear'|1374ش
| کد پدیدآور =
|-class='articleCode'
| پس از =
|کد اتوماسیون
| پیش از =
|data-type='automationCode'|AUTOMATIONCODE14245AUTOMATIONCODE
}}
|}
{{کاربردهای دیگر| شیعه (ابهام زدایی)}}
</div>
 
== معرفی اجمالی ==
'''مطلع انوار: احوال دانشوران شیعه پاکستان و هند'''، اثر سید مرتضی حسین صدرالافاضل، کتابی است پیرامون شرح حال علمای شیعه در شبه قاره هند که به زبان اردو نوشته شده و توسط محمد‌هاشم، به فارسی ترجمه شده است.
'''مطلع انوار: احوال دانشوران شیعه پاکستان و هند'''، اثر سید مرتضی حسین صدرالافاضل، کتابی است پیرامون شرح حال علمای شیعه در شبه قاره هند که به زبان اردو نوشته شده و توسط محمد‌هاشم، به فارسی ترجمه شده است.


چنان که محقق طباطبایی در «مستدرک الذریعة» آورده است، نویسنده کتاب را در همان سال تألیف، یعنی 1402ق، منتشر کرده است<ref>نظری گذرا بر ترجمه فارسی مطلع انوار سید شجاعت حسین رضوی هندی، 1394</ref>
چنان که محقق طباطبایی در «مستدرک الذریعة» آورده است، نویسنده کتاب را در همان سال تألیف، یعنی 1402ق، منتشر کرده است<ref>نظری گذرا بر ترجمه فارسی مطلع انوار سید شجاعت حسین رضوی هندی، 1394</ref>


نویسنده کتاب را به درخواست بزرگانی نوشته که از جمله آن‌ها می‌توان خان بهادر مولوی محمد شفیع، رئیس دائرةالمعارف اسلامی اردو، شیخ محمد اکرام، مؤلف آب کوثر و رود کوثر و [[امین، محسن|سید محسن امین]] ، مؤلف «أعیان الشیعة» را نام برد<ref>ر.ک: متن کتاب، ص28</ref>
نویسنده کتاب را به درخواست بزرگانی نوشته که از جمله آن‌ها می‌توان [[شفیع، محمد|خان بهادر مولوی محمد شفیع]]، رئیس دائرةالمعارف اسلامی اردو، شیخ محمد اکرام، مؤلف آب کوثر و رود کوثر و [[امین، سید محسن|سید محسن امین]]، مؤلف «أعیان الشیعة» را نام برد<ref>ر.ک: متن کتاب، ص28</ref>


== ساختار ==
== ساختار ==
خط ۶۱: خط ۴۸:
#«[[أمل الآمل في علماء جبل عامل|أمل الآمل]]» [[حر عاملی، محمد بن حسن|شیخ حر عاملی]]؛
#«[[أمل الآمل في علماء جبل عامل|أمل الآمل]]» [[حر عاملی، محمد بن حسن|شیخ حر عاملی]]؛
#«انجمن وظیفه سادات و مؤمنین کاسلور جبلی نمر» اعجاز حسین جارچوی؛
#«انجمن وظیفه سادات و مؤمنین کاسلور جبلی نمر» اعجاز حسین جارچوی؛
#«بزم تیموریه» صباح الدین عبدالرحمن؛
#«بزم تیموریه» صباح‌الدین عبدالرحمن؛
#«بزم غالب» عبدالرئوف عروج؛
#«بزم غالب» عبدالرئوف عروج؛
#«بغیة الطلاب» علی حیدر رضوی؛
#«بغیة الطلاب» علی حیدر رضوی؛
#«بوستان اخیار» سعید احمد مار هروی؛
#«بوستان اخیار» سعید احمد مار هروی؛
و...<ref>ر.ک: همان</ref>
و..<ref>ر.ک: همان</ref>


مؤلف به جز کتاب‌های بالا، از دواوین شعرا، روزنامه‌ها، معلومات شخصی افراد برجسته و مجله‌ها از قبیل ماهنامه اصلاح، ماهنامه شیعه، ویژه نامه نصیرالمله از هفته نامه سرفراز و پانزده روزه ارشاد نیز استفاده کرده است<ref>ر.ک: همان</ref>
مؤلف به جز کتاب‌های بالا، از دواوین شعرا، روزنامه‌ها، معلومات شخصی افراد برجسته و مجله‌ها از قبیل ماهنامه اصلاح، ماهنامه شیعه، ویژه‌نامه نصیرالمله از هفته نامه سرفراز و پانزده روزه ارشاد نیز استفاده کرده است<ref>ر.ک: همان</ref>


سال ولادت و وفات علمایی که شرح حالشان نوشته شده، در ابتدای صفحه و نیز در فهرست نام‌ها و صفحه شرح حال آمده است. در ضمن شرح حال، توضیحات اجمالی و تفصیلی نیز درباره مدرسه‌ها، کتابخانه‌ها، اوقاف، روستاها، شهرها، چاپخانه‌ها، روزنامه‌ها و مجله‌ها در نظر گرفته شده است<ref>ر.ک: مقدمه مترجم، ص7</ref>
سال ولادت و وفات علمایی که شرح حالشان نوشته شده، در ابتدای صفحه و نیز در فهرست نام‌ها و صفحه شرح حال آمده است. در ضمن شرح حال، توضیحات اجمالی و تفصیلی نیز درباره مدرسه‌ها، کتابخانه‌ها، اوقاف، روستاها، شهرها، چاپخانه‌ها، روزنامه‌ها و مجله‌ها در نظر گرفته شده است<ref>ر.ک: مقدمه مترجم، ص7</ref>


در این کتاب، تذکره ای نیز درباره حافظان قرآن و حدیث، شعرای عرب زبان، اطبا، علما و قضات اهل سنت موجود است<ref>ر.ک: همان</ref>
در این کتاب، تذکره‌ای نیز درباره حافظان قرآن و حدیث، شعرای عرب زبان، اطبا، علما و قضات اهل سنت موجود است<ref>ر.ک: همان</ref>


== گزارش محتوا ==
== گزارش محتوا ==
خط ۸۴: خط ۷۱:
کتابت این اثر، دو سال زمان گرفته؛ چراکه نیاز به اضافه و اصلاح داشته است و در نتیجه، در ترتیب اسامی، تقدم و تأخر رخ داده و بنابراین برای تسهیل در کار، فهرست منظمی تهیه شده که لازم است خواننده به فهرستی که در آخر کتاب آمده است مراجعه کند<ref>ر.ک: همان، ص7</ref>
کتابت این اثر، دو سال زمان گرفته؛ چراکه نیاز به اضافه و اصلاح داشته است و در نتیجه، در ترتیب اسامی، تقدم و تأخر رخ داده و بنابراین برای تسهیل در کار، فهرست منظمی تهیه شده که لازم است خواننده به فهرستی که در آخر کتاب آمده است مراجعه کند<ref>ر.ک: همان، ص7</ref>


نویسنده در این کتاب، اساسا شرح حال علما را جمع آوری کرده و درعین حال، معتقد است که معنی «عالم» در زمان‌ها و مکان‌های مختلف، متفاوت بوده و از آن جمله می‌توان عالم علوم دینی، عالم قرآن و حدیث و عالم فقه و اصول را نام برد<ref>ر.ک: آغاز سخن، ص29</ref>
نویسنده در این کتاب، اساسا شرح حال علما را جمع‌آوری کرده و درعین حال، معتقد است که معنی «عالم» در زمان‌ها و مکان‌های مختلف، متفاوت بوده و از آن جمله می‌توان عالم علوم دینی، عالم قرآن و حدیث و عالم فقه و اصول را نام برد<ref>ر.ک: آغاز سخن، ص29</ref>


در این کتاب اسامی افاضل و علما و ائمه جماعات و استادان مدارس و مصنفان خانه نشین و طلاب علوم اسلامی نام برده شده‌اند. سعی نویسنده این بوده که شرح حال علما و افاضل حدیث و فقه و تفسیر و حتی دانشمندان و مهندسان را که بر اثر تبلیغات سوء انگلیسی‌ها به فراموشی سپرده شده‌اند جمع آوری کند؛ چراکه معتقد است آنها در تبلیغ اسلام، تشیع، علوم و افکار، سهیم بوده‌اند و در تاریخ، چه افراد گمنام باشند و چه نامور، همه مهره‌های مهم بشمار می‌روند<ref>ر.ک: همان، ص30-31</ref>
در این کتاب اسامی افاضل و علما و ائمه جماعات و استادان مدارس و مصنفان خانه نشین و طلاب علوم اسلامی نام برده شده‌اند. سعی نویسنده این بوده که شرح حال علما و افاضل حدیث و فقه و تفسیر و حتی دانشمندان و مهندسان را که بر اثر تبلیغات سوء انگلیسی‌ها به فراموشی سپرده شده‌اند جمع‌آوری کند؛ چراکه معتقد است آنها در تبلیغ اسلام، تشیع، علوم و افکار، سهیم بوده‌اند و در تاریخ، چه افراد گمنام باشند و چه نامور، همه مهره‌های مهم بشمار می‌روند<ref>ر.ک: همان، ص30-31</ref>


به عقیده نویسنده، نکته اساسی در آغاز و انجام تاریخ، زندگی انسان‌ها و نیز احیای علم و عمل آنان است. نویسنده در مواردی که نتوانسته تاریخ قطعی ولادت یا وفات را پیدا کند، بر اساس قراین، زمان تقریبی را تعیین کرده است<ref>ر.ک: همان، ص31</ref>
به عقیده نویسنده، نکته اساسی در آغاز و انجام تاریخ، زندگی انسان‌ها و نیز احیای علم و عمل آنان است. نویسنده در مواردی که نتوانسته تاریخ قطعی ولادت یا وفات را پیدا کند، بر اساس قراین، زمان تقریبی را تعیین کرده است<ref>ر.ک: همان، ص31</ref>
خط ۹۴: خط ۸۱:
نویسنده در این تذکره اسامی را بر اساس الفبا مرتب کرده است، اما با وجود این، در بعضی موارد، ترتیب رعایت نشده که البته در فهرست مربوط، اصلاحات لازم انجام شده است. سبب این بی نظمی این است که کتاب به مرحله کتابت (چاپ) داخل شده بود و دیگر ممکن نبود که صفحات مجددا به هم زده شود؛ لذا باقی مانده شرح حال شخصیت‌ها در جای مناسب آورده شده است<ref>ر.ک: همان</ref>
نویسنده در این تذکره اسامی را بر اساس الفبا مرتب کرده است، اما با وجود این، در بعضی موارد، ترتیب رعایت نشده که البته در فهرست مربوط، اصلاحات لازم انجام شده است. سبب این بی نظمی این است که کتاب به مرحله کتابت (چاپ) داخل شده بود و دیگر ممکن نبود که صفحات مجددا به هم زده شود؛ لذا باقی مانده شرح حال شخصیت‌ها در جای مناسب آورده شده است<ref>ر.ک: همان</ref>


در پایان می‌توان چنین گفت که بر محققان تراجم احوال دانشمندان و اعلام شبه قاره هند، مخفی نیست که اثر حاضر، از جمله کتاب‌هایی است که درباره رجال عصر خود نویسنده بوده و از منابع دست اول نوشته شده است و می‌تواند در کنار آثاری چون «نجوم السماء» و تکمله آن که از منابع این کتابند و مهم تر از اینها، کتاب ارزشمند «نزهة الخواطر»، قرار گرفته و از رجال و مشاهیر هند و اوضاع فرهنگی و فعالیت مدارس و مراکز علمی اسلامی آن، مطالب مفیدی را ارائه کند<ref>ر.ک: نظری گذرا بر ترجمه فارسی مطلع انوار سید شجاعت حسین رضوی هندی، 1394</ref>
در پایان می‌توان چنین گفت که بر محققان تراجم احوال دانشمندان و اعلام شبه قاره هند، مخفی نیست که اثر حاضر، از جمله کتاب‌هایی است که درباره رجال عصر خود نویسنده بوده و از منابع دست اول نوشته شده است و می‌تواند در کنار آثاری چون «نجوم السماء» و تکمله آن که از منابع این کتابند و مهم‌تر از اینها، کتاب ارزشمند «نزهة الخواطر»، قرار گرفته و از رجال و مشاهیر هند و اوضاع فرهنگی و فعالیت مدارس و مراکز علمی اسلامی آن، مطالب مفیدی را ارائه کند<ref>ر.ک: نظری گذرا بر ترجمه فارسی مطلع انوار سید شجاعت حسین رضوی هندی، 1394</ref>


== پیرامون ترجمه ==
== پیرامون ترجمه ==
به خاطر جامعیت کتاب، بنیاد پژوهش‌های اسلامی وابسته به آستان قدس رضوی مشهد، اقدام به ترجمه کتاب به فارسی نموده و این مسئولیت را به عهده آقای دکتر محمد‌هاشم گذاشته و ترجمه ای روان و سلیس، از آن ارائه شده است. در کتاب حاضر، شرح حال افراد مورد نظر بیشتر بدون نقد و بررسی و بر اساس زندگی روزمره آنان نوشته شده است و در ترجمه آن نیز سعی شده است که از حواشی و شروح زاید و مفصل و ملال آور خودداری شود. بعضی از اشعار عربی و فارسی مندرج در کتاب که به نظر ناموزون رسیده تا حد امکان توسط مترجم حذف یا اصلاح شده و برخی نیز به ناچار باقی مانده است<ref>ر.ک: مقدمه مترجم، ص6</ref>
به خاطر جامعیت کتاب، بنیاد پژوهش‌های اسلامی وابسته به آستان قدس رضوی مشهد، اقدام به ترجمه کتاب به فارسی نموده و این مسئولیت را به عهده آقای دکتر محمد‌هاشم گذاشته و ترجمه‌ای روان و سلیس، از آن ارائه شده است. در کتاب حاضر، شرح حال افراد مورد نظر بیشتر بدون نقد و بررسی و بر اساس زندگی روزمره آنان نوشته شده است و در ترجمه آن نیز سعی شده است که از حواشی و شروح زاید و مفصل و ملال آور خودداری شود. بعضی از اشعار عربی و فارسی مندرج در کتاب که به نظر ناموزون رسیده تا حد امکان توسط مترجم حذف یا اصلاح شده و برخی نیز به ناچار باقی مانده است<ref>ر.ک: مقدمه مترجم، ص6</ref>


== وضعیت کتاب ==
== وضعیت کتاب ==
خط ۱۰۳: خط ۹۰:
در پاورقی‌ها به توضیح برخی از مطالب متن پرداخته شده است<ref>ر.ک: پاورقی، ص118 و 159</ref>
در پاورقی‌ها به توضیح برخی از مطالب متن پرداخته شده است<ref>ر.ک: پاورقی، ص118 و 159</ref>


==پانویس ==
==پانویس==
<references />
<references />


خط ۱۱۱: خط ۹۸:
http://tabatabai.kateban.com/post/0541  
http://tabatabai.kateban.com/post/0541  


== وابسته‌ها ==
==وابسته‌ها==
{{وابسته‌ها}}
 
[[الدرجات الرفيعة في طبقات الشيعة]]
 
[[كاخ دلاویز یا تاریخ شریف رضی]]
 
[[یادنامه مفسر کبیر استاد علامه طباطبایی]]
 
[[الشريف الرضي]]
 
[[پیشگامان تشیع در ایران، همراه با رویکردی تفصیلی به رجال اشعریان]]
 
[[شیعه و پایه‌گذاری علوم اسلامی]]
 
[[اختران فضیلت]]
 
[[حياة الشيخ محمد بن يعقوب الكليني]]
 
[[مصفی المقال في مصنفي علم الرجال]]
 
[[التدوين في أخبار قزوين]]
 
[[سید رضی مؤلف نهج‌البلاغه]]
 
[[أكذوبتان... حول الشريف الرضي التقي الزاهد]]
 
[[مع علماء النجف الأشرف]]
 
[[معجم أعلام الشيعة]]
 
[[تأسيس الشيعة لعلوم الإسلام]]
 
[[تراجم الرجال: مجموعه تراجم لأعلام اکثرهم مغمورون تنشر موادها التاریخیة لاول مرة]]
 
[[همرهی خضر: بیست‌و‌پنج سال همراه علامه امینی، گوشه‌هایی از زندگی علامه امینی]]
 
[[طبقات أعلام الشيعة و هو نقباء البشر في القرن الرابع عشر (دار المرتضی)]]
 
[[الفوائد الرضوية في أحوال علماء المذهب الجعفرية]]
 
[[یادنامه علامه طباطبایی]]
 
[[تكملة أمل الآمل]]
 
[[میرحامد حسین (حکیمی)]]
 
[[فهرست آل بابويه و علماء البحرين]]
 
[[النصرة لشيعة البصرة]]
 
[[مهر تابان: یادنامه و مصاحبات تلمیذ و علامه عالم ربانی علامه سید محمدحسین طباطبائی تبریزی (طبع جدید)]]
 
[[مهر تابان: یادنامه و مصاحبات تلمیذ و علامه، عالم ربانی علامه سید محمدحسین طباطبائی تبریزی (طبع قدیم)]]
 
[[میر محمدمؤمن استرآبادی مروج تشیع در جنوب هند]]
 
[[مؤلفو الشيعة في صدر الإسلام]]
 
[[زندگی‌نامه و خدمات علمی و فرهنگی علامه میرزا ابوالحسن شعرانی]]
 
[[رياض العلماء و حياض الفضلاء (مطبعة الخيام)]]
 
[[موسوعة طبقات الفقهاء]]
 
[[آینه دانشوران]]
 
[[الشمس الساطعة؛ رسالة في ذكری العالم الرباني العلامة السيد محمدحسين الطباطبائي التبريزي]]
[[ترجمه احوال روس و افغانستان و هندوستان]]
 
[[ترجمه جغرافیای هند]]
 
[[تاریخ هند]]
 
[[جامع التواریخ (تاریخ هند و سند و کشمیر)]]
 
[[تشیع در هند]]


==پیوندها==
[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/18097 مطالعه کتاب مطلع انوار: احوال دانشوران شیعه پاکستان و هند در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]