دراسات في مشيخة الفقيه: تفاوت میان نسخه‌ها

'''دراسات في مشيخة الفقيه'''، اثر [[شبوط، ابراهيم|ابراهیم شبوط]]، مطالعه و پژوهشی است پیرامون مشیخه کتاب «[[من‌ لا‌يحضره‌ الفقيه|من‌لايحضره‌ الفقیه]]» [[ابن بابویه، محمد بن علی|شیخ صدوق]] و ارائه شرح حال مختصر و بررسی و تحلیل راویان آن.

در مدخل نخست، به معرفی مصادر یازده‌گانه [[ابن بابویه، محمد بن علی|شیخ صدوق]] در نگارش مشیخه، پرداخته و آنها را به دو دسته زیر، تقسیم کرده است:

در مدخل چهارم، به روش [[ابن بابویه، محمد بن علی|شیخ صدوق]] در تألیف کتاب و قصد وی مبنی بر عدم ذکر تمامی روایات، بلکه آوردن روایاتی که بر اساس آنها فتوا داده و خود به صحت آنها، حکم کرده و به حجیت آنها، اعتقاد داشته، اشاره شده است که معنی آن، این است که تمامی روایات ذکرشده در کتاب «[[من‌ لا‌يحضره‌ الفقيه|من‌لايحضره‌الفقيه]]»، از دید مؤلف آن، در اعلی مراتب صحت قرار داشته و روایات مرسل و مسند آن، در این مرتبه باهم مساوی هستند<ref>ر.ک: همان، ص14</ref>.

[[ابن بابویه، محمد بن علی|شیخ صدوق]] در کتاب «[[من‌ لا‌يحضره‌ الفقيه|من‌لايحضره‌الفقيه]]»، برای اختصار در سند، اوایل اسناد اغلب روایات را حذف نموده است و برای رفع نقصان موجود در اسناد، در آخر همین کتاب، «المشيخة» را که دربردارنده طریق خود به هریک از راویانی است که روایت را از آنها نقل نموده، تهیه و تنظیم کرده است.  

#:این شخص، آدم بن اسحاق اشعری است و [[ابن بابویه، محمد بن علی|شیخ صدوق]] در «الفهرست» درباره او، چنین گفته است: «له كتاب». سپس از ابی‌مفضل، از ابن بطه، از [[احمد بن ابی‌عبدالله برقی]]، از آدم بن اسحاق بن آدم، روایت کرده است. در کتاب نجاشی نیز درباره او، چنین آمده است: «آدم بن اسحاق بن آدم بن عبدالله بن سعد اشعری قمی، ثقه است و برای او، کتابی است که محمد بن عبدالله جبار و احمد بن محمد بن خالد، آن را روایت کرده‌اند». سپس شیخ طریق خویش به او را از احمد بن محمد بن یحیی، از احمد بن ادریس، از محمد بن عبدالجبار، ترسیم نموده است<ref>ر.ک: همان</ref>.

[[ابن بابویه، محمد بن علی|شیخ صدوق]] در کتاب «الرجال» خود یک بار او را از اصحاب [[امام سجاد علیه‌السلام|امام سجاد(ع)]] محسوب کرده و گفته است: «[[ابان بن تغلب|ابان بن تغلب بن ریاح ابوسعد بکری جریری]]، مولی، متوفی سال 141ق در خلافت ابوجعفر. روایت کرده است از ابوجعفر و ابوعبدالله(ع)» و بار دوم او را از اصحاب امام باقر(ع) برشمرده و گفته است: «ابان بن تغلب ابوسعید بکری جریری» و بار سوم، از اصحاب [[امام جعفر صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] و مانند بار دوم او را معرفی کرده، ولی این بار، لفظ مولی را نیز بدان، افزوده است. در «الفهرست» او را چنین توصیف نموده است: «ثقة، جليل القدر، عظيم المنزلة في أصحابنا؛ لقي أبامحمد علي بن الحسين، وأباجعفر، وأباعبدالله(ع) و روی عنهم، وكانت له عندهم حظوة وقدم» و...<ref>ر.ک: همان، ص33-‌34</ref>.